محبوبه صمدی: آمار نگران کننده از بروز چاقی در میان مردم گیلان که اخیراً توسط مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های غیرعفونی دانشگاه علوم پزشکی استان اعلام شد، هشداری برای مسئولان ذیربط و مردم است تا به دنبال چاره‌ای برای حل این معضل باشند.
تنوع غذایی در گیلان در کنار عادات بد غذایی و بی تحرکی باعث شده تا شرایطی فراهم آید که به گفته مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های غیرعفونی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، ۴۲ درصد مردم استان دارای اضافه وزن باشند. یعنی از جمعیت حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفری گیلان، بیش از یک میلیون گیلانی چاق محسوب می‌شوند.
جمعیت ۵۰۰ هزار نفری مبتلا به دیابت و فشار خون در گیلان
دکتر مهران رضوانی با بیان اینکه این درصد چاقی برای استان گیلان نگران کننده است می‌گوید: تبعات و عواقب این آمار، رشد بروز بیماری‌هایی همچون فشار خون بالا و دیابت در مردم استان است.
وی می‌افزاید: این نگرانی تنها مختص شهروندان گیلانی نیست بلکه در میان جمعیت روستانشین گیلان نیز وجود دارد.
رضوانی ادامه می‌دهد: بنا بر آمار دانشگاه علوم پزشکی گیلان، در بین ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت روستایی استان که مورد آمارگیری قرار گرفته‌اند، بیش از ۱۵ درصد از جمعیت بالای ۳۰ سال به دیابت و فشار خون بالا مبتلا هستند. (سالانه چهار میلیون ویزیت دیابت و فشار خون بالا در گیلان انجام می‌شود.)
مدیرگروه مبارزه با بیماری‌های غیرعفونی دانشگاه علوم پزشکی گیلان هشدار می‌دهد: آمار مبتلایان به بیماری‌های غیرعفونی در گیلان رو به افزایش است به طوری که ۱۰ درصد جمعیت گیلان، مبتلا به دیابت و فشار خون بالا هستند که این جمعیت شامل ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت استان می‌شود.
پرخوری و کم تحرکی، مهم‌ترین عوامل چاقی
اما با وجود چنین هشدارهایی چگونه می‌توان مانع از رشد نگران کننده بیماری‌هایی همچون دیابت و فشار خون بالا شد که می‌توانند سلامتی افراد، خانواده‌ها و جامعه را با خطری جدی مواجه کنند؟
ساده‌ترین پاسخ این سؤال، جلوگیری از چاقی است. یک کارشناس ارشد تغذیه می‌گوید: مهم‌ترین علت چاقی، زیاده روی در مصرف غذا و عدم تعادل بین انرژی دریافتی و مصرفی در بدن است.
زهرا اسفندمز می‌افزاید: عوامل مختلفی در بروز چاقی تاثیرگذارند که نقش کاهش فعالیت بدنی و عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را می‌توان از جمله این عوامل دانست.
وی بالارفتن سن و کاهش خودبخودی سوخت و ساز بدن را یکی از عوامل بروز چاقی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: گران بودن غذاهای پروتئینی در طبقات کم درآمد منجر به استفاده از غذاهای غنی از کربوهیدارت و نشاسته می‌شود که این دسته از عوامل سبب بروز چاقی و اضافه وزن است.
اما علاوه بر بروز بیماری دیابت و فشار خون بالا، این کارشناس بروز بیماری‌های کبدی، آپاندیسیت، سنگ‌های صفراوی، بیماری‌های قلب و عروق، ذات الریه و زخم معده، سرطان و سل را ازجمله بیماری‌هایی اعلام می‌کند که بر اثر چاقی و اضافه وزن بروز می‌کنند.
به گفته اسفندمز، چاقی قادر است عوارض برخی بیماری‌های نهفته همچون دیابت را آشکار و عوارض برخی بیماری‌ها همچون فشار خون بالا را تشدید کند.
وی تصریح می‌کند: خطر پیشرفت فشار خون بالا در افزادی که اضافه وزن دارند دو تا شش برابر بیشتر از افراد با وزن طبیعی است.
تاثیرات چاقی بر روح و روان
با وجود اینکه اکثر افراد، تبعات چاقی را تنها در فیزیک و اندام مؤثر می‌دانند اما این کارشناس ارشد تغذیه از تأثیر آن بر روی روح و روان افراد چاق نیز خبر می‌دهد.
اسفندمز در این باره می‌گوید: در برخی از بیماری‌های روانی که منجر به خودکشی می‌شوند، چاقی یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار است.
به نظر می‌رسد برای جلوگیری از اضافه وزن باید به نکاتی توجه ویژه کرد تا بتوان از تبعات آن به بهترین حالت ممکن پیشگیری کرد. این کارشناس می‌گوید: سه عامل در موفقیت یک برنامه کاهش وزن مؤثر است که شامل محدودیت انرژی، تغییر عادات و رفتارهای مرتبط با غذا و گنجاندن نوعی ورزش در برنامه زندگی روزانه است.
وی می‌افزاید: برخی افراد به ویژه بانوان با الگوبرداری از روش‌های سخت کاهش وزن که در فضای مجازی به شدت تبلیغ می‌شود زحمات بسیاری متحمل می‌شوند که سبب خستگی شدید اعصاب و ضعف جسمانی می‌شود که در نهایت نتیجه بخش نیست در حالی که کاهش وزن بین دو تا سه کیلوگرم در ماه عدد بسیار مناسبی است که می‌توان با یک برنامه صحیح آن را به دست آورد.
روش صحیح کاهش وزن
توصیه‌های این کارشناس تغذیه برای کاهش وزن شامل مصرف ۶ تا ۸ لیوان آب در روز، استفاده از چنگال و ظرف‌های کوچک در وعده‌های غذایی، ترک کردن میز و سفره غذا پس از اتمام آن، نخوردن خوراکی‌های نامناسب و کاهش میزان مصرف نمک و استفاده از دانه‌های غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها (میان وعده) است.
به هر حال آمار ارائه شده درباره چاقی در استان و آمار رو به رشد ابتلا به دیابت و فشار خون زنگ خطری است برای مردم و مسئولان گیلان. از این رو باید منتظر ماند و دید که برنامه‌های هفته سلامت در استان تا چه اندازه بر حل این معضل تاکید دارد؟
