
رژیم صهیونیستی در ظاهر تلاش میکند از خود رژیمی قدرتمند را به نمایش بگذارد اما در حقیقت اسرائیل از درون با مشکلات عظیم اقتصادی، سیاسی و اختلافات داخلی روبرو است.مشکلات عظیم اقتصادی در طول این جنگ دو ساله و اختلافات سیاسی درونی در کنار مخالفتهای مردمی جهانی با این رژیم، اسرائیل را در تنگنا قرار داده است.
فشار بینالمللی و کاهش مشروعیت
در ماه ژوئیه رئیسجمهور فرانسه امانوئل ماکرون اعلام کرد که فرانسه قصد دارد دولت فلسطین را به رسمیت بشناسد و به بیش از ۱۰۰ کشور جهان که پیشتر این کار را انجام دادهاند، بپیوندد.این تصمیم هشداری آشکار به نخستوزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو در مورد رفتار این رژیم در غزه بود. پس از این تصمیم فرانسه، کشورهای دیگر از جمله کانادا، انگلیس و استرالیا نیز بر بهرسمیتشناختن مشروط فلسطین تأکید کردند. بریتانیا تصریح کرد که در صورت عدم پیشرفت در مذاکرات آتشبس تا زمان برگزاری مجمععمومی سازمان ملل در سپتامبر، فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت.اغلب کارشناسان این تصمیم کشورهای غربی را یک ژست دیپلماتیک قلمداد میکنند اما صرف همین اقدام هم نشان میدهد که فشارهای افکار عمومی در جهان کارساز بوده و سیاستمداران غربی را به واکنش مجبور ساخته است.
افزایش مخالفتهای جهانی با اسرائیل
نشریه فارن پالیسی تأکید کرده که افکار عمومی جهانی و اقدامات دولتی از تردید و بیتفاوتی نسبت به غزه به سوی «نفرت عمومی و تمایل به انتقاد از اسرائیل» تغییر کرده است. جنایتهای اسرائیل در غزه آنچنان واضح و مشخص بود که حتی دو سازمان حقوق بشری اسرائیلی هم اذعان کردند که آنچه در غزه در حال وقوع است مصداق بارز «نسلکشی» است.به اذعان کارشناسان غربی حتی سرسختترین حامیان غربی اسرائیل نیز نگران آسیب بلندمدت به تصویر جهانی این رژیم هستند. واضح است که اعتبار اسرائیل در سطح جهانی، حتی در میان کشورهای غربی که مدتها حامیان اصلی آن بودند، در حال کاهش است.در ماه ژوئن، محبوبیت اسرائیل در کشورهای عمده اروپای غربی بیش از ۴۰ درصد کاهش یافت. در فرانسه، آلمان و بریتانیا، تنها حدود ۱۵ درصد از افراد شرکتکننده در نظرسنجی معتقد بودند که کارزار اسرائیل در غزه پاسخی متناسب یا معقول به حملات حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ است. حتی در ایالات متحده—قویترین پایگاه حمایت بیقیدوشرط از اسرائیل—نظرسنجیهای جدید نشان میدهند که نزدیک به دو سوم آمریکاییها با نحوه مدیریت جنگ غزه توسط اسرائیل مخالفاند.
شکاف در افکار عمومی داخلی
افکار عمومی اسرائیل نیز تغییر کرده است. نظرسنجیها نشان میدهد که ۷۴ درصد از اسرائیلیها با توافق با حماس برای آزادی تمام گروگانها در ازای پایان جنگ موافق هستند.بااینحال، نخستوزیر این رژیم بنیامین نتانیاهو همچنان به ادامه عملیات نظامی و جنگ در غزه پایبند است. این در حالی است که مخالفتهای جهانی با این رژیم نیز روبهافزایش است.
بحران سیاسی و تنشهای درون حکومتی
اختلافات سیاسی در اسرائیل در سالهای اخیر به اوج رسیده است. بنیامین نتانیاهو و دولت راستگرای او با انتقادات شدید اپوزیسیون مواجهاند. محور اصلی اختلافات، اصلاحات قضایی جنجالی است که دولت نتانیاهو به دنبال اجرای آن است. مخالفان معتقدند این طرح استقلال دستگاه قضایی را زیر سؤال میبرد و راه را برای تمرکز قدرت در دستان دولت هموار میکند.تظاهرات گسترده و بیسابقهای که در تلآویو و دیگر شهرها برگزار شد، نشان داد بخش بزرگی از جامعه اسرائیل در برابر این روند ایستاده است. حتی شماری از قضات بازنشسته، فرماندهان سابق ارتش و مقامات امنیتی پیشین نسبت به خطرات این اصلاحات هشدار دادهاند.
شکاف مذهبی و اجتماعی
اختلاف میان مذهبیها در اسرائیل عمیقتر شده است. گروههای مذهبی افراطی از جمله «حریدیها»، خواستار سهم بیشتری از قدرت و منابع هستند و همواره برای محدود کردن آزادیهای مدنی فشار میآورند. در مقابل، بخش سکولار جامعه، بهویژه جوانان و طبقه متوسط، این خواستهها را مغایر با ارزشهای دموکراتیک میدانند. مسائلی همچون خدمت نظامی اجباری برای طلاب مدارس مذهبی، قوانین مربوط به ازدواج و طلاق و محدودیتهای فرهنگی، نمونههایی از نقاط اصطکاک دائمی میان این دو جریان هستند. این تقابل باعث شده حس همبستگی ملی در میان اقشار مختلف اسرائیل بیش از پیش تضعیف شود.
بحران اقتصادی و شکاف طبقاتی
بحران اقتصادی و افزایش هزینههای زندگی نیز به اختلافات دامن زده است. در سالهای اخیر قیمت مسکن و کالاهای اساسی بهشدت افزایش یافته و بخش بزرگی از مردم، بهویژه طبقه متوسط و پایین، تحت فشار قرار گرفتهاند. در همین حال، اعتراضها علیه سیاستهای اقتصادی دولت، سوءمدیریت و فساد مالی برخی مقامها، به صحنهای تکراری در تلآویو و حیفا تبدیل شده است. این شکاف اقتصادی، اعتماد عمومی به کارآمدی دولت را کاهش داده و به بیثباتی اجتماعی دامن زده است.
اختلافات در ارتش اسرائیل
ارتش اسرائیل که همواره ستون اصلی امنیت این رژیم تلقی میشد، اکنون خود با چالشهای داخلی مواجه است. اختلافات سیاسی به بدنه ارتش نیز سرایت کرده و برخی از نیروهای ذخیره اعلام کردهاند که در صورت اجرای کامل اصلاحات قضایی، حاضر به خدمت نخواهند بود.این امر نگرانیهای جدی در محافل امنیتی ایجاد کرده است، زیرا ارتشی که گرفتار شکافهای داخلی باشد، توان مقابله با تهدیدهای خارجی را از دست خواهد داد.
موضع احزاب و سیاستمداران خارجی
اقدامات اسرائیل در غزه حتی موجب ایجاد شکاف در بین سیاستمداران احزاب مختلف سیاسی آمریکا نیز شده است. رئیس مجلس نمایندگان آمریکا مایک جانسون از جمله بارزترین حامیان اسرائیل به شمار میرود و دائماً بر این نکته تأکید کرده که «آمریکا همیشه با اسرائیل خواهد بود» اما در نقطه مقابل دیگر نمایندگان آمریکایی از جمله مارجوری تیلور گرین، وضعیت غزه را «نسلکشی و بحران انسانی» توصیف کردهاند. حتی ترامپ نیز در مواضع خود ترکیبی از حمایت از اسرائیل و انتقاد نسبت به نحوه مدیریت جنگ توسط نتانیاهو را ارائه داده است.
بحران انسانی و تأثیر بر تصویر جهانی اسرائیل
وضعیت انسانی در غزه به طور فزایندهای نگرانکننده است. گزارشها نشان میدهند که کودکان با زخمهایی مواجه هستند که نشاندهنده هدفگیری عمدی است. بیمارستانها مورد حمله رژیم صهیونیستی قرار میگیرند و غزه با کمبود شدید داروهای ضروری مواجه است. سازمانهای بشردوستانه مانند «World Central Kitchen» به دلیل محاصره اسرائیل قادر به فراهمکردن غذای کافی برای مردم غزه نیستند و ناتوان ماندهاند.
در مجموع، اسرائیل با کاهش محبوبیت در افکار عمومی داخلی و خارجی، فشار کشورهای غربی و اختلافات در موضع سیاسی رهبران خود مواجه است. گرچه دولت نتانیاهو هنوز به ادامه عملیات نظامی در غزه پایبند است، دادههای موجود نشان میدهد که فشارهای داخلی و بینالمللی قابل توجه و روبهافزایش است.