
لهستان روز جمعه اظهارات رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ مبنی بر اینکه نفوذ پهپادهای روسی به حریم هواییاش ممکن است اشتباهی بوده باشد را رد کرد. این یک تناقض نادر میان رئیسجمهور آمریکا و یکی از نزدیکترین متحدان اروپایی واشنگتن بوده است.نخستوزیر لهستان دونالد تاسک با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما هم آرزو میکردیم که حمله پهپادی به لهستان اشتباهی باشد. اما نبود و ما میدانیم.»
اوایل روز ۱۰ سپتامبر، ارتش لهستان از انهدام چندین پهپاد که حریم هوایی لهستان را نقض کرده بودند، خبر داد. دونالد تاسک اظهار داشت که تا ۱۰ سپتامبر، ۱۹ مورد نقض حریم هوایی ثبت شده است. وی افزود که مبدأ همه پهپادها بلاروس بوده است.این اولین باری است که یک عضو ائتلاف نظامی ناتو در طول جنگ اوکراین به اهداف خارجی شلیک کرده است. لهستان گفت که پهپادها در طول ساعاتی وارد حریم هواییاش شدهاند و بقایایشان در چندین منطقه بازیابی شده است.
در حالی که سفیر آمریکا در ناتو متیو ویتاکر ساعاتی پس از نفوذ پهپادها در پستی در رسانههای اجتماعی گفت که ایالات متحده از «هر اینچ از قلمرو ناتو را دفاع خواهد کرد»، ترامپ در پیامی تعجب خود را از آن حادثه ابراز کرد. ترامپ روز پنجشنبه گفت که این نفوذها «ممکن است اشتباهی بوده باشد.»این موضع امروز شنبه نیز توسط وزیر خارجه آمریکا مارکو روبیو تکرار شد. ربیو گفت که نفوذ پهپادهای روسی به حریم هوایی لهستان در این هفته غیرقابل قبول است، اما هنوز مشخص نیست که آیا روسیه عمداً این پهپادها را به خاک لهستان فرستاده است یا نه.
این در حالی است که اروپاییها واکنش شدیدی به این حادثه نشان دادهاند. کشورهای مختلف قاره سبز از جمله آلمان، لهستان، سوئد، هلند، رومانی و بلژیک سفرای روس را به وزارت خارجه احضار کردند.نخستوزیر لهستان نیز این حادثه را «عملیات روسیه» خوانده و مرز خود با بلاروس را بست.علاوه بر این، لهستان بند ۴ ناتو را فعال کرد.
این بند، کوتاهترین ماده از ۱۴ ماده معاهده ناتو است و بیان میکند که: «طرفها هرگاه، به نظر هر یک از آنها، تمامیت ارضی، استقلال سیاسی یا امنیت هر یک از طرفها تهدید شود، با یکدیگر مشورت خواهند کرد.»ناتو نیز در واکنش به نفوذ پهپادهای روسی به حریم هوایی لهستان، مأموریت نظامی جدیدی را برای تقویت جناح شرقی شروع کرد. قرار است دانمارک دو اف-۱۶ و یک ناوچه، فرانسه سه جنگنده رافائل و آلمان چهار جنگنده یوروفایتر به شرق اروپا اعزام کنند.
روزنامه نیویورکتایمز در واکنش به تناقض مواضع فرا آتلانتیک به این حادثه گفت که این تفاوتها نشاندهنده فاصلهگیری فزاینده آمریکا از دفاع اروپا است.این روزنامه نوشت: «این اتفاق به جدیدترین نمونه از وضعیت تماشاگر بودن آمریکا در دوران ریاستجمهوری ترامپ تبدیل شده است.» این نشریه یادآور شد که در جریان حادثهای مشابه در سال ۲۰۲۲، زمانی که یک موشک اوکراینی وارد خاک لهستان شد، ایالات متحده فوراً اعلام آمادگی کرد تا از «هر وجب از خاک ناتو» دفاع کند، اما بعداً مشخص شد که هشدار اشتباه بوده است.
نیویورک تایمز نوشت که این بار، همه منتظر واکنش رئیسجمهور آمریکا بودند، اما ترامپ طوری واکنش نشان داد که گویی ایالات متحده «تماشاگرِ ماجرا» است.
تمامی این اقدامات در حالی انجام شده که هنوز اطلاعات کاملی از جزئیات این حادثه منتشر نشده است.وزارت دفاع روسیه در رابطه با این حادثه اعلام کرده است که نیروهای مسلح این کشور در شب دهم سپتامبر، تأسیسات صنایع دفاعی اوکراین را در چند منطقه مختلف هدف قرار دادهاند. این وزارتخانه تأکید کرد که «هیچ هدفی در لهستان برای حمله در نظر گرفته نشده بود» و حتی بُرد پهپادهایی که ادعا میشود از مرز لهستان عبور کردهاند، از ۷۰۰ کیلومتر تجاوز نمیکند. وزارت دفاع روسیه آمادگی خود را برای مشاوره با طرف لهستانی «در این زمینه» اعلام کرد.
با این حال تهدید پهپادی، کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را به تکاپوی بیشتر برای تقویت دفاع هوایی واداشته است.در این میان، سیاستمداران و کارشناسان مختلف اصل حادثه را زیر سؤال برده و آن را «اتهامزنی» و «تحریک رسانهای» خواندند.رئیسجمهور بلاروس الکساندر لوکاشنکو درباره این حادثه گفت: «ما دیدیم این پهپادها به کجا میرفتند.
هر چیزی را که میتوانستیم، سرنگون کردیم، اما برخی باقی ماندند. ما بلافاصله و از قبل، به لهستان اطلاع دادیم. اما در عوض چه نصیبمان شد؟ آنها بیدلیل تنش ایجاد میکنند.»سفیر روسیه در آلمان سرگئی نچایف نیز اتهامات مطرحشده علیه مسکو در ارتباط با ورود پهپادها به حریم هوایی لهستان را بیاساس دانست و خاطرنشان کرد که هیچ مدرکی برای اثبات این ادعاها ارائه نشده است.
طبق بیانیه سفارت روسیه: «این یک تحریک برنامهریزیشده است که در درجه اول اوکراین، به دلیل ناکامیهایش در میدان نبرد، به آن علاقهمند است. همچنین کشورهای اروپاییای که به افزایش فشار بر روسیه و به شکست کشاندن گفتگو میان مسکو و واشنگتن درباره چارچوبهای حلوفصل مسالمتآمیز بحران اوکراین امید بستهاند.»کارشناس نظامی در مؤسسه روسی حقوق و امنیت ملی الکساندر استپانوف نیز گفت که روایت لهستان در مورد مقصر دانستن روسیه در ورود پهپادها به حریم هواییاش، ابزاری برای دریافت تسلیحات بیشتر است.
به گزارش تاس، وی در این باره تشریح کرد: «این داستان جعلی که ورشو از طریق رسانههای غربی درباره عبور پهپادها از حریم هواییاش راه انداخت، دلیلی کاملاً بهموقع و ابزاری برای قانونیسازی ارسال تسلیحات هوایی با دقت بالا بود. این ادامه منطقی یک تحریک رسانهای است که هدفش ایجاد توجیه اطلاعاتی و شکلدهی افکار عمومی بود. حالا این ارسال تسلیحات، در نگاه افکار عمومی اروپایی، مشروع جلوه میکند.»