در چند روز اخیر بنر‌هایی در دو جبهه‌ی «جنوبی» و «غربی» از سوی اداره حفاظت محیط زیست شهرستان آمل نصب شده است با این مضمون که «با عنایت به تخریب‌ها و چالش‌های زیست‌محیطی موجود در محدوده اثر طبیعی قله دماوند به استناد قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، به دلیل عدم سامان‌دهی موضوع طبیعت‌گردی در منطقه، تا اطلاع ثانوی از ورود کوهنوردان و گردشگران به محدوده اثر طبیعی ـ. دماوند (ارتفاع ۴۵۰۰ تا قله) ممانعت به عمل خواهد آمد که انتظار می‌رود همکاری لازم از سوی کوهنوردان و گردشگران تا زمان سامان‌دهی نحوه حضور افراد در محدوده این منطقه صورت پذیرد.»
این اتفاق درحالی رخ داده که فصل مناسب کوهنوردی در منطقه دماوند پایان یافته است، ضمن آن‌که حد تعیین شده (۴۵۰۰ تا قله) برای ممنوعیت ورود، بالاتر از ارتفاع پناهگاه‌هایی است که در آن‌ها تجمع گسترده کوهنوردان به همراه دفن پراکنده زباله و فضولات انسانی و تخریب گسترده گیاهان ویژه‌ی دماوند بر اثر تردد بی‌ضابطه کوهنوردان، طبیعت‌گرد‌ها و اتومبیل‌ها در مسیر دسترسی رخ می‌دهد. با این حال «مهدی مسچی» ـ. مدیرعامل انجمن دوستداران دماوند ـ. این حرکت را که به دستور استاندار و اداره کل محیط زیست مازندارن صورت گرفته، تلنگری می‌داند به ناهنجاری‌هایی که نه تنها این اثر طبیعی بلکه ثبت جهانی آن را در فهرست یونسکو در معرض خطر قرار داده است.
وی درباره این اقدام به خبرنگار توضیح داد: پس از برگزاری سه کارگروه با حضور نمایندگان تمام دستگاه‌های مرتبط با موضوع دماوند از جمله محیط زیست و میراث فرهنگی و حتی آب و فاضلاب به تاریخ‌های ۲۵ دی‌ماه سال ۹۶، ۲۰ فروردین‌ماه سال ۹۷ و ۱۲ خرداد همین امسال، مصوبات مختلفی برای حفاظت از این اثر طبیعی ـ. ملی صادر شد که هیچ‌یک به اجرا نرسید. متاسفانه نماینده برخی دستگاه‌ها همچون فدراسیون کوهنوردی که به نظر نگاه درآمدزایی و نه محافظتی به برخی کوه‌های ایران از جمله دماوند و علم‌کوه دارند، در این کارگروه‌ها حضور نداشتند؛ بنابراین از سوی انجمن دوستداران دماوند به استاندار و اداره کل محیط زیست استان مازندران اعتراض و مستنداتی دال بر اجرا نشدن آن مصوبات ارایه شد که برای پیش‌قدم شدن از سوی آن‌ها دستور داده شد در چهار جبهه که مسیر صعود به قله دماوند است، بنر‌هایی درباره ممنوعیت ورود به محدوده این اثر طبیعی ـ. ملی نصب شود که درحال حاضر این بنر‌ها در دو جبهه غربی و جنوبی نصب شده است.
او درباره تصمیم‌های گرفته شده برای حفاظت از ارتفاع‌های پایین‌دست این کوه که بیشترین تخریب و تردد‌ها در آن صورت گرفته است، به ثبت این کوه در فهرست میراث طبیعی کشور که از ارتفاع ۲۲۰۰ متر تا قله است، اشاره کرد و افزود: ارتفاع ۴۵۰۰ متر تا قله، محدوده‌ای است که محیط زیست به عنوان اثر طبیعی ـ. ملی ثبت کرده است، درحالی‌که در این ارتفاع گنجشک هم پر نمی‌زند فقط کوهنورد‌ها تردد می‌کنند که میزان تخریب آن‌ها در این ارتفاع به اندازه‌ی حد پایین‌تر نیست، ساخت‌وسازی هم انجام نشده و وضعیت دفن فضولات و زباله هم وخیم‌تر از ارتفاعات پایین‌دست نیست. مساله ما حفاظت از همان ارتفاع ۲۲۰۰ متر به بالا است که مبنای ممنوعیت هر گونه فعالیت معادن نیز قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: برمنبای این حد ما از سال ۱۳۹۳ برای توقف فعالیت معادن در کوه دماند تلاش کردیم که با وجود تهدید‌ها و فشار‌ها تا کنون موفق شده‌ایم هفت معدن را که در اختیار بخش خصوصی بود از جمله معدن پوکه متعلق به شهرداری رینه را که در ارتفاع ۲۲۰۰ متر قرار داشت، تعطیل کنیم. ولی همچنان یک معدن که بنا به ارزیابی کارشناسان میراث فرهنگی فعالیت آن از ارتفاع ۲۱۰۰ تا ۲۳۰۰ متر تعین شده به فعالیت خود ادامه می‌دهد. این معدن وابسته به نهاد‌های خاصی است که زور تشکل‌های غیردولتی به آن‌ها نمی‌رسد.
مسچی ادامه داد: به هر حال نصب این بنر‌ها هرچند در فصل سرما و کم مراجعه، صعود به قله را ممنوع کرده است، اما برای آغاز، تلنگر و حرکتی است که نشان از اراده‌ی جدی اداره محیط زیست برای حفاظت از این اثر طبیعی دارد.
این دوستدار دماوند درباره حمایت و پیگیری‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از این میراث طبیعی که در فهرست موقت ثبت جهانی قرار دارد، اظهار کرد: کد ارتفاع ثبت شده از سوی این سازمان (۲۲۰۰ متر) با توجه به تحرکات و تخریب‌هایی که اتفاقا در این محدوده رخ داده، کاملا برای حفاظت درست تعیین شده است و اگر سامان‌دهی در این بخش صورت نگیرد، قطعا ثبت این میراث در فهرست جهانی یونسکو با مشکل روبرو خواهد شد.
او گفت: با وجود آن‌که دماوند از سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار طبیعی ملی ثبت شده، اما هنوز در نوبت انتظار برای ثبت جهانی است که این اتفاق قطعا با وقایعی همچون جاده‌سازی تا ارتفاع ۳ هزار متر دماوند و معدن‌کاری‌ها بی ارتباط نیست.
مدیرعامل انجمن دوستداران دماوند ادامه داد: متاسفانه فدراسیون کوهنوردی و قاطرچی‌هایی که در دامنه دماوند فعالیت می‌کنند و بار برخی کوهنوردان را تا ارتفاع ۴۲۰۰ متر حمل می‌کنند، اجازه نمی‌دهند جاده خاکی که تا ارتفاع سه هزار متر کشیده شده بسته شود. این جاده از ابتدا هم غیرقانونی ایجاد شد.
مسچی ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تا کنون برای حفاظت از دماوند همکاری و حمایت‌های خوبی داشته، ولی لازم است این دستگاه هم به تعهدات خود بیشتر عمل کند و فقط اعلام نظر نکند؛ چرا که پیگیری نظر‌های این سازمان از عهده تشکل‌های مردمی خارج است، مگر ما چقدر رابطه و رسانه در اختیار داریم. این سازمان که جایگاهش در سطح معاونت ریاست جمهوری تعریف شده حتما می‌تواند برای حفاظت از بلندترین کوه ایران که به عنوان میراث طبیعی ثبت شده، گام‌های بیشتری بردارد و نمایندگان مجلس را در این مسیر دخیل کند.
