این روزها با اجرای برجام همه مردم در انتظار کاهش قیمت و بازگشت آرامش به بازار هستند اما گویی اقتصاد مسیر دیگری را در پیش گرفته و قصد ندارد روی خوش به بازار داخلی نشان دهد.
این امر درحالی است که پیش از این، اجرای برجام از سوی مسولان اینطور رونمایی شده بود که با باز شدن دوازه های کشور به سوی بازارهای جهانی فرصت ها دور کشور حلقه خواهد زد و روزهای خوب برای اقتصاد به بار خواهد نشست موضوعی که این روزها به نظر میرسد تنها در حد حرف باقی مانده است.
داستان تحریم ها و آرزوهای پسا تحریمی در بین مردم مانند یک سریال بدون پایان سال هاست که ادامه دارد.
پرده اول/ورود تحریم به اقتصاد
همین چند سال پیش بود که تحریم ها علیه ایران وضع شد و در پی آن قیمت ها سر به فلک کشید و حتی قیمت بعضی محصولات تولید داخل نیز به بهانه افزایش هزینه های حمل و نقل روند صعودی گرفت به گونه ای که هیچ کس و هیچ چیز به گرد پایش هم نرسید.
در این سال ها بود که دروازه بازار های جهانی به روی کشور بسته شد و صادرکنندگان مجبور شدند هویت کالاهای ایرانی را عوض کرده و با واسطه کالاهای خود را به بازار های جهانی بفرستند؛ در کنار این امر هزینه های حمل و نقل و همچنین نقل و انتقال پول آن هم به صورت چمدانی موجب شد که کالاهای وارداتی با قیمتی چند برابر به دست مصرف کننده داخلی برسد و همین امر قدرت نمایی گرانی در بازار را به همراه داشت.
پرده دوم /رکود،مهمانی که میزبان شد
قیمت خودرو ،مواد غذایی ،پوشاک،لوازم خانگی به بهانه تحریم ها افزایش یافت و در پی کاهش قدرت خرید مردم رکود در بازار جا خوش کرد وآرام آرام مهمان اقتصاد شد بطوریکه با محکم کردن جای پای خود از مهمان به میزبان تغییر وضعیت داد.اجناس گران شد و مردم نیز با کاهش قدرت خرید منتظر ارزانی اجناس شدند.
اما گویی بازار هدف دیگری داشت چراکه انتظار مردم در خصوص کاهش قیمت نه تنها تحقق پیدا نکرد بلکه با آمدن تحریم های جدید درخت گرانی تنومند تر شد.
پرده سوم/هیاهوی رفت و آمد هیات های تجاری
با زمزمه رفع تحریم ها ،از ابتدای سال جاری هیات های تجاری خارجی بار سفربسته و برای بررسی اوضاع به ایران سفر کردند.مسئولان در پی رفت و آمد هیات های تجاری به ایران وعده سرمایه گذاری های مشترک با هدف ایجاد اشتغال و توسعه بازارهای صادراتی را دادند که با رسمی شدن رفع تحریم ها حضور خارجی ها با قراردادهای رنگارنگ در بازار ایران بیشتر شد.
در کنار این رفت و آمد ها بازارهای جهانی نیز به روی کالاهای صادراتی لبخند زد و صادرات به کشورهای اروپایی آغاز شد.
پرده چهارم/وقتی صادرات مرکز توجه می شود
پس از تحریم ها تنها یک اتفاق در اقتصاد ایران خودنمایی کرد و آن باز شدن پای کالاهای صادراتی ایران به کشورهای اروپایی بود و این بار کالاهای ایرانی با عزمی جزم به بازارهای جهانی ورود کردند.
در شرایط جدید فرش ، پسته و زعفران ایرانی این بار با افتخار پا به سرزمین های اروپایی می گذارند تا معرف فرهنگ و هنر و صنعت ایرانی باشند.
اما در هیاهوی باز شدن دروازه های بازارهای جهانی به روی بازار ایران ،دل نگرانی هایی نیز از واردات بی رویه وجود دارد و برخی نگران این هستند که با کم شدن هزینه های وارادت ایران به بهشتی برای کالاهای صادراتی تبدیل شود اما در کنار این هیاهو و دل نگرانی هنوز بازار داخلی سوت و کور است و صدایی از آن به گوش نمی رسد.
نکته قابل توجه این است که با وجود پتانسیل بالا برای تولید و صادرات هنوز حضور کالاهای صادراتی در خانه های ایرانی چشمگیر نیست و شاید یکی از دلایل آن قیمت بالا باشد.
البته چند سالی می شود که فرش های ترک وارداتی و نیز فرش های ماشینی جای فرش دستباف را گرفته اند و پسته های خندان ایرانی نیز به روی بازار داخلی نمی خندد و در کنار آن رنگ های مصنوعی جایگزین زعفران خوش آب و رنگ ایران شده است و این سریال تکراری سال هاست که ادامه دارد.
پرده پنجم/مقاومت بازار در برابر رفع تحریم
یک ماه از اجرای برجام و رفع تحریم هامی گذرد،اقتصاد در حال پوست اندازی است و مردم منتظر کاهش قیمت در بازار هستند اما مسئولان گرانی را به زیرساخت های اقتصاد مرتبط کرده و می گویند آثار رفع تحریم ها به این زودی نمایان نخواهد شد.
این روزها مسئولان می گویند مشکلات اقتصاد ایران تنها 40 درصد به تحریم ها مربوط است و باقی مشکلات به ساختار اقتصاد برمی گردد این در حالی است که در سال های تحریم بیشتر مشکلات گردن تحریم ها انداخته می شد و کسی حرفی از ساختار اقتصاد به میان نمی آورد.
قیمت ها هیچ تغییری نکرده و هنوز بازار در رکود به سر می برد، مردم نیز دست از خرید برداشته و تنها به تهیه مایحتاج روزانه خود اکتفا می کنند.
این طور که به نظر می رسد قیمت ها به این زودی نیز کاهش نخواهد یافت و پوسته تحریم ها ی داخلی قصد شکسته شدن ندارد.
پرده آخر/کالاهای صادراتی در بازار داخلی کیمیا شد
برجام اجرا شد،اقتصاد به مسیر قبلی خود ادامه می دهد، قیمت ها قصد ندارند از نردبان افزایش پایین بیایند و اکنون مردم مانده اند و یک سوال که همچنان بی جواب است و آن این است که اگر کالاهای صادراتی ایران در دنیا حرف اول را می زنند چرا در بین ایرانیان کیمیا شده اند.
اگر فرش دستباف ایرانی با قدمتی بیش از 100 سال با ترکیبی از ابریشم و طلا به آمریکا یا سایر کشورهای اروپایی صادر می شود چرا سال ها است که در خانه های ایرانی اثری از فرش دستباف نیست.
چرا بسیاری از مردم به تخمه در آجیل شب عید خود اکتفا می کنند در حالی که پسته های ایرانی به سایر کشورهای دنیا صادر می شود.
این چرا ها همچنان ادامه دارد و این طور که به نظر می رسد برجام تنها به نام ایران و به نفع سایر کشورها بود و در حالیکه دهان اروپا و آمریکا از حلاوت کالاهای صادراتی ایران شیرین شده هنوز طعم تلخ سال های تحریم در دهان مردم ایران است.
