تقلید صدا دوبله نیست

به گزارش افکارنیوز، ‌
برای ادامه این برنامه ها نیز باید یک شبانه روز صبر می کردیم تا ادامه این کارتون ها را ببینیم. اما حالا یک کارتون، چند بار توسط چند گروه دوبله می شود و خیلی راحت می توان از سوپر محله آن را خریداری یا این که از طریق اینترنت آن را کپی کرد و هروقت که دلمان خواست آن را ببینیم. حالا همه چیز تغییر کرده است. اما با کمی نگاه موشکافانه تر و دقیق تر می توان دید که دوبله ها طوری است که در هریک عبارات و الفاظی استفاده می شود که قابل باور نیست، استفاده از ضرب المثل های فارسی برای یک کارتون خارجی، تکیه کلام های عامیانه و استفاده از لهجه ها از مواردی است که باعثمی شود باور پذیر ی کمتری اتفاق بیفتد و به همه این ها اضافه کنید دوبله همین آثار را که از شبکه های ماهواره ای پخش می شود و بدون هیچ ملاحظه ای، سعی در جلب و جذب مخاطب دارند و از هیچ نکته ای هم نمی گذرند و بدون در نظر گرفتن محدودیت سنی مخاطبان خود که اغلب کودکان هستند، اقدام به پخش این کارتون ها می کنند. اما نکته مهم این است که کودکان با دیدن چند دوبله از یک کار، دچار نوعی سردرگمی می شوند و به دنبال این هستند که کدام یک از دوبله ها درست است. کدام یک را باید باور کرد و اصلا چرا از یک کار، چند دوبله وجود دارد. فرزندان ما کدام یک از این شخصیت ها رابا صدای کدام دوبلور باور کنند؟

محمد رضا علیمردانی مدیر دوبلاژ آثار پویانمایی هم، این کاررا ناشی از طمع رندانه و بسیار زشت برخی می داند و می گوید: فرهنگ و زبان ارزش بسیاری دارد. به نظر من در این زمینه فقط تسلط داشتن به کار و تکنیک مهم نیست بلکه رسالتی که یک مدیر دوبلاژ دارد را هم باید در نظر داشت. متاسفانه برخی با ورود به این حیطه بدون در نظر گرفتن بسیاری از مواردی که رعایت آن لازم است، کاربقیه را هم زیر سوال می برند. در این زمینه تلویزیون هم با سایر رسانه ها چندان فرق ندارد و از گروه هایی که ارزان تر کار می کنند، آثارشان را خریداری و پخش می کند، کاری ندارد که این کارها چطور دوبله می شود و متاسفانه کسانی که هم سواد درست و حسابی در این زمینه ندارند، کارتون ها را دوبله می کنند. درواقع این افراد بیشتر از این که کاری را دوبله کنند، تغییر صدا انجام می دهند وتقلید صدا هم دوبله نیست. این صدا پیشه که در دوبله کارهای بسیاری حضور داشته است، می گوید: گوینده های واقعی سال ها برای کارشان تلاش می کنند اما الان برخی بدون هیچ گونه تسلط و آشنایی وارد این کار می شوند و پای میکروفون می نشینند درواقع الا ن هرکسی که چیزی را پشت میکروفون می گوید، گوینده نیست.

چون قبلا هر کسی نمی توانست پشت میکروفون بنشیند و صحبت کند. دوبلور شخصیت «شرک» می گوید: با کار درست دوبله می توان زبان مادری را به بچه ها آموزش داد و آن را پاس داشت و به نسل های بعدی هم منتقل کرد اما متاسفانه این عرصه، صاحب نداردو هرفردی که از راه می رسد، آثار کارتونی را دوبله می کند. به این که به فرهنگ لطمه می زنند هم فکر نمی کنندو تنها هدف شان جلوگیری از ورشکسته شدن است و مردم هم وقتی روی جلد لوح های فشرده می بینند که به فارسی برگردانده شده و دوبله است، آنها را خریداری می کنند. این مدیر دوبلاژ در مورد دوبله هایی که باور پذیر نیست، می گوید: اگر دوبله ای باعثشود تا مخاطب از آن اثر فاصله بگیرد، مسئول این اتفاق، مدیر دوبلاژ است. چون این کاربسیار تخصصی و ظریف است. وقتی کارگردانی اثری را می سازد، به وطن ومردم خودش فکر می کند و به طور قطع از الفاظ و اصطلاحاتی استفاده می کند که در زبان مادری خودشان قابل درک است. برای این که امانت داری انجام شود، بهترین کار استفاده از زیر نویس است اما در تلویزیون نمی توان با زیر نویس، کارتون پخش کرد. واقعیت ماجرا در استفاده از لهجه و برخی از مثل ها و اصطلاحات این است که برخی از این موارد قابل ترجمه نیست.

اما موارد مشابه آن در فرهنگ دیگری هست، بنابر این مترجم از این موارد استفاده می کند. نکته دیگر استفاده از لهجه است که آن را هم نباید بی دلیل استفاده کرد اما در برخی موارد کارگردان در پویانمایی اش، به شخصیت ها لهجه می دهد آن هم برای این که شخصیت ها باورپذیرتر شود. مثلا وقتی قرار است تقابل یک پادشاه را با یک روستایی نشان بدهیم، باید در نوع گویش آن ها تغییراتی انجام دهیم. اگر هردونفر یک مدل صحبت کنند که نمی توان تقابل را نشان داد و باید نوع گویش آن ها با هم تفاوت داشته باشد. در برخی موارد هم در کار اصلی، کارگردان به شخصیت هایش لهجه داده، مثلا شخصیتی انگلیسی را با لهجه مکزیکی صحبت کرده و در دوبله هم برای این که این ریتم حفظ شود، به عمد لهجه ای به شخصیت های کارتونی دادیم درواقع می خواستیم به اصل اثر وفادار باشیم.

بااین حال در طول ۷۰۰اثری که کارکردم، حداکثر برای پنج شخصیت کارتونی با لهجه حرف زدم. البته برخی انتقاد می کنند که چرا لهجه در برخی کارتون ها استفاده می شود اگر بخواهیم به این مسئله این طوری فکر کنیم، باید بگوییم که اصلا چرا باید کار را به فارسی ترجمه و دوبله کرد. همه این مسائل دست به دست هم می دهد تا این حرفه دچار آفت شود. نازنین حقیری نیز دوبلوری است که هشت سال در این زمینه کار می کند، او از وضعیت فعلی گله مند است و می گوید: وقتی دوبله روی کاری خوب در نمی آید، این مسئولیت متوجه مدیر دوبلاژ است البته این مشکل ناشی از کمبود زمان دوبله، سلیقه ای کار کردن و دقت نکردن به فضای اثر ممکن است موجب چنین چیزی شده باشد اما همه این ها نتیجه درست کارنکردن مدیر دوبلاژ است.

این صدا بازیگر می گوید: متاسفانه در مورد این که یک اثر با چند دوبله به بازار می آید، ارشاد مقصر است که چنین مجوزی را صادر می کند. همین موضوع باعثمی شود که برای پخش یک کار در تلویزیون و حتی شبکه های نمایش خانگی، هزینه کمی پرداخت شود و البته برخی هم ابتدا خود کارهارا دوبله می کنند و رایگان در اختیار صدا و سیما قرار می دهند و چون علاقه مند به پخش کارشان هستند، راضی می شوند تا کارشان را رایگان ارائه کنند. البته چنین کارهایی کیفیت پایینی هم دارند و لازم است تا تدبیری در این خصوص اندیشیده شود.

اين صدا بازيگر به کيفيت پايين برخي صدا ها و دوبله ها اشاره مي کند و مي گويد:متاسفانه از پخش کارهاي با کيفيت، به دلايل بسيار ساده امتناع مي کنند. مثلا يکي از کارهايي که دوبله کرده بوديم ، به اين دليل که کودکان در آن اثر شيطنت مي کنند ، رد شد در حالي که اين دليل موجه نيست ويکي از ويژگي هاي کودکان شيطنت است. در مقابل مي بينيم که شبکه هاي ماهواره اي بدون هيچ مميزي و ملاحظه اي چه کارهايي را پخش مي کنند و معلوم است که اين شبکه ها با چنين ترفند هايي مخاطبان را جذب مي کنند.حالا با وجود اين همه مشکل ومعضل که در عرصه دوبله وجود دارد، مسئولان و متوليان ،چه تدبيري مي انديشند؟ مافقط پاي صحبت هاي دوتن از صدا پيشگان نشستيم و قطعا اگر سخن ديگران را بشنويم،با مشکلات بيشتري از کار آنان آشنا مي شويم، حتي آنان که کارهاي بي کيفيت عرضه مي کنند.