از تاثیر مقررات در اجرای طرح‌های شهری تا نقش معماری در معضلات شهری

در جلسه هم‌اندیشی شورای اجرایی همایش «تهران؛ چهار دهه معماری و طرح‌های شهری» که به ریاست علی اعطا و از سوی کمیته معماری و طرح‌های شهری برگزار شد، نمایندگان تشکل‌های صنفی و حرفه‌ای از جمله گیتی اعتماد، دردانه دره، شهریار یقینی، سهیلا صادق‌زاده، علی فروزانفر و نوید گنجی شرکت و نقطه نظراتشان را پیرامون محور‌های برگزاری این همایش مطرح کردند.

علی اعطا در ابتدای این جلسه با بیان اینکه کمیته معماری و طرح‌های شهری شورا، برگزاری همایش چهار دهه معماری و طرح‌های شهری را در دستور کار قرار داده است، اظهار کرد: هدف از برگزاری این جلسه همکاری نزدیک با تشکل‌های فعال و جلب مشارکت آن‌ها در این امر است. چرا که در شورای شهر نمایندگان مردم حضور دارند و این همایش را شورا برگزاری می‌کند، طبیعی است باید چنین کاری را با مشارکت تشکل‌های مدنی در حوزه شهرسازی و معماری انجام داد.

در ابتدای این جلسه مهرداد زواره محمدی، دبیر شورای اجرایی و دبیر کمیته نمایشگاه با بیان اینکه به دنبال برگزاری این همایش تصمیم براین است تا یک نمایشگاه از آثار معماری و طرح‌های شهری بعد از انقلاب برگزار شود، اظهار کرد: برگزاری هرچه بهتر این همایش نیازمند همکاری و مشارکت سایر ngo‌ها و تشکل‌های حوزه معماری و شهرسازی است، زیرا این امر باعث می‌شود که این همایش با محوریت شورای شهر و با مشارکت حداکثری در سطح شهر تهران برگزار شود و در همین راستا به هم فکری جدی تشکل‌های حوزه معماری و شهرسازی و برنامه ریزی با آن‌ها نیازمند هستیم.

در ادامه این جلسه امیرحسین پورجوهری دبیر کمیته علمی با بیان اینکه یکی از اهداف برگزاری این همایش نقد و بررسی چهار دهه معماری و آثار شاخص آن است، گفت: در این همایش همچنین به منظور بررسی هر چه بهتر معماری ایران طی ۴ دهه گذشته از حضور جامعه‌شناسان و اقتصاددانان شهری نیز استفاده خواهیم کرد.

وی با اشاره به اینکه هدف از برگزاری این همایش الزاما دسته بندی معماری ایران براساس زمان نیست، تصریح کرد: جریان شناسی‌های موضوعی و ترسیم واقعیت معماری امروز یکی دیگر از اهداف برگزاری این همایش خواهد بود.

دبیر کمیته علمی همایش با تاکید بر این نکته که در واقع بعد از ۴ دهه معماری انقلاب اسلامی هنوز موزه‌ای در این خصوص وجود ندارد و جای خالی آن دیده می‌شود، عنوان کرد: اسناد زیادی وجود دارد که می‌توان در این موزه آن را به به بازدید عمومی گذاشت. در واقع برگزاری این همایش می‌تواند نقطه‌ای برای آغاز چنین رویدادی باشد.

بررسی تاثیر مقررات و ضوابط در معماری ایران

در ادامه جلسه شهریار یقینی، عضو هیات مدیره انجمن صنفی مهندسین مشاور و شهرسازی با بیان اینکه طی سال‌های گذشته آن‌چه تبلور ما در آثار معماری بوده مشخصا ناشی از مقررات، ضوابط و اسناد بالادستی بوده است، گفت: معماری ما در کشور در واقع این مصوبات را به تصویر می‌کشند، به همین دلیل جا دارد تا در این همایش این مقررات و ضوابط را نیز مورد بررسی قرار دهیم و این موضوع را بررسی کنیم که این مقررات و ضوابط چه تاثیراتی را روی معماری ایران گذشته‌اند؛ احتمالا چه استقبالی از آن‌ها صورت گرفته یا اگر مقاومتی وجود داشته دلایل آن مورد بررسی قرار گیرد.

در ادامه جلسه علی فروزانفر، مدیر مرکز معماری اسلامی حوزه هنری با بیان اینکه هم اکنون در یک نقطه عطف تاریخی و بازه زمانی واقع شده ایم، زیرا همه بحث‌ها به سمت معماری و شهرسازی معطوف شده و این بسیار اتفاق خوبی است، اظهار کرد: در نظر گرفتن یک سیاست کلان برای برگزاری این همایش ضروری به نظر می‌رسد به همین دلیل پیشنهاد من این است که به سمت بازخوانی تجربیات برویم و بررسی کنیم چه محدودیت‌هایی وجود داشته و چه اقداماتی در دوران انقلاب و پس از آن انجام شده؛ این نکته حائز اهمیت است که متوجه شویم در بحث معماری و شهرسازی چه آثاری را برای نسل آینده به جا گذاشته ایم و از تجربیات گذشتگان نیز استفاده کنیم.

گیتی اعتماد، عضو موسسه مطالعات تهران یکی دیگر از شهرسازانی بود که در این جلسه حضور داشت و از برگزاری این همایش استقبال کرد و گفت: از فرصت‌هایی که این چنین به دست می‌آید باید به گونه‌ای استفاده کنیم که منجر به نتیجه شود، برگزاری این همایش از سوی کمیته معماری و طرح‌های شهری شورای شهر اتفاق بسیار خوبیست و می‌تواند منشاء اقدامات مفیدی برای شهر تهران باشد.

وی همچنین پیشنهاد کرد تا درهمایش پیش‌رو آثار معماری و طراحی شهری آسیب شناسی، بررسی و مشخص شود تا درهر دوره چه آسیب‌هایی با توجه به جریان کلی معماری به وجود آمده است.

نقش معماری در معضلات شهری

سهیلا صادق زاده، شهردار منطقه ۱۰ و رییس انجمن طراحان شهری ایران در ادامه جلسه با بیان اینکه تابه‌حال موضوعات خوبی برای برگزاری همایش مطرح شده است، عنوان کرد: البته موضوع مهم این است که در بحث پروژه‌های معماری و طرح‌های شهری که در تهران اجرا شده نمی‌توان از تعداد قابل توجهی اثر شاخص نام برد؛ زیرا تعداد کمی از پروژه‌های طراحی شده اجرایی شده است.

وی با بیان اینکه در اجرای پروژه‌های معماری طراحی شهری محدودیت‌هایی وجود دارد، تصریح کرد: البته در سایر استان‌ها نیز پروژه‌های خوبی اجرایی شده به عنوان مثال بعد از زلزله بم مشاوران توانستند اقدامات خوبی انجام دهند و پروژه‌های مناسبی در آن شهر اجرایی شده است.

شهردار منطقه ۱۰ با اشاره به معماری دوران جنگ اضافه کرد: با توجه به شرایط موجود در دوران جنگ ساختار معماری تغییر کرد و البته افراد صاحب نظری در آن دوران وجود داشتند که توانستند معماری‌های خاصی را ایجاد کنند و در حال حاضر می‌توانیم از تجربیات آن‌ها استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه تا به امروز برخی از موضوعات در بحث معماری و طرح‌های شهری مغفول مانده‌اند، تصریح کرد: به عنوان مثال می‌توانیم درباره نقش معماری و طراحی شهری در حوزه ساخت و ساز، آلودگی هوا، ترافیک نیز در این همایش صحبت و از تجربیات افراد صاحب‌نظر استفاده کنیم.

در ادامه جلسه نوید گنجی، رییس موسسه مطالعات راهبردی معماری ایران تصریح کرد: یکی از اهداف برگزاری این همایش را می‌توان آسیب شناسی معماری و طرح‌های شهری در تهران دانست؛ در واقع از یک دوره‌ای به بعد طراحی‌ها در شهر تهران از نگاهی کمی‌گرا به نگاهی کیفی‌گرا گرایش پیدا کرد و در حال حاضر بنا‌های شاخص و خاصی وجود دارد که تجربه همین نگاه کیفی گرا هستند.

وی با تاکید براین نکته که شاخص‌های انتخاب آثار باید پاسخگو به نیاز مردم باشند، عنوان کرد: بهتر است همانطور که معماری‌های شاخص طی ۴ دهه را به نمایش می‌گذاریم نگاه کوتاهی هم به آینده تهران داشته باشیم و دستاورد‌های گذشته و آینده را در این همایش و نمایشگاه به بازدید عموم بگذاریم.

در پایان جلسه مقرر شد دومین جلسه با تشکل‌های صنفی و تخصصی طی هفته آینده برگزار شود.