دلایل مهاجرت یک نوازنده از نگاه خواننده گروه «پالت»

هیچ چیز برای دوستداران هنر و هنرمندان، تلخ‌تر از دیدن تصاویر نوازندگی یک هنرمند حرفه‌ای در کنار یک خیابان آن هم در کشوری غریب نیست. لحظاتی که در سرمای این روز‌های استانبول، ایمان جعفری پویان مقابل یک لباس فروشی ساز می‌زد، همه یاد اجرا‌های او روی استیج‌های پرشور تهران همراه با خوانندگان مطرح می‌افتادند. دستِ تقدیر این نوازنده را به ترکیه کشانده و شرایط او با گذشته تفاوت فراوانی کرده است.

پخش تصاویر اجرای خیابانی جعفری پویان باعث شد که درباره مهاجرت تعدادی از هنرمندان به خارج از کشور، مشکلات مالی نوازندگان و بی توجهی به نوازندگان حرفه‌ای و توجه بی نهایت به خوانندگان با خواننده‌ای گفت‌وگو کنیم که همیشه مدافع حقوق نوازندگان است. امید نعمتی خواننده گروه پالت از معدود خوانندگانی است که در گروه موسیقی اش، به اندازه نوازندگان دستمزد می‌گیرد. وی حتی در کنسرت هایش بخشی را به اجرای تک نوازی یا نوازندگی بی کلامِ هنرمندان اختصاص می‌دهد که با این کار هنرمندان چیره دست نیز دیده شوند.

نه فقط نوازندگان که اوضاع کل موسیقی خوب نیست

امید نعمتی درباره شرایط هنرمندان عرصه موسیقی به خبرنگار ما گفت: بجز یکسری خوانندگان پاپ که درآمد بالایی دارند و شرکت‌های موسیقی روی آن‌ها حساب باز می‌کنند، اوضاع موسیقی به طور کلی خوب نیست. آهنگسازان، نوازندگان، خوانندگان، گروه‌های حرفه‌ای و جذاب موسیقی که تجربه گرا هستند و خیلی بر مبنای سلیقه مردم فعالیت نمی‌کنند، متاسفانه وضعیت مالی مناسبی ندارند. بعضی وقت‌ها فکر می‌کنم این گروه‌ها با چه امیدی فعالیت می‌کنند. بعضی از هنرمندان که شرایط مالی مناسبی هم دارند و نمی‌خواهند از حرفه خود جدا شوند، چاره‌ای جز مهاجرت ندارند. این افراد واقعاً عاشق موسیقی هستند که در این شرایط دست از ساز بر نمی‌دارند.

وقتی جامعه قدر هنرمند را نمی‌داند

وی افزود: وقتی جامعه قدر هنرمندانی که در کشور ماندند و با عشق فعالیت می‌کنند را نمی‌داند، مهاجرت امری طبیعی خواهد بود. شک ندارم که هیچ یک از این افراد مایل به رفتن از ایران نیستند و دوست ندارند وطن خود را ترک کنند، اما شرایط این راه را جلوی پای آن‌ها می‌گذارد. اگر بخواهم صادقانه از مقصران این شرایط بگویم باید ابتدا جامعه را مورد خطاب قرار دهم. البته ناگفته نماند ساز زدن کنار خیابان کار جذابی است. ما هم همراه چند تن از دوستان، در شهرهای مختلف دنیا این کار را کرده ایم، اما شرایط ایمان جعفری پویان برای اجرای خیابانی متفاوت است.

کسی نمی‌داند یک نوازنده برای حرفه‌ای شدن، چه رنج‌هایی می‌کشد

این خواننده ادامه داد: حمایت از سوی مردم انجام نمی‌شود یا اگر حمایتی باشد، به خوبی صورت نمی‌گیرد. علت هم این است که مردم در جریان سختی‌هایی که یک نوازنده برای رسیدن به بلوغ هنری می‌کشد، نیستند. تصور کنید یک فرد مستعد برای تبدیل شدن به یک هنرمند حرفه‌ای در ۲۰ سالگی، باید از ۵ سالگی ساز بزند. پس از این که پروسه فعالیت حرفه‌ای این نوازنده ۱۵ سال طول کشید، باید او برای خود مخاطب جذب کند؛ یعنی یکسری افراد که نوازندگی را می‌فهمند و متوجه نبوغ این هنرمند می‌شوند با او ارتباط برقرار کنند.

در کنسرت‌های پاپ برخی نوازندگان بلد نیستند ساز بزنند

خواننده آلبوم «حرمان» در ادامه به برخی از افرادی که خود را جای هنرمند جا می‌زنند اشاره کرد و گفت: در ارکستر کنسرت‌های پاپ نوازندگانی هستند که ساز نمی‌زنند و اصلا این کار را بلد نیستند. حتی در برخی از کنسرت‌های پاپ نوازندگی صورت نمی‌گیرد و موسیقی به صورت پلی بک اجرا می‌شود. جالب اینجاست سالن این اجرا‌ها مملو از جمعیت است و هیچ کسی متوجه نقایص موجود نمی‌شود. این درحالی است که نوازندگان حرفه ای، در اوج انزوا فعالیت می‌کنند.

سطح آگاهی نسبت به موسیقی در کشور پایین است

نعمتی یکی از بزرگترین مشکلات موسیقی کشور را سطح پایین آگاهی جامعه نسبت به آن دانست و اظهار کرد: متاسفانه سطح آگاهی نسبت به موسیقی در جامعه ما بسیار پایین است. حتی این ضعف در آگاهی، میان خبرنگاران و مطالبی که در سایت‌های موسیقی منتشر می‌شود، ملموس است؛ بنابراین وقتی سطح اطلاع رسانی ضعیف باشد، سطح آگاهی جامعه پایین است. چرخه موسیقی در کشور ما به شکل غلطی می‌چرخد و به این ترتیب سالن موسیقی‌های جدی و حرفه‌ای پر نمی‌شود. در نهایت فردی که سال‌ها با عشق برای نوازندگی زحمت کشیده است، برای ادامه فعالیت خود چاره‌ای جز مهاجرت نمی‌بیند؛ کار به جایی می‌رسد که این شخص ترجیح می‌دهد، کنار خیابان نوازندگی کند.

خوانندگان هم باید شرایط نوازندگان را درک کنند

وی در ادامه به بی توجهی بسیاری از خوانندگان نسبت به نوازندگان اشاره و بیان کرد: مشکل فقط از طرف مخاطب نیست. دستمزد نوازندگان نیز بسیار پایین است. ما در گروه پالت سعی کردیم به نوعی با این موضوع مبارزه کنیم؛ به این شکل که تفاوتی میان دستمزد خواننده و نوازنده قائل نشویم. خود خوانندگان نیز باید به شرایط نوازندگان و دستمزد آن‌ها آگاه باشند و بدانند این هنرمندان چه ارزش والایی دارند.

حداقل مزیت اجرای خیابانی این است که حقوق روزانه دارد

این خواننده در پایان به مشکلات فعالیت گروه‌های موسیقی در کشور اشاره کرد و گفت: چند بار با دوستانم در گروه پالت درباره اجرای خیابانی صحبت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که اگر ما هم کنار خیابان ساز بزنیم، شاید شرایطمان بهتر باشد. حداقل اجرای خیابانی این شرایط را دارد که هر روز کار می‌کنید و می‌دانید که کسب درآمد دارید. متاسفانه اجرای صحنه‌ای هم مشکلات فراوانی دارد؛ نصف سال به مناسبت‌های گوناگون تعطیل است. یک روز کنسرت برگزار می‌شود یک روز به دلایلی این اتفاق نمی‌افتد؛ تا ماجرایی مانند شیوع ویروس کرونا هم رخ دهد، اولین تصمیمی که گرفته می‌شود این است که کنسرت‌ها تعطیل شوند. این شرایط برای هنرمندان واقعا ناراحت کننده است.