حکم شرعی استفاده از کتاب‌هایی که در اینترنت موجود است

آغاز سال تحصیلی می‌تواند مقدمه‌ای برای سوالات زیاد یک دانشجوی تازه‌وارد در یک دانشگاه باشد. عده‌ای به دنبال پاسخ به گره‌های ذهنی پیرامون مسائل مرتبط با درس و تحصیل می‌روند، عده‌ای دیگر به آینده شغلی پس از تحصیل می‌اندیشند و عده‌ای دیگر این دوره را به‌عنوان یک مدل کوچک‌شده زندگی می‌دانند و به‌دنبال پاسخ به سوالات خود می‌روند، اما در این میان یکی فراگیرترین گره‌های ذهنی هر دانشجو و به‌خصوص کسانی که در خارج از محل زندگی خود تحصیل می‌کنند، ابهامات موضوعات شرعی از نماز و روزه گرفته تا چگونگی ارتباط با غیرهمجنس در محیط علمی دانشگاه است.

حجت‌الاسلام فلاح‌زاده، کارشناس مسائل فقهی به این سوال، مطابق با فتاوای آیت‌الله‌ خامنه‌ای پاسخ داده است:

حکم استفاده از کتاب‌های PDF ایرانی و خارجی که در اینترنت موجود است، چیست؟

خلاف مرتکب شدن به بهانه اینکه هزینه زیاد است، پولش را نداریم، وقتش را نداریم، حجم کتاب بالاست، جایی پیدا نمی‌شود، اینها مجوز برای ارتکاب خلاف نمی‌شود. اما در مورد حق تالیف، نظر حضرت آقا این است که حقوق معنوی دیگران از جمله حق‌التالیف که شخصیت حقیقی مثل فرد یا افراد خاصی، یا شخصیت حقوقی مثل سازمانی یا موسسه‌ای کتاب یا نرم‌افزاری را تهیه کرده‌اند و افرادی می‌خواهند استفاده کنند، حقوق آنها باید رعایت شود.

بنابراین اگر کسی به‌عنوان حق‌التالیف دیگران را از استفاده بدون خریداری منع کرده باشد - که گاهی اوقات روی کتاب نوشته می‌شود حق چاپ برای مولف محفوظ است یا برای ناشر محفوظ است - و بدون اجازه یا بدون کسب رضایت یا بدون پرداخت حقی استفاده کند، بنابر احتیاط واجب استفاده از آن جایز نیست.