برنامه کیوسک شب گذشته (۱۷ آذر) با اجرای احسان عبدی پور روی آنتن شبکه سه سیما رفت. در این قسمت از برنامه در میزگردی با حضور علی عطشانی، کاظم راست گفتار و محمدتقی فهیم به بررسی سینما کمدی روز ایران پرداخته شد.
کاظم راست گفتار درباره وضعیت فعلی سینما اظهار کرد: سینمای مستقل معظلی است که این روز‌ها وجود دارد. در سینمای مستقل باید خودمان با سرمایه خودمان و یا سرمایه بخش خصوصی (که هیچ سیاست گذاری خاصی ندارد) و با سختی‌ها و فراز و نشیب‌هایی فیلم را ساخت. ما مشکل داریم و نمیتوانیم فیلم‌هایی بسازیم که کار‌های نویی در آن انجام شود و تجربیات جدیدی داشته باشیم. به این دلیل که مشکل دیگری تحت عنوان گران شدن بیش از حد تولید، ایجاد شده است. تورم در سینما از حد تورم بازار نیز بالاتر است. جریانی در سینمای ما وجود دارد که به دلایل مختلف از جمله اینکه نمی خواهد سینمای مستقل سرپا بایستد، دستمزد بازیگران را گران می‌کند.
وی افزود: فرمولی در سینمای ایران برای ساخت فیلم کمدی باب شده است. سینمای کمدی با این فرمول میتواند خیالش راحت باشد که سرمایه اش با درصدی سود برگشت داشته باشد. اصلی‌ترین عنصر این فرمول عبور از خط قرمز‌های وزارت ارشاد و اخلاقیات جامعه است. اساساً ملاک و معیار موفقیت و فروش یک فیلم، نه مسائل هنری بلکه بازیگری در خط قرمز است. اگر بتوان خط قرمز‌ها را ماهرانه و زیرکانه زیرپا گذاشت و مواردی را مطرح کرد که مردم روی آن خط قرمز‌ها خوششان بیاید، فروش فیلم تضمین می‌شود.
راست گفتار ادامه داد: سینمای ما امکان رشد درست و سینمای کمدی ما نیز امکان اعتلا دارد. بضاعت آن در نیرو‌های حرفه‌ای سینما وجود دارد. مشکل اصلی سینمای ما دو مطلب است. اول بحث سالن نمایش فیلم و دوم گران شدن تصنعی تولید فیلم است. اگر ما بتوانیم این دو مشکل را به نحو مطلوبی حل کنیم، بقیه مشکلات به خودی خود حل خواهد شد.
علی عطشانی درباره تورم تولید در سینما گفت: کاتیوشا را بهمن سال گذشته، با عددی نزدیک به یک میلیارد و پانصد میلیون تومان ساختیم. این روز‌ها در پیش تولید فیلم جدیدی هستم که برآورد آن چهار میلیارد تومان است. تا ۶۰ درصد این بودجه‌ها صرف دستمزد بازیگران می‌شود. اگر دستمزد بازیگر‌های شما پایین باشد با ۵/۲ میلیارد تومان هم می‌توان فیلم ساخت. امااین فقط تولید است و بازیگرتان ستاره نیست.
عطشانی ادامه داد: می شود فیلمی ساخت و در آن شوخی جنسی نکرد و اسباب خجالت کسانی که با فرزندانشان به سینما می‌روند، نشد. باید به آن موضوع پرداخت که چرا هرچه شوخی جنسی در فیلم‌ها بیشتر می‌شود، فروشش بالاتر می رود.
محمدتقی فهیم ابتذال را واقعیت حاکم بر سینمای کمدی دانست و گفت: باید از وزارت ارشاد پرسید که چرا کسانی که برای خود رسالتی قائل هستند، نتوانند فیلم هایشان را به راحتی اکران کنند، اما تاجران و کسانی با اهداف صرفا مالی، موفق باشند. آقای عطشانی گفتند که فیلم سینمایی کاتیوشا ۳ میلیارد تومان فروخته است. با توجه به هزینه تولید این فیلم در سال گذشته و میزان فروش آن، او نمی تواند همین فیلم را هر سال بسازد و اکران کند. چرا که محیط و دایره را کسان دیگری بسته اند. چرخه اکران دست فیلمسازان خاصی افتاده است که در فیلم هایشان یا شوخی‌های جنسی و یا ابتذال دارند. یک نفر پردیس سینمایی دارد، تولید کننده و پخش کننده هم هست. برخی تحت عنوان مافیا از آن‌ها یاد می کنند. این افراد سمت سینما را تعیین می کنند.
عطشانی در ادامه صحبت‌های فهیم گفت: خودتان را جای آن‌ها بگذارید، وقتی تهیه کننده هستید و سرمایه تولید، سینما و پخش فیلم نیز برای خودتان است، شما تعیین می‌کنید چه فیلمی تولید شود. چه کسانی به سینما می روند؟ ما برای فیلم‌های پر فروشمان چند مخاطب داریم؟ قشر خاصی که سینما رو هستند و ماهی یک یا دو فیلم را می‌بینند. وقتی برنامه نمایش طوری تنظیم شود که در هر سانس که مراجعه کنید یک فیلم نمایش دارد، قطعا آن فیلم در همان حد می‌فروشد.
در ادامه این میزگرد راست‌گفتار توضیح داد: کسی که هوشمند باشد و دنبال سود بردن از صنعت، هنر و تجارت سینما باشد، بر اساس شرایط بازار و شرایط اجتماعی فیلم‌هایی می‌سازد که مخاطب از قبل به آن کار‌ها علاقه‌مند باشد و فیلم را ببیند. تعداد بسیار زیادی فیلم ساخته می شود که فیلم‌های خوبی هم هستند و مردم اگر متوجه شوند که چنین فیلم‌هایی وجود دارند، از دیدن آن استقبال می‌کنند. اما به دلیل نداشتن بودجه لازم برای تبلیغات و در اختیار نداشتن سالن نمایش، مردم اصلا این فیلم‌ها را نمی‌بینند. من کاظم راست‌گفتار همین جا رسما اعلام میکنم که حاضرم با توانایی و بودجه خودم بدون اینکه دریافت هزینه‌ای از وزارت ارشاد اسلامی، نرم‌افزاری را طراحی کنم که با درجه بندی فیلم که وزارت ارشاد اعلام می‌کند و با مدیریتی که وزارت ارشاد اعلام می‌کند، فیلم‌ها را بدون دخالت افرادی که ممکن است در نحوه اکران تاثیرگذار باشند، به گونه‌ای کنار هم بچیند که حقوق همه فیلم‌ها را رعایت شود.
محمد تقی فهیم گفت: سینمای کمدی در دنیا تعریفی دارد. همه کسانی که در سینمای کمدی فعالیت کردند عموما برای خودشان رسالتی قائل بودند. کمدی در جهان بازنما و منتقد جامعه و شرایط اجتماعی است و در کنار مردم قرار دارد. برای ارزش‌های جامعه اهمیت قائل است و سعی می‌کند که آن‌ها را به تصویر بکشد؛ بنابراین چطور ما می توانیم بگوییم که از بین فیلم‌های اکران شده بجز سه - چهار فیلم، نمی توانیم اسم سینمای کمدی روی آن‌ها بگذاریم. سینمای مستقل تا فیلم خوب نسازد و نتواند نظر ۲۰ میلیون از ۸۰ میلیون نفر را جلب کند، چطور سالن سازی راه بیفتد. من اصلا قبول ندارم که می گویند در شرایط اجتماعی مردم تمایل به خندیدن دارند، اما هر فیلمی هم نمی‌خنداند. فیلم‌هایی که در جنگ جهانی دوم در اوج بمباران کشور‌های اروپایی مردم را میخنداند آن سینما کمدی است. چرا هنرمندان ما یاد نمی گیرند؟ چه کسانی آن‌ها را به این سمت برده اند؟
وی افزود: ارتباط فیلم‌ها با فرهنگ، عرف و ارزش‌های جامعه است. شما در ایران فیلم میسازید و باید به عرفیات و ارزش‌های جامعه توجه کنید. من قبول ندارم که سینمای مستقل داریم. ۹۸درصد از دولت، نهاد‌ها و ارگان‌های زیر مجموعه آن تغذیه می‌کنند. وظیفه هنرمندان تغییر دائقه مردم است.
گفتنی است؛ کیوسک برنامه‌ای تحلیلی است که اتفاقات روز حوزه فرهنگ و هنر را بررسی می‌کند و شنبه‌ها پس از خبر شبانگاهی از شبکه سه سیما پخش می‌شود.
