دومینوی استعفا در بی‌بی‌سی

رسانه‌های انگلیسی عصر جمعه گزارش دادند «شومیت بانرجی» عضو هیات‌مدیره بی‌بی‌سی در نامه‌ای خطاب به همکاران خود اعلام کرده است که به‌دلیل «مشکلات حکمرانی در بالاترین سطوح سازمان» از سمت خود کناره‌گیری می‌کند. او نوشته است درباره روند و وقایعی که به استعفای «تیم دیوی» مدیرکل و «دبورا ترنس» رئیس اجرایی بخش خبر منجر شد، با وی مشورتی نشده و همین موضوع را نشانه ضعف جدی در شیوه اداره و نظارت بر این رسانه می‌داند.

استعفای بانرجی تازه‌ترین حلقه در زنجیره تحولاتی است که از حدود دو هفته پیش و پس از افشای نحوه تدوین یک مستند جنجالی درباره «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا، بی‌بی‌سی را با بحرانی کم‌سابقه روبه‌رو کرده است. یک یادداشت داخلی ۱۹ صفحه‌ای که توسط مشاور پیشین کمیته استانداردهای تحریریه بی‌بی‌سی تهیه و به بیرون درز کرد، نتیجه گرفته بود که برنامه «پانوراما» با کنار هم قرار دادن دو بخش جداگانه از سخنرانی ترامپ در ۶ ژانویه ۲۰۲۱، بینندگان را گمراه و این‌گونه القا کرده است که او به‌طور مستقیم حامیانش را به خشونت فرامی‌خواند.

در پی بالاگرفتن انتقادها و ورود نمایندگان مجلس عوام به ماجرا، رئیس هیات‌مدیره بی‌بی‌سی در نامه‌ای به کمیته فرهنگ، رسانه و ورزش پارلمان ناچار شد این تدوین را «خطای جدی» در قضاوت تحریری توصیف و اعلام کند که نسخه مورد اعتراض مستند پانوراما دیگر پخش نخواهد شد. با این حال، او وجود «سوگیری سیستماتیک» علیه ترامپ یا هر جریان سیاسی خاص را رد کرده و مدعی شده بود که اشتباه رخ‌داده، موردی و برخلاف دستورالعمل‌های رسمی بوده است.

خود ترامپ که اکنون در دوره دوم ریاست‌جمهوری قرار دارد، این ماجرا را دستاویزی تازه برای حمله به رسانه دولتی انگلیس قرار داده و اعلام کرده قصد دارد شکایتی حقوقی با رقم سنگین غرامت علیه بی‌بی‌سی مطرح کند. او این شبکه را به «تحریف عامدانه سخنانش» درباره حوادث ششم ژانویه و تلاش برای تأثیرگذاری بر انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا متهم کرده است. بی‌بی‌سی ضمن عذرخواهی بابت تدوین اشتباه، مسئولیت حقوقی ادعایی را رد کرده و می‌گوید مستند مذکور تنها چند ثانیه از سخنرانی ترامپ را به شکلی نادرست کنار هم قرار داده و این موضوع، مبنای یک دعوای حقوقی جدی محسوب نمی‌شود.

در چنین فضایی، استعفای بانرجی که در سوابق حرفه‌ای خود مدیریت یک شرکت بزرگ مشاوره مدیریتی و فعالیت در حوزه سرمایه‌گذاری فناوری را دارد، برای منتقدان بی‌بی‌سی نشانه‌ای دیگر از عمق بحران در ساختار حکمرانی این نهاد است. او به‌عنوان عضو هیات‌مدیره، طبق اساسنامه بی‌بی‌سی موظف بود از استقلال این رسانه دفاع کرده و با قضاوتی مستقل، منافع عمومی را نمایندگی کند، اما اکنون خود او در نامه‌اش تأکید کرده که در تصمیم‌های کلیدی اخیر به‌حاشیه رانده شده و سازوکار تصمیم‌گیری در رأس سازمان با اصول حکمرانی شفاف و پاسخ‌گو فاصله دارد.

هم‌زمان فشارهای پارلمانی بر مدیریت بی‌بی‌سی نیز رو به افزایش است. کمیته فرهنگ، رسانه و ورزش مجلس عوام قرار است در روزهای آینده جلسه‌ای برای بررسی استانداردهای تحریری این رسانه برگزار کند و رئیس هیات‌مدیره، به همراه دو عضو دیگر هیات‌مدیره و برخی مشاوران سابق بخش استانداردهای تحریری را برای ادای توضیحات فراخوانده است. محور این جلسه نه‌تنها ماجرای تدوین مستند پانوراما، بلکه نحوه پوشش تحولات خاورمیانه، به‌ویژه جنگ غزه و اتهام سوگیری در قبال موضوعات مرتبط با مهاجرت و هویت جنسیتی عنوان شده است.

این تحولات در حالی رخ می‌دهد که بی‌بی‌سی هم‌زمان با چالش‌های مالی، ریزش بخشی از مخاطبان و تشدید فشارهای سیاسی از سوی احزاب و افکار عمومی روبه‌رو است و به‌نظر می‌رسد استعفای یک عضو معترض هیات‌مدیره، پس از کناره‌گیری مدیرکل و رئیس بخش خبر، نه فقط یک جابه‌جایی معمول در سطح مدیریت، بلکه نشانه‌ای از ورود بحران حکمرانی و پرسش‌ها درباره استقلال و کارآمدی این بنگاه سخن‌پراکنی انگلیس به مرحله‌ای تازه و پیچیده‌تر باشد.