با گذشت بیش از یک دهه از پخش سریال «افسانه جومونگ»، صدا و داستان آن همچنان در اذهان مخاطبان زنده است. علیرضا باشکندی ـ مدیر دوبلاژ و صداپیشه نقش جومونگ ـ در گفت‌وگویی با ایسنا به بهانه بازپخش این سریال در تلویزیون، به تشریح رازهای ماندگاری این مجموعه تاریخی و چالش‌های حرفه‌ای پیش‌رو پرداخت و درباره آیندهٔ دوبله در سایهٔ هوش مصنوعی سخن گفت.
جومونگ، هدیه‌ای الهی بود که با توکل به موفقیت رسید
او در پاسخ به این پرسش که دلیل ماندگاری و تأثیر عمیق سریال «جومونگ» و دوبله آن بر فرهنگ عمومی ایران چیست، با بیان اینکه این توفیق، لطف پروردگار بود، اظهار می‌کند: هرگز فراموش نمی‌کنم که «راهرو گر صد هنر دارد، توکل بایدش». بله، سریال خوب بود، داستان و جذابیت‌های بصری نیز داشت اما می‌توانست با دوبله‌ای ضعیف حتی یک‌بار هم دیده نشود.
باشکندی در پاسخ به این سوال که ایفای نقش یک شخصیت تاریخی اسطوره‌ای به مدت طولانی چه تأثیری بر گوینده می‌گذارد، معتقد است: فکر نمی‌کنم اتفاق خاصی برای گویندهٔ نقش پیش بیاید، خصوصاً که بارها این‌گونه نقش‌ها را گفته باشد. هر گوینده‌ای با سابقه، فراخور نقش، ایفای نقش می‌کند.
یک گوینده هر آنچه در تصویر می‌بیند باید ارائه کند
وی در ادامه درباره فرآیند انتخاب صدا برای نقش محوری جومونگ و الهام از بازیگر اصلی، با بیان اینکه انتخاب این نقش برایش ساده بود، می‌گوید: برای انتخاب نقش جومونگ، چون بارها این‌گونه نقش‌ها را برای مدیران دوبلاژ دیگر گفته بودم، انتخاب ساده‌ای بود. چنانچه می‌دانید، گوینده فراخور نقش صحبت می‌کند و اگر بازیگر، کنش و اجرای درستی داشته باشد، از او الهام می‌پذیرد.
مدیر دوبلاژ جومونگ درباره بازتاب تحول شخصیت جومونگ از یک شاهزاده جوان به یک پادشاه جنگجو در صدا و بیان، با بیان اینکه گوینده با نقش پیش می‌رود، توضیح می‌دهد: این نقش هم اول جوان بود و بی‌تجربه و گاهی بی‌عرضه، اما به مرور به پختگی می‌رسد. یک گوینده هر آنچه در تصویر می‌بیند باید ارائه کند.
او درباره چالش‌برانگیزترین سکانس‌ها یا دیالوگ‌های این نقش، با تأکید بر اهمیت لحظات حسی و عاطفی می‌گوید: همه مواردی که اشاره کردید، طی سالیان متمادی تمرین و اجرا شده و دیگر نمی‌شود به آن گفت چالش. بیشتر لحظات حسی و عاطفی است که باید به درستی اجرا شود، وگرنه بیننده ارتباط برقرار نمی‌کند.
نه در تلویزیون بلکه در پلتفرم‌ها نیز نمی‌توان عین ترجمه را ادا کرد
باشکندی در تعریف خط قرمز خود بین وفاداری به اثر اصلی و بومی‌سازی برای مخاطب فارسی‌زبان و همچنین تحلیل وضعیت فعلی ترجمه و دوبله آثار، اظهار می‌کند: این مورد فقط در تلویزیون نیست؛ در تمام پلتفرم‌ها نیز نمی‌توان عین ترجمه را ادا کرد. پس گوینده و مدیر دوبلاژ آنچه از ایشان خواسته شده می‌گویند. البته به شخصه تا جایی که می‌شود سعی می‌کنم به اصل ترجمه احترام گذاشته و با تلطیف جملات، به اصل آن پایبند باشم. تلویزیون شرایط خاص خودش را دارد و هرچه میسر باشد نمایش می‌دهد. نظر فردی بنده مهم نیست.
بازخوردها به «جومونگ» مثبت بود
وی در پاسخ به رایج‌ترین نقدهای وارده به دوبله جومونگ، با بیان اینکه هیچ نقدی نشنیده، می‌گوید: من نقدی نشنیدم که بخواهم پاسخ دهم. تمام بازخوردها مثبت بوده است.
این صداپیشه پیشکسوت درباره امکان تکرار دیدارهای نادر بین گویندگان و بازیگران اصلی نقش‌ها که پیشتر درباره دیدار او با شخصیت اصلی جومونگ اتفاق افتاد، آن را امکان‌پذیر و عالی ارزیابی می‌کند.
تلویزیون شرایط خاص خودش را دارد و هرچه میسر باشد نمایش می‌دهد
باشکندی در تحلیل فضای دوبله در تلویزیون و معیارهای انتخاب آثار، بار دیگر بر اینکه تلویزیون شرایط خاص خودش را دارد و هرچه میسر باشد نمایش می‌دهد، تأکید می‌کند که نظر فردی مهم نیست.
فرقی در دوبلهٔ نمایش خانگی و تلویزیون نیست
این دوبلور باسابقه درباره فعالیت در شبکه نمایش خانگی و تفاوت آن با دوبله تلویزیونی، با بیان اینکه در این عرصه نیز فعال است، معتقد است که هیچ فرقی در دوبلهٔ نمایش خانگی و تلویزیون نیست.
این مدیر دوبلاژ در پایان در ارزیابی آینده عرصه دوبله ایران در سایه فناوری هوش مصنوعی، ابراز امیدواری می‌کند که این کار به دست افراد نااهل نیفتد و معتقد است: هوش مصنوعی فعلاً جایگاه موثری ندارد. امیدوارم به دست افراد نااهل انجام نشود. چنانچه اهل فن و انسان‌های کاردان به این کار مشغول باشند، چه بسا به این صنعت کمک هم بکند، اما جنبه هنری نخواهد داشت.
