معیار ارزیابی گروه‌ها در «جشنواره موسیقی فجر»

محمدعلی مرآتی عضو هیأت انتخاب گروه‌ها و آثار سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر درباره معیارهای ارزیابی انتخاب گروه‌ها و آثار گفت: نوگرایی که ریشه در اصالت داشته باشد یکی از معیارهای مدنظر در انتخاب آثار است. وقتی بحث اصالت می‌شود، مفهوم این است که هر موسیقی در هر ژانری تابع یک رپرتوار مخصوص به خودش است. نوگرایی در هر دوره مدنظر است. البته نگاه‌های متفاوتی وجود دارد اما معتقدم موسیقی‌ها دائماً در حال تغییر هستند. ما بابت تغییراتی که ریشه در هویت‌های فرهنگی و زبانی دارد نگران هستیم. از نظر من اصالت می‌تواند نوگرا هم باشد و جذابیت‌های خودش را داشته باشد و در عین حال با نسل معاصر نیز ارتباط برقرار کند.

عضو هیأت انتخاب گروه‌ها و آثار جشنواره درباره تعدد و تنوع آثار عنوان کرد: آثار جالبی به جشنواره رسیده است. با توجه به اینکه شرایط بیماری  کرونا  هم وجود دارد ولی ما در این دوره با آثار زیادی مواجه بودیم. این آثار مخصوصاً در بخش موسیقی نواحی تنوع زیادی داشت. در مورد آثار موسیقی کلاسیک نیز همین‌طور بود. تنوع و تعدد آثار جالب بود. فکر می‌کنم یک خرد موسیقیایی جدیدی در نسل جدید به وجود آمده که آن‌ها دوست دارند به موسیقی‌هایی که هویت‌شان را نشان می‌دهد نیز بپردازند.

مرآتی درباره کیفیت تولیدات موسیقی توضیح داد: ما از دو جنبه می‌توانیم به کیفیت تولیدات موسیقی نگاه کنیم؛ نخست از جنبه کیفیت نشر و ضبط و تکثیر است که قاعدتاً با توجه به رشد تکنولوژی در سال‌های اخیر، کیفیت متریال آثار روز به روز بهتر می‌شود. فکر می‌کنم کیفیت سازسازی در ایران تغییرات عمده‌ای داشته است. در جنبه دیگر، تکنوازی‌های خاصی به دست ما رسیده که از طرف جوان‌های بااستعداد است. ضمن اینکه گروه‌های جدی از موسیقی دستگاهی در این جشنواره شرکت کرده‌اند. البته در بعضی از آثار نمی‌توانستم شاخص‌های خلاقانه را دنبال کنم و انتظار داشتم آثار خلاقانه‌ای را از هنرمندان بشنوم اما چنین نبود.

مرآتی گفت: در دوران گذشته که تولید موسیقی به شکل صفحه بود، خواننده‌ها، آهنگسازان و نوازنده‌ها سعی می‌کردند یک موسیقی را در یک قالب کوتاه یا تک قطعه کار کنند که از نظر محتوی و تکنیک هم آثار فوق‌العاده بودند. فکر می‌کنم در یکی دو دهه اخیر چنین تولیداتی با هشت قطعه در یک آلبوم کار را به تکرار رسانده بود و اتفاقات خاصی در آلبوم‌ها رخ نمی‌داد. آثار شاخص در سه یا چهار دهه گذشته در موسیقی دستگاهی یا موسیقی نواحی منتشر می‌شد به صورت یک داستان یا روندی از مقدمه شروع می‌شد و مرحله به مرحله آهنگسازان را وادار کرده‌اند که فقط به چیدمان قطعات بی ربط کنار هم در یک آلبوم روی بیاورند.

این پژوهشگر و آهنگساز موسیقی اظهار کرد: فکر می‌کنم جبر زمانه و تغییر تکنولوژی باعث این اتفاقات شد و یک رقابتی را به وجود آورده است که خوانندگان روی تک آهنگ‌شان توجه زیادی کنند. توجه به تک آهنگ‌ها را به فال نیک می‌گیرم، گرچه یک رنگ‌آمیزی صفر تا صد هم دارد. فکر می‌کنم تک آهنگ می‌تواند برای موسیقیدان‌هایی که دغدغه هویت و موسیقی ایران را دارند در تولید و کیفیت آثارشان یک تمرکز جدی را به وجود بیاورد.