قهرمان‌پور: دولت می‌توانست درباره FATF چانه‌زنی بیشتری کند

رحمان قهرمان‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل، درباره روزآمد‌سازی مبارزه با نظام سلطه و پاسخ به این سوال که آیا پاسخ صریح «بله» یا «نه»، می‌تواند منافع ملی امروز و فردای ما را تامین کند، گفت: در مدل‌های تصمیم‌گیری در سیاست خارجی زمانی پیش می‌آید که شما شرایط تصمیم‌گیری کامل، خوب، بهینه را ندارید، مثلا در مورد «برگزیت» یا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا دیدیم که در یکی از قدیمی‌ترین دموکراسی‌های دنیا چه اتفاقی رخ داد و علیرغم اینکه مردم در رفراندوم هم رای داده بودند تشخیص این بود که شرایط فراهم نیست و پارلمان بریتانیا هم این تصمیم را به تعویق انداخت.

وی ادامه داد: در عالم واقعی در اداره امور در سیاست خارجی برخی اوقات پیش‌ می‌آید که تصمیم شما تعلیق است و خود این تعلیق هم شکلی از تصمیم‌گیری است که در خیلی از کشورها می‌توان نمونه آن را دید. مثلا خود آمریکا پیوستن به پیمان جامع منع آزمایش‌های هسته را سال‌هاست تعلیق کرده و رای‌گیری نمی‌کنده و نه می‌گوید بله ونه می‌گوید خیر.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: این حرف منطقی است که در عالم واقعی جایی شرایطی پیش می‌آید که نمی‌توان جواب بله را داد ولی این به معنای آن نیست که ما این را اخلاقی تفسیر کنیم. خیلی از کشورها این را به عنوان یک راهکار پذیرفته‌اند و دلیلی به این نیست که یک نظام نمی‌تواند تصمیم بگیرد.

قهرمان‌پور ادامه داد: گاهی ممکن است نظام به این جمع‌بندی برسد که یک تصمیم را به تاخیر بیاندازد یا تعلیق کند و به عنوان یک راهکار تا زمانی که شرایط برای تصمیم‌گیری بهتر، کامل‌تر و بهینه فراهم شود.

وی درباره اینکه آیا برای پذیرش FATF نیاز است دولت شرایطی را فراهم کند و این شرایط چیست، گفت: دولت شاید می‌توانست مقدار چانه‌زنی و زمینه‌سازی بیشتری در این رابطه کند. اتفاقی که رخ داد این بود که برخی مقامات و مسئولان دولتی به نوعی به افکار عمومی روی آوردند و گفتند اگر FATF تصویب نشود شرایط تهدیدزا می‌شود. این موضوع موجب شد که مخالفان، مقداری مخالفت خود را بیشتر کنند و احساس کنند دولت می‌خواهد سریع این موضوع جمع شود.

وی یادآور شد: به نظر می‌رسد هر دو طرف چه مخالفان و چه موافقان باید مقداری تامل بیشتری داشته باشند چون تصمیم مهمی قرار است گرفته شود که بالاخره در مورد آن اختلاف نظر شدید وجود دارد. البته این یک موضوع منحصر به کشور ما نیست. خیلی از کشورها ممکن است به یک موضوع حساس نشوند و تصمیم‌گیری هم حتما در مورد آن موضوع حساس خواهد شد که این تصمیم‌گیری هم شرایط خاص خودش را دارد.

قهرمان‌پور در مورد این سؤال که آیا تضمینی وجود دارد که با پذیرش همه شرایط FATF آمریکا دست از سر ما بردارد،‌گفت: سیاست بین‌الملل، سیاست تضمین دادن نیست و هیچ کشوری نمی‌تواند به کشور دیگری تضمین بدهد، به طور مثال پیمانی به محکمی و فراگیری پیمان NPT یا منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای وجود ندارد و در ماده 4 این پیمان هم به صراحت آمده که کشورها حق غنی‌سازی دارند ولی اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در عرصه عمل اینگونه تفسیر کردند که بهره‌برداری از حق غنی‌سازی منوط به وجود پیش‌شرط‌هایی است.

این  کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: بنابراین مسئله نظام بین‌الملل مسئله تضمین دادن نیست و حتی اگر تضمین هم بدهند در شرایطی که به نفع‌شان است از تضمینی که دادند می‌توانند عدول کنند. موضوع این است که ما چگونه بازی می‌کنیم بازی ماست که طرف مقابل را مجبور می‌کند در گزینه‌های خودش تجدیدنظر کند بنابراین وقتی تصمیم کارآمد و بهینه‌ای می‌گیریم باید به همه اینها هم فکر کنیم که اگر طرف مقابل به عهد خودش وفا نکرد چگونه باید برخورد کنیم.

وی تاکید کرد: ما باید به روش‌های متنوع فکر کنیم این خیلی خوب است که در کشور ما برخی از مسئولان به این نتیجه رسیده‌اند که از گزینه‌های بله‌ یا خیر فراتر برویم. بالاخره در دنیا برخی کشورها چنین کاری می‌کنند.

قهرمان پور اظهار داشت: مثلا در مورد چین به وضوح این را می‌بینیم خیلی جاها سیاست خارجی چین در مقابل آمریکا به وضوح سیاست شفاف و محکمی نیست. چین با خیلی از کشورها ارتباط دارد مثلا هم با ایران ارتباط دارد و هم با عربستان و اسرائیل.  روسیه هم همینطور است.

این  کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: به هر حال واقعیت نظام بین‌الملل این است که ما نمی‌توانیم واقعیت‌های موجود این نظام را به دو گزینه شفاف روشن تقلیل بدهیم لذا این موضوعی است که ما باید متناسب با موضوعات راهکارها و طراحی خودمان را داشته باشیم.کما اینکه هند، روسیه، چین و خیلی کشورها هم همین کار را می‌کنند.