محمد سعید سیف، مدیر کل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم اظهار کرد: بدون شک منابع انسانی یکی از مهمترین عوامل در تحول و توسعه جوامع بشری محسوب می‌شود.
او افزود: هر قدر توانمندسازی نیروی انسانی در طول دوران تحصیل افزایش یابد، اشتغال و اثربخشی موثر نیروی کار نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت؛ بر همین اساس مباحث مربوط به کیفیت و توانمندی نیروی انسانی همواره از مهمترین دغدغه‌های فکری افراد جامعه و دولت‌های آنها بوده است.
سیف تصریح کرد: با توجه به فضای کسب و کار تحولات آموزش عالی و رشد و توسعه کمی موسسات دانشگاهی در چند دهه اخیر شاهد وجود چالش‌های متعددی در زمینه اشتغال نیروی کار دانش آموختگان بوده است. از یک سو نرخ بالای بیکاری در سال‌های اخیر افزایش نیرو‌های دانشگاهی بیکار را در بر داشته و از سوی دیگر معضلات اجتماعی و اقتصادی دیگری را نیز برای جامعه به دنبال داشته است.
مدیرکل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم ادامه داد: خط مشی‌ها و رویکرد‌های حاکم بر نظام آموزش عالی کشور و ضرورت توجه بیشتر نیاز‌های بازار کار و توانمندی‌های شغلی دانش‌آموختگان نقش مهمی در این موضوع خواهد داشت. برهمین اساس پایش وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان یکی از مهمترین نیاز‌هایی است که در برنامه ریزی‌های علمی، اقتصادی، اجتماعی و توسعه پایدار کشور حائز اهمیت است و به جرئت می‌توان گفت که برنامه‌های آتی بدون توجه به نیاز‌های اقتصادی و تقاضا‌های اجتماعی نمی‌تواند بهره وری مناسبی در کشور ایجاد کند.
او بیان اینکه اساس دانشگاه ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور به عنوان متولیان اصلی آموزش عالی از سال ۱۳۹۷ در طرح پایش اشتغال دانش آموختگان فعال شده است، تاکید کرد: این مراکز باید با جمع آوری اطلاعات تصمیم‌گیری‌های درست انجام دهند. با توجه به این آمار می‌توان تمامی برنامه‌ها را در راستای توانمندسازی دانشجویان بر اساس رشته و مقاطع مختلف تحصیلی و همچنین تنظیم حوزه آموزش و پژوهش دانشگاه‌ها متناسب با نیاز بازار کار انجام داد.
توجه ویژه دانشگاه‌ها به رصد اشتغال دانش آموختگان
سیف تصریح کرد: با بررسی میزان اشتغال رشته‌های مختلف دانشگاهی توسط هر دانشگاه می‌توان اهمیت و توجه هر چه بیشتر دانشگاه‌ها را به مسئله اشتغال، سیاست‌های مناسب مرتبط با پذیرش دانشجو، توسعه رشته‌های جدید و همچنین بهبود فعالیت‌های ارتباط با صنعت و مهارت افزایی را رقم زد.
او گفت: بر اساس این پایش، میزان اشتغال بر مبنای مناطق مختلف پژوهشی و فناوری کشور قابل دسترسی بوده و می‌توان برنامه ریزی مناسب به دولت و نهاد‌های سیاست‌گذار در مناطق با اشتغال کم را دنبال کرد. همچنین با استمرار در روند اجرای این طرح می‌توان شاهد دستاورد‌های مفیدی در عرصه دانشگاهی باشیم و به تدریج تعادل مناسبی بین عرضه و تقاضا و بهبود تعاملی پیشرفته در تمامی رشته‌ها در سطح کشور برقرار کنیم.
مدیرکل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم اضافه کرد: علاوه بر این دستاورد‌ها ارتباط منسجم دانشگاه‌ها با دانش آموختگان می‌تواند به انتقال تجارب آنها منجر شود و نتایج مفیدی را در بر داشته باشد؛ همچنین ارتباط زمینه‌ساز باعث هم افزایی هر چه بیشتر خواهد شد به عبارت دیگر جامعه دانش‌آموختگان هر دانشگاه می‌تواند علاوه بر کمک به اجرای مسئولیت‌های اجتماعی دانشگاه‌ها مرجع مناسبی برای ارزیابی و آسیب‌شناسی روند‌ها و برنامه‌های موجود باشند.
سیف ادامه داد: مجموعه حاضر تحلیل اطلاعات دانشگاه‌ها پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی دولتی و غیردولتی است که از تعداد ۸۵ گزارش ارسالی تهیه شده است. امیدواریم که با همکاری مستمر تمامی دانشگاه ها، پژوهشگاه و مرکز آموزش عالی شاهد اثر بخشی نتایج این طرح باشیم.
این مقام مسئول بیان کرد: آگاهی از وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان نظام آموزش عالی کشور نقش مهم و بسزایی در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های آتی کشور دارد.
او ادامه داد: گزارش سالانه میزان اشتغال پذیری دانش آموختگان هر دانشگاه پژوهشگاه و موسسه آموزش عالی می‌تواند در هدف گذاری‌های تخصصی آن موسسه نقش تعیین کننده‌ای داشته باشد به عبارت دیگر با پایش وضعیت اشتغال دانش آموختگان می‌توان اطلاعات مفیدی از بازار کسب و کار به دست آورد و علاوه بر بهبود برنامه‌ها با مشاوره‌های شغلی دانش آموختگان بسیار را به بازار کار مناسب هدایت کرد.
به گفته سیف برای گسترش بهتر دستیابی به این روند، باید موارد زیر مد نظر قرار گیرد:
- بسترسازی مناسب در جهت فرهنگ سازی و توجه هر چه بیشتر دانشگاه‌ها نسبت به وضعیت اشتغال دانش آموختگان دانشگاه.
- هم راستا شدن برنامه‌ها و سیاست‌های آموزش عالی در رابطه با تعیین رشته‌های آموزشی و برنامه‌های درسی متناسب با بازار کار و تفاوت‌های منطقه ای.
- ساماندهی و توسعه دوره‌های مهارت افزایی و کارآموزی در دانشگاه مرتبط با رشته‌های تحصیلی و متناسب با بازار کار.
- برنامه ریزی جهت مشارکت مناسب و هدفمند صنایع و دستگاه‌های اجرایی و تشکل‌های بخش خصوصی جهت برگزاری دوره‌های مهارت افزایی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور.
- فعالسازی و هدفمند کردن فعالیت‌های مرکز هدایت شغلی و کاریابی تخصصی در دانشگاه جهت ارائه مشاوره‌های دوره‌های تخصصی مناسب و افزایش اشتغال دانش آموختگان.
- برقراری ارتباط مستمر و مستقیم دانشگاه و پژوهشگاه دانش آموختگان دانشگاهی جهت استفاده از تجارب آنها در حوزه اشتغال و برنامه ریزی متناسب با دانشگاه.
- بررسی وضعیت اشتغال دانش آموختگان در دانشکده‌ها و ارزیابی نتایج حاصله با توجه به برنامه‌های مهارت افزایی و اشتغال پذیری آنها.
- در نظر گرفتن شاخص میزان اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی در ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه‌ها در کنار سایر شاخص‌های موجود.
- توجه و همراستا کردن اقدامات تمامی سازمان‌ها و مراکز ذی‌ربط در کشور جهت افزایش اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی متناسب با نتایج حاصل از طرح حاضر.
