بحران کشاورزی جدی است/ درها برای واردات دوباره باز می‌شود؟

گروه اقتصادی- یکی از عوامل رشد پایدار و مولد، رشد کشاورزی است اما به اعتقاد کارشناسان، کشاورزی در ایران با چال‌شهای زیادی مواجه است. چراکه ما کشوری با اقلیم خشک هستیم و همین امر موجب می‌شود تولید برخی از محصولات در کشورمان از لحاظ اقتصادی به‌صرفه نباشد.

به گزارش افکارنیوز، هرچند صادرات برای هر کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما اتفاقا در خصوص صادرات محصولات کشاورزی به نظر می‌رسد باید دقت بیشتری صورت گیرد. صادرات محصولات آب برای کشوری که دچار کم‌آبی است، خسارات جبران‌ناپذیری به همراه دارد که میلیاردها دلار ارز نیز نمی‌تواند آن را جبران کند.

راه چاره چیست؟ تغییر الگوی کشت، تغییر الگوی مصرف، تغییر در شیوه آبیاری و استفاده از آبیاری نوین از جمله مواردی است که می‌تواند این بخش را از مشکلات کنونی برهاند. اما تمام آنچه گفته شد به معنای کم‌اهمیت بودن کشاورزی نیست. برعکس، صاحب‌نظران نقش کشاورزی را در تولید، اشتغال و رشد اقتصادی بسیار مهم می‌دانند.

آخرین آمارهایی که از رشد بخش کشاورزی توسط مرکز آمار ایران منتشر شده، نشان می‌دهد که در 6 ماه نخست سال 96، گروه کشاورزی توانسته رشد 0.9 درصدی را تجربه کند که رشد اندکی است. از سوی دیگر، آمارهای تجاری نشان می‌دهد که وضعیت کشاورزی در صادرات هم چندان مساعد نیست.

آخرین آمار منتشرشده از صادرات محصولات کشاورزی در 10 ماه منتهی به دی سال 96 نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته حاکی از افت 5 درصدی در ارزش و افت 13 درصدی در وزن است. میزان صدور محصولات کشاورزی در مردادماه 172 میلیون دلار بوده و در شهریورماه به 429 میلیون دلار رسیده است.

در مهرماه صدور این محصولات با ارزش 424 میلیون دلار همراه بوده و در آبان‌ماه توانسته به 515 میلیون دلار برسد.

کارنامه صادرات محصولات کشاورزی در آذرماه نشان‌دهنده صادرات 465 میلیون دلاری این محصولات به بازارهای هدف است. اما در دی‌ماه مجددا با افت صدور کالا در این گروه مواجه بودیم.

مقایسه آمار صادرات ماه به ماه محصولات کشاورزی در سال 96 با سال95  نشان می‌دهد در ماه‌های مرداد، مهر، آبان و دی سال 95 صادرات این محصولات نسبت به مدت زمان مشابه سال 96 بیشتر بوده؛ اما در ماه‌های شهریور و آذر صادرات این گروه کالایی در سال 96 بیشتر از سال 95 بوده است.

پیش‌بینی‌های مثبتی برای کشاورزی در سال آینده وجود ندارد. این بدبینی نیز ناشی از بارندگی‌های اندک سال 96 است. برداشت محصولات کاشته شده در سال 96 در سال 97 اتفاق می‌افتد که با توجه به کاهش بارندگی در سال 96 قطعا در سال 97 با کاهش برداشت محصول مواجه خواهیم بود.

احتمال دارد این کاهش بارندگی، در سال 97 ما را مجبور به واردات مجدد برخی از محصولات از جمله گندم کند. از سوی دیگر، سیاست‌های در پیش گرفته شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی، سیاست‌های مناسبی است، اما اینکه در طول یک سال بتواند به بار بنشیند و تاثیر آن محسوس باشد، بعید به نظر می‌رسد. البته در بودجه پیشنهادی 97 از محل منابع صندوق توسعه ملی نزدیک 300 میلیون دلار معادل 10 هزار و 500 میلیارد ریال برای توسعه آبیاری نوین (تحت فشار) در نظر گرفته شده است که پیش‌بینی می‌شود در سال 97 حداقل 200 هزار هکتار سیستم آبیاری تحت فشار داشته باشیم که صرفه‌جویی در مصرف آب بخش کشاورزی و ارتقای بهره‌وری از مزایای آن است.