سخنانی تکان‎دهنده که جان مرد پرهیزکار را گرفت
در خطبه 193 نهج‎البلاغه که به خطبه «همّام» یا خطبه  «متقین» مشهور است، آمده است یکی از محبان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به نام همّام نزد حضرت آمد و از ایشان درخواست کرد صفات متقین را برایش توصیف کند و گفت: اهل تقوا را چنانکه گویى آنان را مى‏بینم براى من وصف کن.

 

امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در پاسخ‏ او صبر و تأمل کرد، سپس فرمود: اى همّام، تقواى الهى پیشه کن و کار نیک انجام بده، زیرا خداوند با اهل تقوا و اهل کار نیک است. همّام به این مقدار سخن قناعت نکرد و حضرت را قسم داد. حضرت خدا را سپاس و حمد گفت و بر پیامبر(ص) درود فرستاد و شروع به ذکر صفات متقین کرد.

 

سپس‏ راوى گفت: چون سخن به اواسط رسید همّام فریادى برکشید و جان داد. حضرت فرمود: به خدا قسم از چنین پیشامدى بر او مى‎‏ترسیدم. سپس ادامه داد: «اندرزهاى رسا با اهلش این گونه معامله مى‎کند.»