اثرگذاری تصمیم معافیت تحریم نفتی ایران بر قیمت نفت

 جامعه جهانی فکر می کند افزایش اقدامات محیط زیستی در مصرف انرژی های تجدیدپذیر، افزایش خودروهای الکتریکی و جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه ای در کاهش قیمت نفت در سال 2019  اثرگذار است، اما اینها مساله اصلی نیست. مهمترین عامل اثرگذار بر قیمت نفت در سال جاری میلادی سیاست های ترامپ در مقابل ایران و ظرفیت رشد اقتصاد جهانی است. در واقع قیمت نفت به وضعیت جغرافیا سیاسی و تعادل بین عرضه و تقاضا بستگی خواهد داشت.

تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران پیوسته توسط تحلیلگران تحت نظر است. این تحریم ها صادرات نفت ایران را 1.3 میلیون بشکه کاهش داد، اما آمریکا به بعضی کشورها از جمله هند، کره جنوبی و چین، به مدت 180 روز معافیت داد و تحریم ها به مهمترین عامل در تغییر تعادل عرضه نفت تبدیل شد.

تصمیم آمریکا با پایان معافیت تحریمی در اواسط ماه می، مشخص نیست. شاید به معافیت ها خاتمه دهد و یک میلیون بشکه ایران را از بازار حذف کند و یا به تحریم ها پایان دهد و یک میلیون بشکه دیگر به صادرات روزانه نفت ایران اضافه کند.

به عقیده اقتصاددان انرژی, تصمیم آمریکا تاثیر بسزایی در قیمت نفت خواهد داشت. هر تصمیم ایالات متحده ممکن است قیمت نفت را بین 15 تا 20 دلار تغییر دهد. به گفته تحلیلگران مهمترین سوال درباره قیمت نفت به تغییر در کاهش و افزایش تولید و یا تقاضای اوپک و آمریکا بستگی ندارد، بلکه تمام مساله قیمت نفت مربوط به سیاست است و به تحریم ها بستگی خواهد داشت.

این واقعیت در نشست ماه گذشته اعضای اوپک و غیر اوپک در وین برجسته تر شد. در این نشست  خبرنگاران و تحلیلگران وزرای انرژی عربستان و روسیه را بیشتر از همه تحت نظر داشتند.  اما یکی از افراد مهم برایان هوک بود که در وین حضور پیدا کرد و با مقامات انرژی عربستان سعودی دیدار و گفتگو کرد. تلاش ناظرین نفتی در بررسی هرگونه نگاهی که منجر به تحول نظر ترامپ در مورد تحریم های ایران میشود کاملا مشهود بود.

در حالی که رابطه جغرافیای سیاسی و قیمت نفت مساله ای غیرمعمول نیست، اما نقش ایالات متحده در تغییر قیمت بسیار پویا و موثر است. در حقیقت آمریکا هیچوقت از سال 1940 تا کنون این حد در زمینه نفت نفوذ نداشته است در نتیجه در کنترل قیمت ها مهره اثرگذاری است.

عامل مهم دیگری که به صورت مستقیم بر قیمت نفت اثرگذار است، سلامت اقتصادی دنیاست. امی جف میر یک مشاور روابط خارجی معتقد است مهمترین بحران های نفتی زمانی اتفاق خواهد افتاد که اقتصاد جهانی با رکود روبه رو می شود. تنش های تجاری باعث افزایش عدم اطمینان سرمایه گذاران خواهد شد که این عامل بر قیمت نفت اثرگذار است.

بعلاوه آهسته تر شدن رشد اقتصادی آسیا نیز در تصمیم کاهش تولید ماه دسامبر اوپک و متحدانش بی تاثیر نبود. یک مشاور بخش انرژی در لندن معتقد است  بیشترین عاملی که باعث توافق بر کاهش تولید اوپک در دسامبر شد، افزایش نگرانی درباره تقاضا، بویژه مهمترین مصرف کننده های نفت در آسیا یعنی چین و هند بوده است.

از تقاضا و سیاست آمریکا در برابر ایران که بگذریم، عوامل دیگری نیز بر افزایش قیمت نفت تاثیر دارند. ماه گذشته شرکت نفتی شیل اعلام کرد که بزرگترین شرکت تجاری نفت جهان است  و به سرمایه گذاران اعلام کرد نگران تولید نفت نباشند.

عوامل ذکر شده در بالا نگرانی های فراوانی را برای بازار نفت به همراه دارد. پاول هورسنل یک تحلیلگر نفتی  معتقد است با وجود آنکه مردم معتقدند اتمام دوران اوپک نزدیک است، اما تقاضای نفت در سال 2030 بیشتر از سال 2018 خواهد بود و جهان همچنان به دنبال انرژی خواهد رفت.