خبرگزاری فرانس برس در گزارشی اعلام کرد که ۳۴ نفتکش به ظن مشارکت در جابهجایی و فروش نفت خام ایران و روسیه تحت پرچم جزایر کوک فعالیت کردهاند؛ مجموعهای از جزایر کوچک در قلب اقیانوس آرام که طبق این گزارش، به یکی از مسیرهای اصلی دور زدن تحریمهای نفتی غرب تبدیل شده است.خبرگزاری فرانسه توضیح میدهد که دفتر شرکت «Maritime Cook Islands» که خدمات ثبت کشتیها را ارائه میدهد، حتی در کنار یک پیتزافروشی قرار دارد و مالکان خارجی کشتیها میتوانند با پرداخت پول، بدون آنکه هرگز قدمی در این جزایر گذاشته باشند، کشتی خود را با پرچم این کشور به آب بیندازند.
به نوشته این رسانه فرانسوی، دادههای تحریمی آمریکا نشان میدهد ۲۰ نفتکش ثبتشده در جزایر کوک بین سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵ مشکوک به حمل سوخت ایران و روسیه بودهاند. علاوه بر این، ۱۴ نفتکش دیگر که پرچم همین جزایر را داشتهاند، در فهرست سیاه یک پایگاه داده مستقل تحریمهای انگلیس در همین بازه زمانی قرار گرفتهاند.خبرگزاری فرانسه اضافه میکند که نیوزیلند به عنوان نزدیکترین شریک سیاسی جزایر کوک، این وضعیت را «نگرانکننده و خشمآور» توصیف کرده و معتقد است تلاشهای چند ساله برای اعمال تحریمها عملاً بیاثر شده است.سخنگوی وزیر خارجه نیوزیلند، وینستون پیترز، به نقل از خبرگزاری فرانسه گفته است: «نیوزیلند بهشدت نگران نحوه مدیریت ثبت دریایی جزایر کوک است و این نگرانی را سالهاست به دولت این منطقه انتقال داده است.»طبق توضیح خبرگزاری فرانسه، جزایر کوک گرچه اداره داخلی مستقلی دارد، اما همچنان در وضعیت «ارتباط آزاد» با نیوزیلند قرار گرفته و امور حساسی مانند دفاع و سیاست خارجی آن، عملاً زیر نظر دولت ولینگتون اداره میشود.
جهش ۴۰۰ درصدی درآمد دریایی؛ سود اقتصادی بزرگ از یک مسیر پنهان
خبرگزاری فرانسه گزارش میدهد که شرکت «Maritime Cook Islands» که یک مجموعه خصوصی است و با مجوز رسمی دولت محلی فعالیت میکند، مدیریت کامل ثبت دریایی این جزایر را در اختیار دارد و زیر نظر نهاد ملی حملونقل فعالیت میکند.بر اساس اسناد بودجهای که خبرگزاری فرانسه به آن دست یافته، درآمد عمومی جزایر کوک از محل ثبت کشتیها و عوارض دریانوردی طی پنج سال گذشته بیش از ۴۰۰ درصد رشد کرده و در سال مالی گذشته به رقمی معادل بیش از ۱۵۱ هزار یورو رسیده است.این رسانه فرانسوی مینویسد که مجله تخصصی «Lloyd’s List» در سال گذشته، این شرکت را به عنوان سریعترین مجموعه در حال رشد جهان در حوزه ثبت کشتیها معرفی کرده است. هرچند این روند، خزانه دولت محلی را تقویت کرده، اما پیامدهای سیاسی و امنیتی گستردهای هم به همراه آورده است.خبرگزاری فرانسه به نقل از مؤسسه پژوهشی انگلیسی «Royal United Services Institute» تأکید میکند که ایران و کره شمالی سالهاست از ساختارهای دریایی کشورهای کوچک اقیانوس آرام مانند پالائو، نیوئه و تووالو برای حفظ صادرات خود استفاده میکنند؛ مسئلهای که ضعف ساختاری نظام تحریمها را بهوضوح نشان میدهد.
ناوگان سایه روسیه و نقش پررنگ پرچم جزایر کوک
خبرگزاری فرانسه اضافه میکند که در سال ۲۰۲۴، پارلمان اروپا بهطور رسمی اعلام کرده که جزایر کوک یکی از کشورهای اصلی مورد استفاده ناوگان سایه روسیه برای حمل نفت و دور زدن تحریمهاست.این رسانه فرانسوی همچنین ادعا کرده که در ماه آوریل، یک شرکت کشتیرانی مستقر در امارات متحده عربی به قاچاق سوخت به ارزش «میلیونها دلار» به نفع نیروهای مسلح ایران در خلیج فارس متهم شده است. به گفته دولت آمریکا، این شرکت مالک نفتکشهایی بوده که تحت پرچم باربادوس، گامبیا، پاناما و جزایر کوک فعالیت میکردهاند.خبرگزاری فرانسه به نقل از آنتون مویسینکو استاد دانشگاه ملی استرالیا و کارشناس تحریمها و جرائم مالی نوشت: «چندین نفتکش با پرچم جزایر کوک بهطور رسمی به عنوان بخشی از ناوگان سایه روسیه شناسایی شدهاند.»این رسانه فرانسوی یادآور میشود که هدف اصلی تحریمهای غرب، قطع منابع مالی ایران و روسیه از محل فروش نفت است تا به ادعای آنها، برنامه هستهای تهران و جنگ مسکو در اوکراین با محدودیت مالی مواجه شود؛ سیاستی که با وجود همه فشارها، همچنان با مسیرهای جایگزین روبهرو است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، کاپیتان نفتکش «Eagle S» که با پرچم جزایر کوک حرکت میکرده و مظنون به همکاری با ناوگان روسیه است، به همراه دو نفر دیگر از عوامل این کشتی، به قطع عمدی کابلهای زیردریایی در دریای بالتیک در اواخر سال ۲۰۲۴ متهم شدهاند.این رسانه میافزاید که در ماه اکتبر، دادگاه فنلاندی که جلسات رسیدگی به این پرونده در ماههای اوت و سپتامبر در آن برگزار شده بود، اعلام کرد صلاحیت رسیدگی به پرونده را ندارد و با صراحت گفته است: «دادگاههای کشوری که کشتی پرچم آن را حمل میکند یا کشوری که متهمان تابع آن هستند، صلاحیت رسیدگی کیفری دارند.»خبرگزاری فرانسه به نقل از مویسینکو تأکید کرده که: «در سطح جهانی، تقریباً هیچ سازوکار واقعی و الزامآوری برای وادار کردن کشورها به اجرای دقیق مسئولیتهایشان در حوزه پرچم کشتیها وجود ندارد.»در مقابل، به نوشته این رسانه فرانسوی، نهاد ثبت دریایی جزایر کوک مدعی شده است که هیچگاه کشتی تحریمشدهای را نپذیرفته و دارای سامانههایی برای نظارت و شناسایی فعالیتهای غیرقانونی است. خود شرکت هم اعلام کرده که هیچ اطلاعی از تخلف یا عدم پایبندی به تحریمها ندارد.این گزارش خبرگزاری فرانسه در حالی منتشر شده که از نگاه تحلیلگران، نقش کشورهایی مانند جزایر کوک در اقتصاد پنهان نفتی، عملاً به یکی از نقاط ضعف جدی نظام تحریمها علیه ایران و روسیه تبدیل شده و نشان میدهد مسیرهای فروش انرژی، بسیار پیچیدهتر و مقاومتر از آن چیزی است که طراحان تحریم در غرب تصور میکنند.
