ازدواج نه تنها برای تکمیل شخصیت انسان ضروری است بلکه نوعی استقلال را برای دختران و پسران به همراه داشته و باعث کاهش آسیب های اجتماعی شده و موجب افزایش سلامت روحی و جسمی زن و مرد می شود ، تحقیق های صورت گرفته بر روی سلامتی افراد متاهل و مجرد در سالیان اخیر گواه این امر است.
کارشناسان این حوزه براین باورند که میزان سلامت زنان متاهل 50 درصد افزونتر از زنان مجرد بوده و مردان متاهل نیز 50 درصد کمتر از مردان مجرد دست به خودکشی می زنند که بیانگر سلامت بیشتر روحی آنان است.
در هفت ماه سالجاری 448 هزار و 945 رویداد ازدواج در کشور به ثبت رسید که شاخص ازدواج کشور را هشت و هفت دهم در هزار نفر نشان می داد و میانگین سن ازدواج کشور 28 و 6 دهم سال در مردان و 23 و 9 دهم سال در زنان بود.
در این بین حدود 12 درصد از ازدواج هایی که در کشور صورت می گیرد به ازدواج های با فاصله سنی منفی یا معکوس (ازدواج هایی که در آنها سن دختر بیشتر از پسر است) اختصاص دارد.
براساس آمار سازمان ثبت احوال کشوردر سال گذشته نیز از 685هزار و 352 ازدواج به ثبت رسیده کشور برابر با 82 هزار و 242 ازدواج مربوط به فاصله سنی منفی یا معکوس بوده است.
به نظر می رسد برخلاف برخی تصورها در خصوص پذیرفته نشدن این گونه ازدواج ها، این تصور نادرست باشد، زیرا نرخ 12 درصد ازدواج معکوس آمار قابل توجهی بوده که در آمار ثبت احوال کشور به چشم می خورد، البته نسبت این نوع ازدواج ها در سال های گذشته بین 10 تا 12 درصد نوسان داشته است.
دین اسلام در موضوع ازدواج ، بیشتر بر ایمان و اخلاق و نه بر روی سن تاکید دارد و پیامبر (ص) می فرمایند : هر که با زنی به خاطر مالش ازدواج کند، خداوند او را به مال وی واگذار می کند و هر که با او به خاطر جمال و زیبائی اش ازدواج نماید، در او چیزی را که خوشایند او نیست، خواهد دید ، و هر که با وی به خاطر دینش ازدواج کند، خداوند تمامی این مزایا را برای او جمع می کند.
امام رضا (ع) نیز خطاب به دختران می فرمایند: هنگامی که مردی از شما خواستگاری کرد که از دین و اخلاق او راضی بودید به ازدواج با او رضایت دهید و مبادا فقر او ترا از این رضایت باز دارد.
از سوی دیگر با توجه به اینکه برخی جوانان متمایل به انجام ازدواج های معکوس، احتمال مقاومت هایی از سوی خانواده هایشان وجود داشته وممکن است با مشکل هایی رو به رو شوند، باید خود را با شرایط تطبیق دهند.
این ازدواج ها فرصت ها و چالش هایی برای زوج های جوان به همراه دارد، اغلب کارشناسان مذهبی ازدواج و خانواده بر این نکته اتفاق نظر دارند که سن با فاصله سه تا پنج سال و گاهی بیشتر نباید دلیلی برای مخالفت جهت تشکیل خانواده های جدید شود بلکه درک متقابل و رشد اجتماعی و عاطفی دوطرف مد نظر قرار گرفته شود.
به اعتقاد آنان اگر ایمان مبنای تشکل خانواده ها باشد موضوع هایی نظیر فرهنگ های متفاوت ، جغرافیا ، نژاد و رنگ که امروزه به بخشی از مولفه های مهم ازدواج تبدیل شده کنار زده می شوند.
از دیگر سو، کارشناس مشاوره خانواده بهزیستی و مدیرکل امور اجتماعی استانداری بر تشکیل ازدواج های غیر معکوس تاکید بیشتری دارد و معتقد است بنا به شرایطی که زنان پس از ازدواج دارند یعنی بلوغ عقلی و اجتماعی سریعتر بانوان نسبت به مردان، ممکن است چالش هایی جدی در زندگی برای این ازدواج ها ایجاد شود.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری هرمزگان در این خصوص می گوید : اختلاف با فاصله سنی منفی تا پنج سال تأثیر چندانی در زندگی مشترک ندارد ولی بیش از آن می تواند تأثیر عمیق تری برجای بگذارد.
منصور اخلاقی پور می افزاید : ازدواج پسر دارای سن بالاتر ازدختر، دارای پشتوانه تجربی بوده که یکی از دلایل آن بلوغ سریعتر جسمی و اجتماعی دختران نسبت به پسران است.
وی که پژوهشگردر زمینه مسائل اجتماعی است ، تاکید کرد : اگر زن با توجه به موقعیت بالاتر جسمی نگاه پایین دستی به همسر خود داشته و اقتدار وی را زیر سوال ببرد نارضایتی و پرخاشگری در مرد ایجاد می کند.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری هرمزگان اضافه می کند : همچنین ممکن است با وجود رضایت کامل واحساس خوشبختی مرد از زندگی با همسر خود، خانواده پدری وی به دلیل همین تفاوت سنی عروس را به راحتی نپذیریند.
اخلاقی پوریادآور می‌شود: یکی از دلایل گرایش مردان به چنین زنانی وضعیت مالی و شغلی است که این در پنج سال اول زندگی ارزش و مطلوبیت خود را از دست می دهد و می تواند تعامل همسران را به چالش بکشاند.
کارشناس خانواده اداره کل بهزیستی هرمزگان نیز در این خصوص می گوید : بیشتر بودن سن پسر هنگام ازدواج در همه کشورها عُرفی پذیرفته شده است و به عنوان یک استاندارد شناخته می شود.
داوود بهزاد ، به پدید همسان گزینی در ازدواج ها به عنوان پدیده ای جدید یاد کرده و می گوید: هرچه همسانی بیشتری بین زوج ها باشد ازدواج نیز قابل اتکاتر و ماندگارتر خواهد بود، این همسان گزینی پدیده جدیدی است ولی جدیدتر از آن تمایل پسران برای ازدواج با دختران بزرگتر از خود بوده که با این رفتار خود قاعده ، رسم و آیین سنتی را زیرسوال می ببرند.
کارشناس خانواده اداره کل بهزیستی هرمزگان ادامه می دهد : از لحاظ رشد ذهنی یا عقلی ، رشد و هوش هیجانی دختران سه تا پنج نمره از پسران جلوتر است، بنابراین بالاتر بودن سن پسر به وی فرصت رسیدن به رشد عقلی همسرش را می دهد.
بهزاد خاطر نشان می کند: زن پس از 30 سالگی و با به دنیا آوردن فرزند مقداری از جذابیت های جسمی خود را از دست می دهد که وجود این فاصله سنی به مرد که همیشه خواهان مشاهده همسر خود را در بهترین حالت ممکن است کمک می کند.
بهزاد اشاره می کند: باید چیزی که از سال های سال بوده ( فاصله سنی به نفع مرد) را حفظ کرد و بهتر است ازدواج های با فاصله سنی منفی با نظر مشاور باشد تا راهنمایی های لازم در خصوص مشکل های آینده زندگی به آنها ارائه شود ولی همه این مطالب تنها احتمال بوده و قاعده و قانون نیست.
مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه های هرمزگان نیز می گوید: اگر ازدواج با آگاهی ، شناخت ، آشنایی با مهارت های زندگی و تعقل ، تفکر ، خویشتن داری ، صبوری ، قناعت ، تغافل (چشم پوشی از برخی خطاهای قابل چشم پوشی همدیگر ) ، خدمت بی منت ، توانایی در ابراز محبت ، توانایی در ارتباط با فامیل و دوستان همسر واز طرف دیگر دیانت داشتن و خدا ترس بودن در ازدواج ها باید مد نظر باشدتا موجب رشد و تعالی همسران شود.
حجت الاسلام سیدعباس تقوی ادامه می دهد: عُرف جامعه آن اندازه زنجیر به پای ازدواج جوانان بسته که دختر و پسر نمی توانند در آسمان زندگی با همدیگر پرواز کنند ولی پس از ازدواج به راحتی قادر به طلاق گرفتن هستند.
وی اشاره می کند: اگر فاصله سنی زن و شوهر به هم نزدیک و یا هم سن باشند یا آقا چند سال بزرگ تر از خانم و یا خانم پنج یا 10 سال بزرگ تر باشد ایرادی نداشته و مشکل ساز نیست و کسی که دارای عقل و هوش و دیانت و توانایی اداره زندگی باشد این تفاوت سنی را به عنوان یک مسئله مد نظر قرار داده و نزد خود حل کرده است.
تقوی یادآور شد: قانون در ازدواج باید انتخاب عاقلانه و زندگی عاشقانه باشد که در اینصورت تفاوت سنی هیچ مشکلی ایجاد نکرده و مانع نیست، هرچند مناسب تر است سن خانم کمتر از آقا باشد.
مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه های هرمزگان می گوید: انسان در زندگی فرسوده می شود و این فرسودگی در خانم زودتر نمود می یابد که ممکن است در روحیه برخی مردها اثرگذار باشد.
حجت الاسلام تقوی خاطر نشان کرد: اخلاق فرد مولفه بسیار مهمی بوده که نباید فریب ظاهر را خورد و گفت چون پدرش فردی دیندار می باشد خودش نیز دیندار است.
وی در خصوص اینکه هوش اجتماعی بالاتر زنان با سن بیشتر منجر به طلاق می شود نیز گفت : به خاطر برخورداری از سن بالا و هوش اجتماعی بالاتر زن ؛زندگی ها دچار فروپاشی نشده اند و اگر چنین است؛ چرا 90 درصد طلاق ها در جایی رخ می دهد که سن خانم کمتر از آقا است.
مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه های هرمزگان می افزاید: عامل طلاق، نبود تفاهم و سازش است و نه هوش بالا یا پایین همسر؛ زیرا هوش بالا باید سبب پایداری ازدواج شود، اگر هوش اجتماعی زن بالاتر است می داند با طلاق به جایی نمی رسد بلکه برعکس به این دلیل طلاق می گیرد که از هوش اجتماعی پایین تری برخوردار است.
به اعتقاد یکی از کارشناسان مذهبی ازدواج و خانواده ، سن بیشتر و افزونتر زن می تواند موجب موفقیت سریعتر مرد در مراحل مختلف زندگی شده و وی را سال ها جلو بیندازد.
حجت الاسلام حسن معنوی که خود دارای دفتر ثبت ازدواج است در گفت وگو با خبرنگار ایرنا می افزاید : پخته تر بودن زن آستانه تحمل وی را در برابر شوهر بالا برده و به برقراری تعادل بین آنان کمک می کند.
دیگر کارشناس مذهبی مسائل خانواده و مدیر گروه معارف دانشگاه هرمزگان می افزاید : مشاهده نشده دین اسلام در جایی بر بالاتر بودن سن مرد و پایین تر بودن سن زن در ازواج تاکیدی و یا سخنی گفته شده باشد.
حجت الاسلام عبدالعلی کناری ادامه می دهد : زیبایی زن در دوسال اول زندگی دارای اهمیت بوده و به تدریج جای خود را به مباحث اخلاقی و رفتار دوطرف می دهد که این موضوع با انجام پژوهش های مختلف علمی توسط موسسه های معتبر علمی ثابت شده است.
یکی دیگر از کارشناسان مذهبی نیز با تأکید بر اهمیت اخلاق و اصلات خانوادگی همسران می گوید : اخلاق و کمالات بسیار مهمتر از سن بوده که خانواده ها باید به آن توجه داشته باشند.
حجت الاسلام برزو رهگشا اضافه می کند : در همین زمینه باید به بلوغ فکری و جنسی نیز توجه شود وقتی دو طرف به این بلوغ رسیده باشند به راحتی می توانند زندگی را اداره کرده و در جهت کمال انسانی و الهی به پیش روند.
امام جمعه قلعه قاضی بندرعباس و مدرس حوزه و دانشگاه و رئیس سابق دانشگاه علوم قرآنی بندرعباس نیز می گوید: تاکید اسلام بر باکره و فرزند آور بودن زن است.
حجت الاسلام غلامرضا حاجبی اشاره می کند : به هنگام بودن ازدواج مهم است زمانی که فرد قدرت حداقلی را برای مدیریت زندگی ، مدیریت روحی و به خصوص مدیریت عاطفی به عنوان مهمترین مدیریت زندگی داشته باشد.
غلامرضا حاجبی با اشاره به زندگی موفق پدر و مادر خود با وجود این فاصله سنی، اشاره می کند : زمانی که فلسفه و چرایی ازدواج به جوانان آموزش داده شود بسیاری از مسائل و گرفتاری ها مشکلی در زندگی زوج ها ایجاد نمی کند و باید ارائه این آموزش ها از درون مدارس آغاز شود.
این مدرس حوزه و دانشگاه به مباحثی که در عرف به عنوان مولفه های ازدواج مطرح است اشاره کرده و می گوید: بر این اساس باید به تفاوت های فرهنگی ،مالی ، گاهی تحصیلی توجه کرد ولی اگر خانواده ها بر پایه ایمان و اخلاق شکل گیرند مباجث عُرفی کنار می روند.
امام جمعه قلعه قاضی اشاره می کند: از سو دیگر با توجه به مقایسه گر بودن انسان فرد باید در کمی و کاستی ها به پایین تر و در دارایی ها و دارندگی ها به بالاتر از خود بنگرد که این تاکید دین بوده و رعایت این اصل از سوی همسران کمک فراونی به آنان در زندگی می کند ونوع رفتارها و کنش های متقابل نیز مؤثر است به طور معمول فرد کوچک تر نباید زود رنج باشد تا بتواند زندگی را اداره کند.
