بررسی احکام مربوط به «نیت» روزه

در ایام نزدیک به ماه مبارک رمضان لازم است از احکام شرعی مربوط به این ماه شریف قبل از ورود به آن آشنا شویم تا ان‏‎شاءالله بتوانیم با آداب بهتر و صحیح‎‎تری به مهمانی خداوند متعال برویم. بر این اساس به کلیت موضوع «نیت روزه» که اساس احکام روزه ماه مبارک رمضان است، مطابق با فتوای شرعی مراجع شیعه می‎پردازیم.

تذکر: مخاطبان لازم است جهت آگاهی از فتوای مرجع خود به رساله آن مرجع رجوع کنند.

روزه آن است که انسان برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب از چیزهایی که روزه را باطل می‎کند و شرح آنها بعداً گفته می‎شود خودداری کند.

1ـ لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذارند یا مثلاً بگوید فراد را روزه می‎گیرد، بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‎کند انجام ندهد کافی است و برای آن که یقین کند تمام این مدت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‎کند خودداری کند.

2ـ انسان می‎تواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن نیت کند و بهتر است که شب اول ماه هم، نیت روزه همه ماه را بکند.

3ـ از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح هر وقت نیت روزه فردا بکند اشکال ندارد.

4ـ وقت نیت روزه مستحبّی از اول شب است تا موقعی که  به اندازه نیت کردن به مغرب مانده باشد که اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل می‎کند انجام نداده باشد و نیت روزه مستحبّی کند روزه او صحیح است.

5ـ کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند روزه او صحیح است چه روزه او واجب باشد چه مستحب و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمی‎تواند نیت روزه واجب کند.

6ـ اگر بخواهد غیر روزه ماه رمضان روزه دیگری بگیرد باید آن را معین کند، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر می‎گیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می‎گیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش کند، و روزه دیگری را نیت کند روزه ماه رمضان حساب می‎شود.

7ـ اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیت روزه غیر رمضان کند نه روزه رمضان حساب می‎شود و نه روزه ای که قصد کرده است.

8ـ اگر مثلاً به نیت روزه اول ماه روزه بگیرد، بعد بفهمد دوم یا سوم بوده، روزه او صحیح است.

9ـ اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‎کند انجام نداده باشد، باید نیت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می‎کند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است روزه اوباطل است‎، ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‎کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا کند.