محارم انسان که ازدواج با آنان جایز نیست، کدام‏ اند؟

زنان به مردان از سه راه محرم مى‏ شوند: نسب، رضاع و ازدواج. کسانى که از راه نسب به انسان محرم‏اند، عبارت‏اند از:

 1. پدر و مادر و هر چه بالا روند (مانند پدر بزرگ و مادر بزرگ)؛

 2. اولاد و هر چه پایین روند (مانند نوه و نتیجه)؛

 3. خواهر و برادر و هر چه پایین روند (مانند خواهرزاده و برادرزاده)؛

 4. عمو و عمه و هر چه بالا روند (مانند عمو و عمه پدر و مادر)؛

 5. دایى و خاله و هر چه بالا روند (مانند دایى و خاله پدر یا مادر).

 کسانى که از راه رضاع (شیردادن) به انسان محرم مى‏ شوند، همان‏هایى ‏اند که از راه نسب محرم هستند(مانند پدر و مادر و اولاد و خواهر و برادر و عمو و عمه و دایى و خاله رضایى و نیز مانند مادرزن رضاعى و دختر زن رضاعى و زن پدر رضاعى و زن پسر رضاعى).

 کسانى که از راه ازدواج به انسان محرم مى‏ شوند، عبارت‏اند از:

 1. مادر زن و هر چه بالا روند (مانند مادر مادرزن)؛

 2. دختر زن و هر چه پایین رود مانند دختر دختر زن)؛

 3. زن پدر (نامادرى) و هر چه بالا رود (مانند زن اجداد)؛

 4. زن پسر، یعنى عروس و هر چه پایین رود (مانند زن نوه و نتیجه).

منبع:

توضیح المسائل مراجع، م 2384 - 2389 و 2472 و 2464