دلار کهنه می‌فروشیم

«دلار کهنه فروخته می‌شود.» این آگهی عجیب را می‌توانید روی شیشه برخی از صرافی‌های خیابان فردوسی ببینید. این روزها که دوباره تقاضا برای خرید دلار افزایش پیدا کرده، برخی از صرافی‌ها دست به کارهای عجیبی زده‌اند. آنها با چسباندن این آگهی به شیشه مغازه‌هایشان به مشتری‌های خود اعلام کرده‌اند که دلارهای قدیمی برای فروش دارند. این صرافی‌ها مدعی شده‌اند که تاریخ دلارهایشان مربوط به‌ سال ۲۰۰۶ و ماقبل آن است و از مشتری خواسته‌اند در صورت تمایل نسبت به خرید آنها اقدام کند. این در حالی است که این روزها تقاضا برای خرید دلار در بازار بالا رفته و باز هم سر و کله دلال‌ها پیدا شده است. صرافی‌ها می‌گویند خرید و فروش دلار در بازار قفل شده است و تنها دلارهای کهنه را به راحتی می‌توان پیدا کرد.

دلار کهنه از کجا آمد؟

دلارهای کهنه پدیده جالب این روزهای بازار ارز هستند. این اقدام تازه برخی صرافی‌ها در شرایطی رخ داده که طی یک ماه اخیر بازار ارز ثبات قابل قبولی داشته و بانک مرکزی با اعمال سیاست‌های ارزی خود توانسته قیمت دلار را ثابت نگه دارد. جالب اینجاست که فروش دلارهای قدیمی با شرایط عجیبی اتفاق می‌افتد. اگر شما به صرافی‌ها مراجعه کنید و درباره خرید دلارهای قدیمی از آنها بپرسید، جملات عجیبی می‌شنوید. فروشنده‌ها به شما می‌گویند این دلارها چاپ‌شده در ‌سال ٢٠٠٦ هستند و بعضا ممکن است چسب خورده باشند یا این‌ که طرح مهر هم روی آنها وجود داشته باشد. این‌ که حالا این دلارها را می‌توان خرج کرد و آیا ارزشی دارند یا نه، مسائلی است که به خود خریدار بستگی دارد و فروشنده هیچ مسئولیتی را در قبال این اسکناس‌ها نمی‌پذیرد، یعنی حتی اگر شما این دلارهای قدیمی و متعلق به ١٢‌سال پیش را خریده باشید، هیچ تضمینی وجود ندارد که بتوانید آنها را خرج کنید. این دلارها چاپ قدیمی هستند و از‌ سال ٢٠٠٦ به بعد دیگر منتشر نشده‌اند، با این حال مشکلی برای معامله آنها وجود ندارد، مگر این‌ که تقلبی باشند.

احتمال تقلبی‌بودن دلارهای قدیمی

میثم رادپور،کارشناس بازار ارز دراین‌باره می‌گوید: «دلار تاریخ مصرف گذشته عبارتی کاملا بی‌معناست، چون نمی‌توان برای اسکناس تاریخ انقضا تعیین کرد و تا وقتی که پاره و خیلی کهنه نشده باشد، امکان استفاده از آن وجود دارد، ضمن این‌ که کهنه‌شدن اسکناس و از رده خارج‌شدن آن بستگی زیادی به شرایط نگهداری‌اش دارد، با این حال یک اسکناس هر چقدر هم کهنه شده باشد، تا زمانی که پاره نشود، ارزشش از بین نمی‌رود.»

رادپور درباره دلیل ریسک خریدن دلارهای قدیمی می‌گوید: «تنها چیزی که ممکن است هنگام خرید دلار قدیمی برای خریدار دردسر ایجاد کند، احتمال قلابی بودن است. وقتی یک اسکناس دلار قدیمی باشد و زمان زیادی از چاپ آن گذشته باشد، نمی‌توان تشخیص داد اصل است یا تقلبی. ضمن این‌ که جعل دلارهای قدیمی از دلارهای جدید آسان‌تر بود، به همین دلیل امکان زیادی وجود دارد که این دلارها تقلبی باشند. همین که صرافی‌ها تاکید می‌کنند هیچ مسئولیتی بعد از فروش دلارها ندارند، نشان می‌دهد نباید چندان به این دلارها اعتماد کرد.»

آیا قدیمی و کهنه‌بودن دلارها تاثیری روی قیمت آنها دارند یا نه؟ کامبیز افسری، از کارشناسان فعال بازار ارز درباره این‌ که آیا می‌توان دلارهای کهنه را با قیمت‌های پایین‌تر نسبت به دلارهای جدید خرید به «شهروند» می‌گوید: «جدید یا قدیمی‌بودن یک اسکناس تاثیری روی ارزش آن ندارد. اگر هم دلار قدیمی در بازار موجود باشد، به همان قیمت دلارهای جدید فروخته می‌شود، اما شرایط فروش آنها آسان‌تر است و می‌توان دلارهای قدیمی زیادی خریداری کرد، اما آن‌ چه اهمیت دارد این است که این دلارها تقلبی نباشد وگرنه لزومی ندارد با قیمت پایین‌تر معامله شود.»

بی‌تفاوتی به تاکتیک دلالان

در همین راستا بانک مرکزی اطلاعیه‌ای منتشر و تایید کرده: «بازار ارز روند باثبات خود را متناسب با عرضه و تقاضای بازار ادامه خواهد داد.»

بانک مرکزی با اشاره به تاکتیک‌های دلالان بازار ارز تاکید کرده: «مردم به تاکتیک‌های دلالان و واسطه‌های نوسان‌گیر در بازار توجه داشته باشند و در صورت نیاز به اسکناس، برای تقاضای واقعی خود، به صرافی‌ها و بانک‌های عامل مراجعه کنند.»

بر این اساس به نظر می‌رسد ماجرای فروش دلارهای قدیمی هم از سیاست‌های دلالان بازار ارز است تا دوباره عنان بازار را به دست بگیرند.