رفتار انگلیس در موضوع زاغری غیر معمول است

کریگ موری، سفیر پیشین انگلیس در ازبکستان و از مسئولان ارشد پیشین دانشگاه داندی در اسکاتلند، با انتشار یادداشتی به مسئله اعطای «حمایت دیپلماتیک» از سوی دولت انگلیس به «نازنین زاغری» که به خاطر جرایم امنیتی در دادگستری ایران محکوم شناخته شده و زندانی گشته، پرداخته و اقدام دولت انگلیس را مشکوک توصیف کرد.

کریگ موری در سال‌های 2002 تا 2004 سفیر انگلیس در ازبکستان بوده است، اما بر سر ماجرای افشای شکنجه‌های انجام شده از سوی دولت اسلام کریم‌اف - رئیس جمهوری وقت ازبکستان - با وزارت خارجه و دولت انگلیس دچار اختلاف شد و نهایتا وادار به استعفا و کناره‌گیری از سمتش به عنوان سفیر انگلیس شد. کریگ موری، پس از آن به مدت سه‌سال - 2007 تا 2010 - توانست با کسب آرای دانشجویان دانشگاه داندی اسکاتلند، به یکی از سمت‌های عالی این دانشگاه دست یابد.

این دیپلمات پیشین ارشد انگلیسی در یادداشت خود آورده که رویکرد دولت انگلیس در خصوص ماجرای نازنین زاغری «بسیار جالب و شدیدا غیرعادی است.» وی هرچند اذعان کرده است که نسبت به تصمیم لندن برای اعطای حمایت دیپلماتیک به نازنین زاغری انتقادی ندارد - زیرا سال‌ها (در هنگام تصدی مناصب دیپلماتیک) برای تحقق چنین تصمیماتی تلاش داشته اما همواره از عدم تحقق آن ناامید شده بود. با این حال، شیوه برخورد دولت انگلیس با ماجرای نازنین زاغری را کاملا خارج از شیوه معمول توصیف کرده است.

کریگ موری می‌گوید که از دید دولت انگلیس امکان دو تابعیتی بودن وجود دارد. اما سیاست قدیمی و پابرجای وزارت خارجه انگلیس مبتنی بر این است که به شهروندان دوتابعیتی انگلیس در کشوری که دارای تابعیت آن‌جا نیز هستند، حمایت کنسولی اعطا نمی‌کند. (زیرا) اگر از نظر آن کشور امکان دو تابعیتی بودن وجود نداشته باشد ممکن است هرگونه موضع انگلیس در آن خصوص به رسمیت شناخته نشود.

به گفته سفیر پیشین انگلیس در ازبکستان، یک دلیل دیگر نیز برای اتخاذ چنین سیاستی وجود دارد. به گفته کریگ موری، وقتی که در سفارت‌خانه‌های انگلیس مشغول به کار بوده است، همواره از اینکه می‌خواسته به مواردی اینچنین - افراد دو تابعیتی - کمکی بکند، اما اجازه چنین کاری را نداشته است، عصبانی می‌شده است. موری می‌گوید که در توضیحات ارائه شده به وی در خصوص چرایی اتخاذ سیاست عدم ارائه حمایت کنسولی به شهروندان دوتابعیتی، مسئله هزینه‌ها و منابع زیادی که باید برای این کار اختصاص یابد مطرح می‌شد. این دیپلمات پیشین انگلیسی می‌گوید که برای مثال به او می‌گفتند اگر قرار باشد چنین حمایتی از شهروندان دو تابعیتی انجام شود، تنها در نیجریه حجم پرونده‌های مربوط به شهروندان دوتابعیتی که در زندان به سر می‌برند به اندازه تمامی حجم پرونده‌های خدمات کنسولی وزارت خارجه انگلیس در سرتاسر جهان می‌شود.

این دیپلمات پیشین انگلیسی در بخش دیگری از یادداشت می‌نویسد: دولت انگلیس - تا پیش از اعطای حمایت دیپلماتیک - برای کمک به نازنین زاغری تلاش زیادی کرده است، آن‌هم با وجودی که وی دو تابعیتی بوده است، مسئله‌ای که تا همین حد هم شدیدا غیرعادی می‌نمود. اما با تصمیم دولت برای اعطای مصونیت دیپلماتیک و تبدیل این ماجرا به یک موضوع مناقشه بین دو دولت، این ماجرا دیگر تنها یک مورد غیرعادی نیست، این مسئله از زمان جنگ جهانی اول تا کنون رُخ نداده است.

کریگ موری هرچند بار دیگر اذعان می‌کند که به تصمیم دولت انگلیس انتقادی ندارد، اما به این نکته اشاره می‌کند در گذشته - در زمانی که در مناصب دیپلماتیک بوده است - در واکنش به درخواستش برای اتخاذ چنین تصمیماتی در موارد دیگر (و مشابه)، به وی گفته می‌شد که چنین چیزی ناممکن است و هرگز چنین کاری نمی‌کنیم.

سفیر پیشین انگلیس در ازبکستان می‌گوید، چه اینکه این اقدام مؤثر یا خردمندانه باشد یا نه، یک پرسش دیگر مطرح می‌شود. وی می‌گوید:‌ به نظرم این احتمال دارد که ایرانی‌ها این مسئله را به عنوان تأییدی برای جاسوس بودن وی - نازنین زاغری - به حساب آورند. من دولت ایران را تشویق خواهم کرد که چنین مسیری را در پیش بگیرند، آن‌ها باید هم‌اکنون اعلام کنند که کشاندن این مسئله به سطح مناقشات بین دولت‌ها - از سوی دولت انگلیس - تأیید می‌کند که نازنین زاغری یک جاسوس است، و همانگونه که پیشتر به درستی به جهان نشان داده‌اند، به عنوان نشانه‌ای از عفو و شفقت‌شان، به او اجازه می‌دهند که به انگلیس بازگردد.