دو جرعه عرفان

سرویس مذهبی افکار- شيخ محمد بهارى همدانى به شاگرد خود اینگونه سفارش کرد:
آنچه لازم است بر شیخ، این است که تأمل درستى نماید، ببیند بنده است یا آزاد، اگر دید آزاد است، خودش مى داند - که هر کارى بخواهد بکند - و اگر دانست بنده است و مولا دارد، سر خود نیست هر کارى بکند ولو دستى حرکت دهد از وى جهت آن سؤال خواهد شد، جواب درستى باید بگوید، پس بنابراین باید سعیش در تحصیل رضاى مولایش باشد، اگر چه دیگران راضى بر آن کار نباشند ابداً. و تحصیل رضاى مولاى حقیقى جل شأنه نیست مگر در تحصیل تقوا.

غرض اصلى از خلقت حاصل نخواهد شد، به جز اینکه معرفت و محبت میان عبد و مولا باشد، و تحصیل تقوا محتاج به چند چیز است که چاره ندارد از آنها، یکى، پرهیز از معاصى است، باید معاصى را تفصیلاً یاد بگیرد، هر یک را در مقام خود ترک نماید، که از جمله معاصى است، ترک واجبات. پس باید واجبات خود را هم به مقدار وسع و ابتلا به آنها یاد گرفته، عمل نماید، و این واضح است که با معصیت کارى اسباب محبت و معرفت نخواهد شد، اگر اسباب عداوت نباشد.

تذكره المتقين، ص ۱۱۰