تلاش ترامپ برای تشکیل "ناتوی عربی" چقدر عملی است

وبسایت المانیتور در مطلبی به بررسی اقدامات آمریکا برای تشکیل یک "ناتوی عربی" برای مقابله با ایران پرداخته و به موانع پیش پای تشکیل چنین اتحادی اشاره کرده است. این وبسایت در این مطلب نوشته است: وزارت دفاع و امور خارجه آمریکا طی هفته‌های گذشته برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان، امارات و قطر را به رغم محاصره دوحه در قالب یک اتحاد گردهم آورده است.

اخبار بین‌الملل- میک مولروی، مقام ارشد پنتاگون در امور خاورمیانه هفته گذشته در واشنگتن میزبانی کشورهای "اتحاد استراتژیک خاورمیانه" را بر عهده داشت؛ اقدامی برای سازمان‌دهی امنیت این گروه و درخواست برای "همکاری تمام و کمال دولت‌ها در زمینه‌های اقتصادی، امنیتی، انرژی و سیاسی" به دنبال حملات ۱۴ سپتامبر علیه تاسیسات نفتی عربستان.

مقامات سابق آمریکایی می‌گویند، پس از آن که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا به دنبال ساقط شدن پهپادش اقدامی تلافی‌جویانه صورت نداد، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نسبت به اعتماد به حفاظت پنتاگون، بیشتر نگران می‌شوند.

آدام ارلی، سفیر سابق آمریکا در بحرین می‌گوید: هیچ نشانه‌ای حاکی از توانایی شورای همکاری خلیج فارس برای داشتن عملکردی در قالب یک سازمان امنیتی منسجم وجود ندارد. سستی ترامپ در برابر ایران لطمه‌ای جدی به اعتماد عرب‌ها به قدرت محافظتی آمریکا زده است.

ارلی این نشست اخیر را "بسیار سطح پایین" توصیف کرد و گفت، دولت آمریکا احتمالا امیدوار است که دفاع موشکی بالستیک و نیروهای سایبری و دریایی را در این منطقه افزایش دهد اما درخواست ترامپ برای اقدام متحدان اروپایی و عربی علیه ایران حمایت چندانی را از سوی آنان به دنبال نداشته است.

وبسایت المانتور اخیرا گزارش کرده که کشورهای اروپایی اکثرا تصمیم گرفته‌اند که به جای همکاری با "ساختار امنیتی دریایی بین‌المللی" تحت حمایت آمریکا در خلیج فارس، با یک ائتلاف اتحادیه اروپا برای حفظ تعرفه‌های نفتی در خلیج فارس همکاری کنند تا از هرگونه مشارکت در "فشار حداکثری" آمریکا علیه ایران دور بمانند.

حتی امارات که حملات اخیر علیه تاسیسات نفتی عربستان را تهدیدی برای اقتصاد جهانی دانسته است، تصمیم گرفت که حملات ماه مه به نفتکش اماراتی را به کشور خاصی نسبت ندهد. در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس، تنها بحرین به ابتکار عمل دریایی آمریکا پیوسته است؛ کشوری که میزبان ناوگان پنجم آمریکا است.

آمریکا طی دو دهه گذشته تلاش کرده تا به اتحادی در قالب "ناتوی عربی" دست یابد. این طرح نخستین بار از سوی آنتونی زینی، ژنرال ارشد فرماندهی مرکزی آمریکا و به عنوان نیرویی برای حمله در جنگی احتمالی با ایران و تحت حمایت تسلیحاتی آمریکا مطرح شد.

در حالی که مقامات سابق آمریکا تاکید دارند، یک پیمان نظامی میان کشورهای حاشیه خلیج فارس ویژگی‌هایی مانند ویژگی‌های ناتوی واقعی را نخواهد داشت، اتحاد کشورهای خاورمیانه اما می‌تواند به بازدارندگی کمک کند.

جان میلر، آدمیرال بازنشسته ارتش آمریکا که تا سال ۲۰۱۵ سرپرست نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس بوده، می‌گوید: به نظر من خیلی دشوار خواهد بود که در شورای همکاری خلیج فارس به بند پنجم ناتو برسیم (به موجب این بند، حمله به هر یک از کشورهای عضو ناتو، حمله به همه اعضا محسوب می‌شود) اما تلاش برای رسیدن به توافقی مشترک ارزشمند است زیرا تاثیری بازدارنده در خلیج فارس خواهد داشت".

یک مقام سابق آمریکا به وبسایت المانیتور گفت، مقامات وزارت کشور عربستان که بر تاسیسات آرامکو نظارت دارد، به دنبال حملات آرامکو برای یک ارزیابی سالانه به واشنگتن رفتند اما در این سفر خواستار دفاع هوایی مضاعف نشدند.

مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا هفته گذشته اظهار کرد، پنتاگون یک آتش‌بار دفاع موشکی، چهار رادار مدل "سنتینل" و ۲۰۰ نیروی پشتیبان به عربستان اعزام خواهد کرد.

با این حال با توجه به این که مصر که بزرگترین ارتش منطقه را دارد همچنان در جمع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیست، کشورهای عضو این شورا احتمالا با کمبود نیروی انسانی برای تشکیل یک اتحاد نظامی و بررسی‌های موشکافانه کنگره آمریکا مواجه شوند که به دنبال پایان دادن به مشارکت آمریکا در جنگ یمن است.

حسین ایبیش، پژوهشگر ارشد "موسسه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس" می‌گوید: مساله توانای آن‌ها نیست، بلکه نیروی انسانی است. از کجا می‌خواهند سرباز بیاورند؟