گزینه‌های‌ مطرح ریاست جمهوری عراق

شهروندان عراقی برای اولین بار از زمان پاکسازی داعش چهارمین بار پس از سقوط صدام ، روز ٢٢ اردیبهشت ماه امسال به پای صندوق های رای رفتند تا تکلیف ٣٢٩ نماینده مجلس را مشخص کنند ، مجلسی که قرار است رئیس جمهور و نخست وزیر عراق را انتخاب کند و سکان هدایت این کشور را به آنها بسپارد.

طبق آمارهای رسمی کمسیون انتخابات عراق تنها ٤٤ درصد واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند . به عقیده کارشناسان مسائل عراق این آمار نشان دهنده شکاف عمیقی است که میان مردم و سیاستمداران این کشور بوجود آمده است که اگر ترمیم نشود می‌تواند زمینه ساز مشکلات کلانی برای این کشور است.

در چهار سال گذشته و پس از بیماری و دور افتادن جلال طالبانی از صحنه سیاسی ، شکاف میان گروهای سیاسی عراق و قومیت های این کشور بسیار بیشتر از قبل شد ، روابط تاریخی شیعیان و کردها که همواره در طول تاریخ سیاسی این کشور دوشادوش یکدیگر حرکت کرده بودند، در بدترین شرایط قرار گرفت و تا جایی پیش رفت که گروهی از کردها به رهبری مسعود بارزانی از این روابط تیره سوء استفاده کرده و سودای تجزیه طلبی عراق را اجرایی کرده و رفراندوم استقلال کردستان را برگزار کردند.

طالبانی در زمان ریاست جمهوری خود به خوبی توانست بالانس روابط شیعیان و سنی ها را تا حدود زیادی حفظ کند و سفره طالبانی در کاخ السلام بغداد به محل حل اختلافات گروهای سیاسی و قومیت های عراق تبدیل شده بود برای همین بود آیت الله سیستانی لقب " صمام الامام" عراق را به آقای طالبانی بخشید.

با بیماری و دور شدن طالبانی از ریاست جمهوری، این مرکز مهم عراق به یک جایگاه کاملا تشریفاتی و بدون تاثیر در صحنه سیاسی کشور تبدیل شد و شکاف گروهای سیاسی و قومیت های این کشور روز به روز بیشتر شد.

فواد معصوم هر اندازه که در سمت رئیس ائتلاف کردستان در پارلمان عراق موفق عمل کرد ، در سمت ریاست جمهوری آن طور که باید نتوانست جای خالی خلف و استاد خود جلال طالبانی را پر کند و در حساسترین مقطع تاریخی عراق و در زمان رفراندوم جدایی طلبانه بارزانی به جای اتخاذ موضعی قاطع و روشن و حفظ یکپارچگی عراق تنها به پیام رسان میان عبادی و بارزانی تبدیل شد و سرانجام اگر چاره اندیشی گروهای مجاهد عراقی و کشورهای همسایه عراق در راس آنها جمهوری اسلامی ایران نبود، بارزانی با چراغ سبز اسرائیل و عربستان ، بلاد بین النهرین را تجزیه کرده بود.

حال که روابط اقلیم کردستان و بغداد ناپایدار است و شکاف های سیاسی هنوز ترمیم نشده است، یک رئیس جمهور قاطع بیش از پیش مورد نیاز گروههای مختلف عراقی است تا بار دیگر این ارگان مهم عراق به محل تجمیع آرا وحل اختلافات گروهای مختلف تبدیل شود.

حال با توجه به اینکه سمت ریاست جمهوری عراق طبق یک قانون نانوشته متعلق به کردهای این کشور است ،توافق و تفاهم بر سر نامزد ریاست جمهوری نیازمند توافق بین کُردها است به عبارت دیگر نامزد آنها باید موافقت اتحادیه میهنی و حزب دموکرات کردستان و سایر احزاب کوچکتر را نیز بدست آورده و در فضای کلی نیز نوعی تفاهم گسترده حاکم شود همانطور که در مورد ریاست پارلمان و نخست وزیری در جریان است.

تحلیلگران سیاسی کُرد، شانس فواد معصوم 80 ساله که از ٢ مرداد ١٣٩٣ تاکنون سکان ریاست جمهوری عراق را در اختیار دارد ، به دلیل کهولت سن و انجام ٢ عمل جراحی دیسک کمر و همان طور که گفته شد عملکرد غیرقابل دفاع وی به ویژه در قبال همه پرسی جدایی طلبانه بارزانی ضعیف ارزیابی می‌کنند.

هوشیار زیباری نیز به دلیل اینکه در زمان تصدی وزارت امور دارایی عراق به اتهام فساد مالی توسط پارلمان این کشور برکنار شد ، بخت خود را برای بدست گرفتن این سمت از دست داد زیرا بر طبق قانون اساسی عراق ، یکی از شروط رئیس جمهور عدم اتهامات مالی و فساد مادی است و وی همچنین یکی از سران اصلی حمایت کننده تجزیه عراق بود.

با توجه به این امر اکنون برهم احمد صالح و لطیف رشید بیشترین شانس را برای احراز این سمت در اختیار دارند. باید منتظر ماند و دید کدام یک از این گزینه‌ها ، سکان ریاست جمهوری را از طرف کُردها در دست خواهند گرفت.