روش‌های زیادی برای استخراج سنگ معدن وجود دارد ولی انتخاب بهترین و به صرفه‌ترین روش در کشوری که مملو از معادن متنوع است اهمیت فراوانی دارد. استخراج معادن با هدف بهره‌برداری از منابع موجود در آنها و تهیۀ کنسانتره‌های معدنی مانند روی، آهن، سرب و ... صورت می‌گیرد. روش استخراج از جنبه‌های بسیاری مانند کاهش اثرات مخرب زیست محیطی و افزایش ایمنی اهمیت دارد. با ما همراه باشید تا در این مقاله شما را با روش‌های مختلف استخراج و پالایش سنگ معدن و فرآیند ساخت کنسانتره معدنی آشنا کنیم.
روش‌های استخراج و پالایش سنگ معدن
روش استخراج معادن بسته به نوع معدن متفاوت است. به طور کلی، 3 نوع معدن سطحی، زیرزمینی و پلاسری وجود دارد. به معدن پلاسری، ته‌نشینی نیز گفته می‌شود.
پس از حفاری، مواد ارزشمند داخل معادن را استخراج می‌کنند. روش‌های استخراج علاوه بر نوع مادۀ معدنی، بر اساس ساختار مواد و حتی عمق حفاری نیز می‌توانند متفاوت باشند. مواد معدنی ممکن است به شکل رگه‌ای و یا توده‌ای باشند. اما مطرح‌ترین روش‌های استخراج معادن به دو دستۀ سطحی و زیرزمینی تبدیل می‌شوند.
1. استخراج سطحی:
غیر از نفت و گاز، اکثر مواد معدنی و معادن موجود در ایران با این روش استخراج می‌شوند. استخراج سطحی معادن نیز به 5 دستۀ روباز، کواری، رگه‌ای، برداشتن قلۀ کوه و دیواره بلند تقسیم می‌شوند. در استخراج سطحی باید از دستگاه‌هایی مانند بیل مکانیکی استفاده کرد. معادنی که به این روش استخراج می‌شوند هزینۀ کمتری را به صاحب معدن تحمیل می‌کنند و از ایمنی بالاتری برخوردارند، ولی آلودگی هوا و آلودگی صوتی جزء معایب انکارناپذیر آنهاست.
روش کواری برای استخراج سنگ‌ها و مصالح ساختمانی مانند مرمر و آهک و گرانیت کاربرد دارد. برداشتن قلۀ کوه معمولا برای کانسارهای معدنی مانند زغال سنگ استفاده می‌شود که در عمق قرار دارند. در استخراج رگه‌ای نیز لایه‌های سطحی را جدا می‌کنند تا درزهای معدنی زیرزمینی آشکار شوند. در روش استخراج دیواره بلند از مته مارپیچ و دستگاه هیدرولیکی برای استخراج استفاده می‌شود.
برای مشاهده قیمت کنسانتره های معدنی روی لینک کلیک کنید.
2. استخراج زیرزمینی:
برای استخراج معادن زیرزمینی باید تونل‌هایی برای نفوذ به عمق زمین حفر شود. این عمل با دستگاهی به نام شافت انجام می‌شود. این تونل‌ها ممکن است به صورت افقی یا شیب‌دار و یا عمودی باشند که برای هرکدام باید از شافت متفاوتی استفاده کرد.
البته استخراج زیرسطحی بر اساس نوع بستر معدن نیز می‌تواند به چند روش تقسیم‌بندی شود.
1. اتاق و پایه (Room and Pillar):
در این روش تعدادی تونل و ستون برای محافظت از سقف تونل ایجاد می‌شود و سنگ معدن بیشتری قابل برداشت است. این روش بیشتر برای استخراج مواد معدنی زغال، فلدسپات، آهن، سرب، پتاس، اورانیوم و ... استفاده می‌شود. این روش برای کانسارهای مسطح و لایه‌ای نازک کاربرد دارد.
2. انباره‌ای (Shrinkage Stoping):
این روش در معادنی که به صورت کانسارهای باریک، غیر لایه‌ای و پرشیب هستند کاربرد دارد. در این روش باید کانسنگ از مقاومت قابل توجهی برخوردار باشد.
3. کارگاه و پایه (Stope and Pillar):
در این روش ضخامت معادن باید بیشتر از 6 متر باشد. در روش کارگاه و پایه از پایه‌های با شکل و اندازۀ نامنظم برای نگهداری سقف استفاده می‌شود. شیب لایه در این شیوه نباید بیشتر از 30 تا 35 درجه باشد.
4. برش و پر شدن (Cut and Fill):
این روش مناسب معادن پر شیب و غیر لایه‌ای و مواد معدنی رگه‌دار ضخیم می‌باشد.
5. تخریب بلوکی (Block caving):
این روش برای استخراج مواد معدنی توده‌ای کاربرد دارد و بسیار مقرون به صرفه است.
6. استخراج از طبقه‌های فرعی (Sublevel Stoping):
این روش مختص معادنی است که لایه‌های فلزی با شیب بیشتر از 45 درجه دارند و قسمت بالایی آنها مستحکم است. از این روش برای استخراج طلا، مس، روی، آهن و ... استفاده می‌شود.
برای مشاهده قیمت کنسانتره آهن روی لینک کلیک کنید.
کنسانتره معدنی و فرآیند ساخت آن
کنسانتره در لغت به ماده‌ای می‌گویند که در اثر فرآیندهای مختلف، متراکم شده و آب موجود در آن خارج شود و مادۀ باقیمانده غلظت بالایی پیدا کند. به طور معمول کانی را از باطله جدا کرده و کنسانترۀ نهایی را به کارخانۀ ذوب می‌فرستند تا پس از خالص‌سازی کامل، عنصر مفید آن جدا شود.
فرآیند ساخت کنسانتره شامل 4 مرحلۀ خردایش، آسیاب‌کنی، پرعیارسازی و آبگیری می‌باشد.
مرحلۀ خردایش:
در این مرحله از ساخت کنسانتره معدنی، مواد معدنی مورد نظر با استفاده از دستگاه‌های سنگ‌شکن به قطعات خرد 20 الی 100 سانتی‌متری تبدیل می‌شوند.
مرحلۀ آسیاب‌کنی:
در این مرحله از ساخت کنسانترۀ معدنی، مواد معدنی با آسیاب غلطکی و فشاری به ابعاد یک میلی‌متری خرد می‌شوند.
مرحلۀ پرعیارسازی:
در این مرحله، مواد با ارزش از مواد باطله با استفاده از جداکننده‌های مغناطیسی جدا می‌شوند.
مرحلۀ آبگیری:
در این مرحله از فرآیند ساخت کنسانترۀ معدنی، آب موجود در ذرات جدا می‌شود تا امکان حمل آسان کنسانتره فراهم شود.
برای مشاهده قیمت کنسانتره سرب روی لینک کلیک کنید.
کنسانتره‌های مهم معدنی
در ادامه به برخی از کنسانتره‌های مهم معدنی که استفادۀ فراوانی در صنایع مختلف دارند اشاره می‌کنیم.
کنسانتره روی:
خاک روی که بیشترین درصد روی را در خود دارد طی مراحل شیمیایی مختلف مورد فرآوری قرار گرفته و درصد زیادی از فلز روی موجود در آن استخراج می‌شود و تبدیل به شمش روی می‌گردد. روی نهایی در صنایع مختلفی مانند صنعت ساختمان، تولید ماشین‌آلات، تولید تجهیزات فنی، صنعت اتومبیل‌سازی و حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کنسانتره سرب:
تولید کنسانتره سرب به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. سرب کم عیار خاک‌های سرب که در معادن وجود دارند طی فرآیند فلوتاسیون به کنسانتره سرب پرعیار تبدیل می‌شوند. کنسانتره سرب هم به صورت اکسیدی و هم به صورت سولفوره به فروش می‌رسد. از کنسانترۀ سرب باکیفیت برای تولید ظروف، لوازم آرایش و بنزین استفاده می‌شود. کنسانتره سرب از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است.
کنسانتره آهن:
از کنسانترۀ آهن برای ساخت ظروف آشپزخانه و لوازم خانگی استفاده می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به طور مختصر به روش‌های استخراج سنگ معدن و ساخت کنسانتره نگاهی داشته باشیم. همچنین دربارۀ کنسانتره سرب، کنسانتره آهن و کنسانتره روی نیز مطالبی را عنوان کردیم.
در صورتی که تمایل دارید از قیمت روز روش‌های مختلف حفاری و کنسانتره‌های معدنی اطلاع داشته باشید و یا به دنبال تولیدکنندگان و فروشندگان این حوزه هستید به سایت تجارتگرام مراجعه کنید. همچنین در صورتی که به دنبال اطلاع از بهترین روش استخراج مادۀ معدنی هستید از راهنمایی مشاوران تجارتگرام استفاده کنید.
