علی میرزایی کارشناس امور گمرک درباره نقاط قوت و ضعف گمرک ایران،اظهار کرد: بندر شهید رجایی یکی از بنادر مهم کشور محسوب می شود و هر بازرگان برای انجام عملیات تخلیه و بارگیری کانتینرهای خود باید هزینه ایی حدود 250 دلار بپردازد، در حالیکه این اقدام در بندری همچون بندر جبل علی که از همسایه‌های بندری ایران محسوب می شود، با صرف هزینه ایی حدود 50 دلار امکان پذیر است.
وی ادامه داد: علاوه بر هزینه بسیار اندک مربوط به تخلیه و بارگیری بندر جبل علی در مقایسه با بنادر ایران، کارایی و عملکرد این بندر با بنادر ایران هم بسیار متفاوت و موفق تر است، زیرا در خوش بینانه‌ترین حالت ممکن بنادر کشور حدود سه میلیون دلار کالا جا به جا می‌کنند اما این مقدار در بندر جبل علی حدود 17 میلیون دلار است.
میرزایی تصریح کرد: هزینه‌های یاد شده تنها مربوط به تخلیه و بارگیری محموله‌هاست و فرد صادرکننده و یا واردکننده در کنار آن مبلغ پرداختی، هزینه های دیگری را هم متحمل می شود. در نتیجه این هزینه های بسیار بالا باعث آشفتگی تجار بازرگان در کشور می‌شود.
وی کاهش سرعت ترخیص گمرک را یکی از مهمترین بخش های بازرگانی دانست و گفت: هر بازرگانی به طور مداوم و مستقیم با امور لجستیکی در ارتباط است.از اینرو جوانب امور بندری در کیفیت، سرعت ترخیص و اقدامات دیگر گمرکی تاثیرگذار خواهند بود اما از دیرباز تاکنون دولت مردان اهمیت چندانی به این بحث نداده اند.
به گفته وی؛ دولت باید حمل و نقل را اعم از دریایی، هوایی و زمینی به بخش خصوصی واگذار کند.
کارشناس امور گمرک تصریح کرد: هزینه های بازرگانی به ویژه امور گمرکی در ایران بسیار گران است، به همین خاطر اکنون چین و روسیه در حال ایجاد مسیری برای تجارت مستقیم هستند، زیرا هزینه های زیاد گمرکی ایران، خارجی ها را از مبادله و حتی گذر از مسیرهای کشور منصرف می‌کند.
میرزایی گفت: هزینه های گران گمرک کشور باعث شده تا روسیه و چین رغبتی به گذر از راه های ایران نداشته باشند و به احداث مسیری برای تجارت مستقیم بیاندیشند.
وی بیان کرد: مدیریت بنادر سایر کشورها ، تحت امر سازمان بنادر است اما در ایران در امور مربوط به این سازمان، دخالت هایی صورت می گیرد.
میرزایی تشریح کرد: خواب کانتینر در بنادر ایران از میانگین 40 روز به 20 روز رسیده است و این پیشرفت خوبی به نظر می رسد اما اگر خواهان کاهش بیشتر این زمان برای رسیدن به استاندارد های بین المللی هستیم باید به تقویت امور لجستیکی بپردازیم.بنابراین اگر حمل و نقل و لجستیک همچنان ضعیف باقی بمانند نباید انتظار پویایی گمرک و همچنین رونق تجارت بین الملل را داشت.
کارشناس امور گمرک ابراز کرد: کارایی فرایندهای ترخیص کالا، کیفیت زیرساخت های تجاری و جابجایی، سهولت دسترسی به کالاهای مختلف با قیمت رقابتی، کفایت و کیفیت خدمات لجستیکی، توانایی در تعقیب و ردیابی کالاهای ارسالی، مناسب بودن زمان تحویل محموله ها به مشتری در زمان برنامه یزی شده یا زمان مورد انتظار از ملاک های مهم شاخص های بین المللی LPI ( عملکرد لجستیک) است که دولت باید در ارتقاء هر یک از آنها تلاش کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: گمرک پروانه ورود به کشور را برای برخی از کالا ها پیش از رسیدن آن محموله صادر کرده است اما زمانی که کالا به مرز برسد، بدون اهمیت به پروانه مذکور ترخیص کالا حدود 15 روز به طول می کشد.
میرزایی در تشریح اینکه چرا با وجود مجوز و پروانه ورود گمرکی زمان زیادی صرف ترخیص می شود،گفت: طبق قوانین گمرکی اگر محموله تا 10 روز در انبار گمرک بماند نیازی به پرداخت هزینه انبار نیست اما بیشتر از این زمان، صاحب کالا باید مبلغی را پرداخت کند لذا نبود نظارت کافی باعث شده تا برخی از مسئولان به طور عمد زمان ترخیص را به بهانه های مختلف طولانی کنند.
کارشناس امور گمرک به یک شیوه ویژه در مباحث لجستیکی اشاره کرد و افزود: حمل یکسره، یکی از راهکار های ویژه در بحث حمل و نقل است اما این راهکار در کشور به خوبی اجرا نمی شود.به عبارتی اجرای آن به جای " ضابطه مندی " در گروی "رابطه ها " است.
وی بیان کرد: قوانین و نهاد های نظارتی موجود در سازمان بنادر و گمرک نیازمند تغییرات است تا با رفع خلاء ها ،انحصار از میان برود و سرعت تبادل و تجارت هم افزایش پیدا کند.
میرزایی یادآور شد: در همه بخش های مدیریتی گفته می شود که اگر سرعت انجام امور افزایش پیداکند، تخلف به همان میزان در بخش مد نظر افزایش می یابد اما درمورد تجارت و امور گمرکی عکس این موضوع صدق می کند.
