دریغ کردن عنوان «شهید» از ایثارگران جان

به گزارشافکارخبر،اپیزود اول: کاروان جشن عروسی در جاده‌های روستایی در استان همدان در حال حرکت است که ناگهان حادثه‌ای موجب می‌شود تا یکی از خودروها از جاده منحرف و سرنشینان آن مجروح شوند. بلافاصله بعد از وقوع حادثه یک دستگاه آمبولانس هلال‌احمر به محل حادثه اعزام می‌شود تا حادثه‌دیدگان را به مراکز درمانی منتقل کند.

در بازگشت از جاده روستای بهاره و در حین انتقال به بیمارستان آیت‌الله علی‌مرادیان خودروی آمبولانس هلال‌احمر به علت لغزندگی جاده و انحراف از مسیر با یک دستگاه کامیون شاخ به شاخ می‌شود و راننده آمبولانس در دم جان خود را از دست می‌دهد.

محمد عرفانیان ۴۵ ساله، آموزگار دینی و عربی در دبیرستان ابونصر فارابی ملایر روزهایی در ماه را به عنوان امدادگر هلال‌احمر در جاده‌ها سپری می‌کرد تا به آنهایی که دچار حادثه می‌شوند امدادرسانی کند. اما هیچگاه تصور نمی‌کرد که خود او نیز در جریان یکی از عملیات‌ها دچار حادثه شود و جان خود را از دست بدهد.

ده ها خانواده چشم انتظار بنیاد شهید


اپیزود دوم: بدون شک محمد تنها امدادگر، آتش نشان یا تکنسین اورژانسی نبوده که تاکنون جان خود را در حین عملیات از دست داده است.

مرحوم عرفانیان اولین امدادگر هلا‌ل‌احمری بود که امسال در حین عملیات جان خود را از دست داده است اما ظرف چند سال گذشته ۶ تا ۷ امدادگر هلال‌احمر در حین مأموریت و در حوادثمختلف قربانی حادثه‌ای شده و جان خود را از دست داده‌اند.

در این ارتباط حسین درخشان یکی از امدادگران با سابقه سازمان امداد و نجات و سخنگوی سابق این سازمان به خبرنگار فارس گفت: تعداد جانباختگان امداد و نجات قطعاً‌ بیش از ۶ تا ۷ نفر است اما در گذشته به علت اینکه ۱۰۰ درصد کارها به صورت داوطلبی انجام می‌شد مرگ حین مأموریت به مرکز گزارش نمی‌شده است و با توجه به قدمت هلال‌احمر در ایران می‌توان گفت که تعداد زیادی از امدادگران ما حین مأموریت جان خود را از دست داده‌اند.

چندی پیش نیز یک دستگاه آمبولانس اورژانس کشور در سیستان و بلوچستان حین انتقال مجروحان دچار سانحه گردید و یکی از تکنسین‌های اورژانس جان خود را در مأموریت از دست داد.

سیدامین صابری‌نیا رئیس اورژانس کشور تعداد کل جانباختگان اورژانس در طی ۴۰ سال فعالیت اورژانس در کشور را ۴۰ نفر عنوان کرد و گفت: تقریباً‌ سالانه یک تکنسین اورژانس در حین عملیات قربانی حوادثمی‌شود اما متأسفانه با توجه به اینکه سختی کار ما بسیار زیاد است و با وجود اینکه آسیب‌دیدگان ما به مراتب بیشتر از جانباختگان ما هستند، اما سختی کار برای تکنسین‌های اورژانس که در محیط‌های ناایمن و خشن فعالیت می‌‌کنند درجه یک ثبت شده است.

نگاهی به سایت آتش‌نشانی شهر تهران نیز نشان می‌دهد که این سازمان ۲۲ نفر از نیروهای خود را در عملیات‌های مختلف از دست داده است که این آمار تنها مربوط به شهر تهران است و اگر به طور میانگین هر شهر بزرگ را محسوب کنیم می‌توانیم به این نتیجه برسیم که تا کنون بیش از ده‌ها نفر از آتش‌نشانان کشور نیز در حین مأموریت جان خود را از دست داده‌اند.

اما متأسفانه با وجود اینکه این افراد در حین مأموریت و در حوادثمختلف برای نجات جان مردم حاضر شده و جان خود را از دست دادند هنوز قانون این افراد را شهید محسوب نکرده و خانواده آنها نمی‌توانند از مزایای یک شهید بهره‌‌مند گردند و طبق اعلام بنیاد شهید این افراد شهید نیستند.

بنیاد شهید فداکار خدمتی را هم قبول ندارد

اپیزود سوم: با وجود اینکه بنیاد شهید امدادگران، تکنسین‌های اورژانس و آتش‌نشانانی که حین مأموریت جان خود را از دست دادند را شهید محسوب نمی‌کند اما این خود سازمان‌های مختلف هستند که به نیروهای خود احترام گذاشته و عنوان شهید را برای آنها به کار می‌برند.

در این میان شهرداری تهران پا را فراتر گذاشته و برای خانواده آتش‌نشانانی که حین مأموریت جان خود را از دست می‌دهند مزایای خاصی را در نظر گرفته است.

اخیراً در لایحه تشکیل سازمان حوادثغیرمترقبه که تقدیم مجلس شده است ذکر شده که عنوان «فداکار خدمتی» یا «شهید خدمتی» به داوطلبان و نیروهای امداد و نجات، آتش‌نشان و اورژانسی که حین مأموریت جان خود را از دست می‌دهند اطلاق گردد.

در این ارتباط اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران به یکی از خبرگزاری‌ها گفته است: «فداکار خدمتی داوطلبانی هستند که از سایر نهادها و سازمان‌ها چون جمعیت هلال‌احمر در زمان حادثه کمک می‌کند و بنا به دلیلی در حین کمک‌رسانی فوت می‌کند و ما این افراد را فداکار خدمتی تلقی می‌کنیم».

اما چنانچه ناصر چرخساز رئیس سازمان امداد و نجات هلال‌احمر می‌گوید تصویب این لایحه در مجلس نیز سبب نمی‌شود که بنیاد شهید این افراد را شهید محسوب کند.

وی در این زمینه به فارس می‌گوید: این لایحه مدت‌هاست که به مجلس رفته است و کلیات آن به تصویب رسیده است و یکی از بندهای این لایحه مربوط است به امدادگرانی که جان خود را در حین خدمت از دست می‌دهند.

چرخساز خاطر نشان می‌کند: در صورت تصویب طرح در مجلس و نوشته شدن جزئیات اجرایی آن توسط سازمان مدیریت بحران برای این افراد تعیین تکلیف می‌شود و مشخص می‌شود که این افراد شهید هستند یا خیر.

۶ مرج تقلید امدادگران را شهید می‌دانند


اپیزود چهارم: در استفتایی که از ۶ مرجع تقلید کشور به عمل آمده است این ۶ مرجع عالیقدر امدادگرانی که در حین خدمت جان خود را از دست می‌دهند یا مجروح می‌شوند را جانباز یا شهید خطاب می‌کند.

۶ مرجع تقلید کشور صراحتاً این افراد را جانباز و شهید دانستند و این استفتا حدود یک سال قبل توسط پیرحسین کولیوند رئیس سابق سازمان امداد و نجات انجام شده است تا مجلسیان در تصویب طرحی برای شهید محسوب شدن امدادگرانی که حین عملیات جان خود را از دست می‌دهند کوتاهی نکنند.

با وجود فتوای ۶ مرجع تقلید هنوز امدادگران، آتش‌نشانان و تکنسین‌های اورژانسی که حین عملیات جان خود را از دست می‌دهند و یا مجروح و از کار افتاده می‌شوند شهید و یا جانباز خطاب نمی‌شوند.

امثال عرفانیان و یا آتش‌نشانی که خود را قربانی آتش کرد تا کودکی به زندگی خود ادامه دهد کم نیست و این فرهنگ ایثار در جامعه ماست که موجب می‌شود تا فردی جان خود را به خطر بیندازد تا مردم در آسودگی زندگی کنند.

سوال این است که چرا فردی که حین مأموریت با ایثار جان خود زندگی یک نفر را نجات می‌دهد نباید شهید تلقی شود؟

اما در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که کدام سازمان، نهاد یا ارگانی وظیفه حمایت از خانواده این ایثارگران را برعهده دارد؟ طبیعتاً اینکه هر سازمانی مانند شهرداری تهران قدرت و منابع کافی جهت حمایت از خانواده‌های ایثارگران خود را ندارد.

البته باید به این نکته واقف باشیم که اینجور حمایتها فرهنگ ایثار و شهادت را در جامعه ترویج میدهد و ما که از این موهبت در جامعه خود برخورداریم نباید با بیتوجهی سبب کمرنگ شدن این فرهنگ شویم.