رمضانعلی مروی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و محمد هادی سبحانیان کارشناس مسائل اقتصادی ۹ آذر ماه با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به بررسی موضوع شفاف سازی و قطع وابستگی به نفت در بودجه ۹۹ پرداختند.
اخبار سیاسی- رمضانعلی مروی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: وقتی دولت دچار کسری بودجه می‌شود به فکر جبران آن می‌افتد به طوری که برای جبران کسری بودجه از بانک مرکزی برداشت می‌کند و این مسئله سبب افزایش حجم نقدینگی می‌شود و در نهایت تورم افزایش می‌یابد.
او با اشاره به اینکه وقتی دولت دچار کسری بودجه می‌شود از بودجه عمرانی کسر می‌کند گفت: هر فردی در زندگیش با دو متغیر اقتصادی مواجه می‌شود، یکی مفهوم تورم و یا افزایش قیمت‌ها و دیگری بحث میزان بیکاری و یا میزان اشتغال است لذا بودجه بر هردوی این امور اثر می‌گذارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه تورم مالیات ناخواسته‌ای است که بر خانوار‌ها وضع می‌شود ادامه داد: این مالیات بدون وضع قانون از خانوار‌ها دریافت می‌شود، ویژگی تخریب کنندگی تورم برای خانوار‌های فقیر‌تر بیشتر است، زیرا ابزار خانوار‌ها برای حفظ خودشان در برابر تورم دارایی و ثروتشان است.
مروی با اشاره به اینکه بودجه عمرانی نقش بسیار زیادی در اقتصاد کشور دارد لذا یکی از موتور محرک‌های اصلی ایجاد رونق و ایجاد اشتغال در کشور است گفت: وقتی بودجه عمرانی منقبض می‌شود باعث شدیدتر شدن رکود اقتصاد می‌شود لذا بیکاری افزایش می‌یابد و فشار اقتصادی بر خانوار‌ها بیشتر می‌شود و قدرت خرید مردم کمتر می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه بودجه عمومی دولت حدود یک چهارم کل بودجه‌ای است که هرسال می‌بندد افزود: سه چهارم آن بودجه شرکت‌های دولتی است که بخش قابل توجهی از عدم شفافیت‌ها به سمت بودجه شرکت‌های دولتی بر می‌گردد، دولت یکسری تصمیماتی می‌گیرد که در بودجه نمی‌آید، ولی بار مالی دارد، بودجه سند مالی است که میثاق میان مردم و دولت است، باید هر تصمیم دولت که بار مالی دارد در بودجه لحاظ شود.
او با اشاره به اینکه این بار مالی به صورت غیر مستقیم بر بودجه اثر می‌گذارد، همچنین به صورت غیر مستقیم بر روی معیشت مردم اثرگذار است که متاسفانه جای این موضوع در بودجه خالی است گفت: تحریم باعث شد تا درآمد‌های نفتی دولت کاهش پیدا کند، اگر دولت نتواند انضباط مالی حاکم کند به سمت هزینه‌های غیر قابل اجتناب پیش می‌رود لذا این مسئله باعث می‌شود تا کسری ایجاد شود.
مروی با اشاره به اینکه دولت می‌تواند تا حدودی جلوی کسری‌ها را بگیرد، اما متاسفانه از فرصت‌ها استفاده نکرده است افزود: دولت درآمد‌ها و هزینه‌هایی دارد که برخی اوقات محقق نمی‌شود و دچار شوک و کاهش می‌شود، برخی از اقلام در دست دولت نیست مانند کمک به صندوق بازنشستگی لذا اگر دولت انضباط مالی را نتواند حاکم کند کسری به وجود می‌آید.
او با اشاره به اینکه دولت بخشی از عملیات فرا بودجه‌ای را می‌توانست تصمیم‌گیری کند و جلوی کسر‌ها را بگیرد گفت: متاسفانه دولت از فرصت‌ها استفاده نکرد، کسری بودجه دولت در حالی است که کماکان با محرومیت گسترده مواجه هستیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه ردیفی که برای رفع محرومیت گنجانده شده کفایت نمی‌کند افزود: وضعیت معیشتی خانوار‌ها به شدت متزلزل است، در شرایط رکود کسر کردن از بودجه عمرانی کار درستی نیست، زیرا اقتصاد فشرده‌تر می‌شود.
او با اشاره به اینکه توان حکمرانی دولت زیاد خوب نیست خاطرنشان کرد: اصلاح روال‌های خزانه خوب است، اما کار‌های ساده تری را می‌توان برای بهبود اوضاع انجام داد، تصمیم اخیر دولت در افزیش نرخ بنزین جای نقد دارد به طوری که این تصمیم ۳۰ تا ۳۵ هزار میلیارد تومان دست دولت را می‌گرفت، میانگین تورم کالا‌هایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفته اند از سایر کالا‌ها بیشتر است، دولت یکسری از تصمیمات را نباید بگیرد، زیرا آزموده را آزمودن خطاست.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به این که شفافیت باید در معیشت خانوار اثرگذار باشد گفت:باید جلوی فرار مالیاتی را بگیریم، باید ۵ دهک پایین جامعه را درک کنیم، اگر امری بر روی کاغذ به صورت بدیهی دیده شد به این معنا است که پشت صحنه تعارض شدیدی بین بازیگران اصلی وجود دارد.
مروی با اشاره به اینکه تصمیم دولت در افزایش قیمت بنزین از منظر عادلانه بودن محل تشکیک جدی دارد گفت: ۵۰ درصد خانوار‌ها ماشین ندارند اگر دولت تصمیم دارد ارز ترجیحی را امسال تکرار کند باید بگوییم که بهتر است بی خیال آن شود، تجربه گذشته نشان می‌دهد که این موضوع اثرات مخربی بر روی اقتصاد دارد.
سید محمد هادی سبحانیان عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اینکه تامین امنیت، سلامت عمومی و اداره کشور از مهمترین وظایف دولت است گفت: بودجه، رابطه دولت و ملت است، اگر دولت نتواند بودجه را به صورت شفاف و بدون کسری تدوین کند آسیب زننده است.
سبحانیان با بیان اینکه گام‌های اساسی برای شفاف شدن بودجه باید برداشته شود خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات این است که درآمد‌های نفتی را بیشتر از میزان واقعی آن برآورد کنیم، زیرا اگر نتوانیم با نگاه واقع بینانه درآمد‌های نفتی را در بودجه لحاظ کنیم دچار عدم شفافیت می‌شویم و به سمت اصلاح ساختاری بودجه از نظر منابع نمی‌رویم.
او با بیان اینکه منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها و همچنین منابعی که از صندوق توسعه ملی برداشت می‌کنیم در منابع بودجه منعکس نمی‌شود بنابراین به تصویب نمایندگان هم نمی‌رسد افزود: یکی از محور‌های اصلی که می‌شود برای اصلاح ساختار بودجه پیشنهاد کرد، اصلاح عملکرد خزانه است یعنی همه منابع دولت وارد خزانه شود و مصارف دولت هم از آن محل پرداخت شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اینکه در تدوین بودجه شرکت‌های دولتی نقاط ضعفی وجود دارد گفت: باید در مجلس و دولت بستر‌های فرار مالیاتی را شناسایی و برطرف کنیم که برخی‌ها نیاز به قانون دارد و برای برخی نیز قانون وجود دارد، اگر قرار است حداقلی از اصلاح ساختاری در بودجه سال ۹۹ انجام شود باید درآمد‌های نفتی واقع بینانه دیده شود.
