چرا چین کشتی غول‌پیکر یخ‌شکن هسته‌ای می‌خواهد؟

­پایگاه اینترنتی نشنال اینترست در گزارشی تحت عنوان «چرا چین به طور ناگهانی کشتی غول‌پیکر یخ‌شکن هسته‌ای می‌خواهد؟» نوشت: پکن در صدد برآمده است تا به جرگه رقابت بر سر تصاحب منابع قطبی و مسیر‌های تجاری بپیوندد.

در این گزارش با اشاره به واقعه‌ای نادر در مناسبات چین و آمریکا در سپتامبر سال ۲۰۱۵ نوشته شده است: درست همان موقع که باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا از تصمیم برای سفر به ایالت آلاسکا منصرف شد، گروهی متشکل از پنج کشتی جنگی چین به طور ناگهانی از برنامه یک مانور مشترک دریایی با روسیه در اقیانوس آرام خارج شدند و چند روز بعد از آب‌های سواحل آمریکا در دریای برینگ سر درآوردند. آیا این اقدام هشدار هوشمندانه برای تحقیر رئیس جمهور آمریکا بود یا شاید صرفا یک واقعه‌ای تصادفی و یک رخنه کوچک به آب‌هایی ناشناخته برای ناوگان چینی به شمار می‌رفت. آیا این احتمال وجود دارد که چین برای منطقه قطب برنامه‌هایی نظامی طراحی کرده و این رخنه تنها گامی ابتدایی محسوب شود؟

شواهد قابل دسترس منطقی بودن این پرسش آخر را تایید می‌کند و باید تایید کرد منافع پکن در منطقه قطبی چیزی ورای یک خواب و خیال گذراست. دو مورد اعلام نظر از سوی پکن در طول سال ۲۰۱۸ بر اهمیت جدید منطقه قطب در سیاست خارجی کلی چین دلالت دارد: نخست تبیین رویکرد موسوم به «جاده ابریشم قطبی» در سیاست گذاری کلی چین و دوم تلاش‌های فراگیر چین برای احداث یک کشتی غول پیکر یخ‌شکن که با سوخت هسته‌ای کار می‌کند.

این کشتی یخ شکن هسته‌ای ۱۵۲ متر طول و سی متر پهنا خواهد داشت و قادر به جابجایی سی هزار تن خواهد بود. هزینه احداث این کشتی برای پکن بالغ بر یک میلیارد رنمینبی برآورد شده و دو راکتور پرفشار ۲۵ مگاواتی سوخت مورد نیاز آن را تامین خواهد کرد.

در خصوص کشتی‌های یخ شکن نظامی باید گفت نیروی دریایی چین نخستین قایق یخ شکن خود را در سال ۱۹۶۹ تحویل گرفت. طی چند سال بعد دو فروند یخ شکن دیگر تحویل نیروی دریایی چین شد که با ۱۰۳ متر طول و قدرت جابجایی ۴۵۰۰ تن، از قدرت کافی برای شکستن یخ‌هایی به ضخامت یک متر برخوردار بود.

به اعتقاد تحلیلگران، چشم‌انداز فرصت‌های کشتیرانی در منطقه قطبی بیش از هر چیز دیگر چینی‌ها را برای تمرکز بر این عرصه وسوسه کرده است. اقدام ماه دسامبر سال گذشته چینی‌ها مبنی بر به آب انداختن تانکر نفتکش یخ شکن سوکولوف از کارخانه کشتی سازی گوانگژو نقطه عطف دیگری برای تحقق ایده جاده ابریشم قطبی چین به شمار می‌رود. این کشتی غول پیکر برای فعالیت در مسیر دریای شمالی در دمای پنجاه درجه سانتیگراد زیر صفر طراحی شده است.

افزون بر آن چین به منظور بهره برداری از بازار کاملا جدید کشتی‌های یخ شکن همچنین یک رابطه برد- برد واقعی با روسیه در این زمینه ایجاد کرده است. در هر صورت شواهد نشان می‌دهد منافع پکن در قطب کاملا از ماهیت اقتصادی و تجاری برخوردار است. اگر واشنگتن و متحدانش نمی‌خواهند شاهد تحقق رویکرد چین در قبال قطب باشند، باید خودشان دست به کار شوند و به منظور اجتناب از اقدامات تحریک آمیز اقدامات لازم را اتخاذ کنند.