خوب و بد دستورالعمل جدید فرابورس برای بازار پایه

 حسین عبدی گفت: ایده تغییر قوانین بازار پایه اساسا با الگوبرداری از برخی از کشورهای اروپایی نظیر اسپانیا، تلاشی بر جلوگیری از نوسانات بی مورد و همچنین جلوگیری از زیان سرمایه‌گذاران است. این که این قوانین به خصوص برای جلوگیری از زیان سرمایه‌گذاران نوپا در مقابل نوسانات زیاد و سفته‌بازی می‌توانند بسیار موثر واقع شود.

اخبار اقتصادی- این کارشناس ارشد بازار سرمایه با اشاره به مصوبه اخیر فرابورس ایران در خصوص بازار پایه افزود: اطلاعیه‌ای که اخیرا در مورد طبقه‌بندی ناشران در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز منتشر شده است عملا با توجه به نحوه ارائه اطلاعات در دوره مورد رسیدگی و عواملی مانند دفعات تاخیر در ارائه گزارش و مدت زمان تاخیر در ارائه گزارشات(تابلوی زرد) و صورتهای مالی حسابرسی شده مردود یا بدون اظهار نظر (تابلوی نارنجی) و در نهایت صدور رای بدوی دادگاه در مورد ورشکستگی (تابلوی قرمز) تقسیم شده است.

وی با بیان این مطلب که مسئولان کنترل نوسانات و جلوگیری از متضرر شدن سرمایه گذاران در این بازارهای پرریسک هستند، تصریح کرد: با وجود این باید توجه داشت که بازار پایه یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های بازار سرمایه ما است.

عبدی ادامه داد: در بازاری که فقدان ابزارهای مالی متنوع منجر به کاهش انتخاب سرمایه‌گذاران پرریسک شده و محدودیت دامنه نوسان در بورس منجر به ورود بسیاری از سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت به بازار پایه شده است، چنین تصمیماتی می‌تواند باعث خروج نقدینگی از بازار سرمایه و همچنین کاهش جذابیت بازار شود.

وی گفت: در همه نقاط دنیا بازارهای پرریسک از نقاط مهم جذب نقدینگی محسوب می‌شوند و چنین بازارهایی می‌توانند به روش‌های گوناگونی باعث باقی ماندن پول در بازارهای سهام شوند. 

این کارشناس ارشد بازار سرمایه اضافه کرد: نکته حائز اهمیت دیگر بحث حمایت از تولید و کمک به شرکت‌هایی است که به هر نحوی به دلیل سوءمدیریت یا بحران‌های تکنولوژی یا واردات بی رویه ورشکسته یا تضعیف شده‌اند. بر این اساس این پرسش مطرح است که آیا با محدود نکردن بیشتر ورود نقدینگی به چنین بازاری می‌توان به افزایش سرمایه‌گذاری در این بازار ها کمک کرد؟ آیا به جای محدود نمودن ورود پول به این بازار می‌توان با آموزش به سرمایه‌گذاران به شکوفایی بیشتر این بازار کمک کرده و در عین حال ریسک موجود در بازار ها را نیز کنترل کرد؟

وی تصریح کرد: از نکات مثبت اعمال چنین قوانینی البته کمک به کنترل ریسک برای سرمایه گذاران نوپاست که تازه وارد بورس شده و قربانی نوسانات و سفته بازی‌های مقطعی در این سهم‌ها می‌شوند. با وجود این می‌توان گفت در برخی مواقع ریسک بسیاری از شرکت‌های بورسی کمتر از شرکت‌های بازار پایه نیست.

عبدی افزود: راه‌حلی که البته به ذهن بسیاری از فعالان بازار می‌رسد کاهش دامنه نوسان از 10 درصد به 2 تا 5 درصد با حفظ معاملات هر روزه و قابلیت نقدشوندگی شرکت‌ های پرریسک بازار پایه است. امری که به جای افزایش پیچیدگی‌های این بازار می‌توانست منجر به کاهش ریسک نوسانات مربوط به دامنه نوسان شود.

وی با اشاره به این که باز گذاشتن دامنه نوسان برای یک روز یا دو روز در هفته برای تابلوهای نارنجی و زرد می‌تواند مجددا به ایجاد نوسانات بی‌دلیل منجر شود، ادامه داد: با اینکه متخصصین و مسئولان قانونگذار برای جلوگیری از نوسانات بی‌مورد در حالت دامنه باز، فرایند سفارش‌گذاری بدون دیدن سفارش‌های دیگر (بوک بیلدینگ ) را به عنوان راه‌حل ارائه داده‌اند، اما باید عنوان کرد که این روش معاملات را به دلیل عدم‌شفافیت صورت‌های مالی و فقدان گزارشات قابل اتکا با دشواری مواجه خواهد کرد و قیمت‌های قابل اتکا و تحلیلی در این روش در بیشتر شرکت‌های بازار پایه قابل کشف نخواهد بود.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه اضافه کرد: به طور کلی می‌توان گفت که آموزش مهمترین جایگزین برای تغییرات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است که در چنین شرایطی با ایجاد فرهنگ سرمایه‌گذاری صحیح می‌توان بسیاری از مسائل و مشکلات مرتبط با ریسک را مدیریت کرد.

وی گفت: با توجه به وجود ایرادات بزرگ در هسته معاملات و ضعف‌های بزرگ سخت‌افزاری می‌توان گفت که اولویت برای اعمال تغییرات این‌چنینی در بازار پایه تنها به کاهش جذابیت بازار منجر شده و باعث کوچکتر شدن حوزه انتخاب سرمایه گذاران می‌شود. 

عبدی اظهار داشت: ناگفته نماند که تجربه مشابه در دیگر کشورها نشان داده است که این تصمیم می‌تواند باعث ایجاد انگیزه در شرکت‌های ضعیف‌تر برای افزایش شفافیت و ارائه گزارشات صحیح شده و در بلندمدت به کاهش ریسک منجر شود؛ اما اینکه این تصمیم در چنین شرایطی و در ایران جواب خواهد داد یا خیر نیازمند انتظار است. از این رو امیدواریم که با این تصمیم شاهد خروج نقدینگی از بازار سرمایه نباشیم.