ترامپ عامل سرعت دهی به زوال آمریکا

خبرگزاری یونایتدپرس در گزارشی نوشت: جنگ داخلی طولانی هفت ساله سوریه با پیروزی دولت سوریه با کمک روسیه و ایران در حال پایان یافتن است. مذاکرات برای پایان دادن به این جنگ سرعت گرفته است. چه کسانی پای میز این مذاکرات نشسته‌اند؟ روسیه، ترکیه و ایران و مشخصا خبری از آمریکا نیست.

جای خالی آمریکا در مذاکرات سوریه، به ویژه در تصاویر اخیر از میز مذاکرات سران ایران، ترکیه و روسیه به شدت مشهود بود. به عبارت دیگر به رغم حضور نظامی گسترده آمریکا در منطقه و سابقه دخالت های دیرینه واشنگتن در امور خاورمیانه (غرب آسیا)، آمریکا در میان چهره هایی که سرنوشت سوریه را رقم می زنند، حضور ندارد.

نویسنده این گزارش نوشت: من به عنوان یک کارشناس امور خارجی بر این باورم که اضمحلال قدرت جهانی آمریکا در هیچ کجا به اندازه تحولات خاورمیانه تا این اندازه مشهود و آشکار نبوده است. این روند تغییر موازنه قدرت آمریکا موقتی و زودگذر نخواهد بود. دیگر زمانه‌ای که آمریکا پرنفوذترین نیرو در منطقه به شمار می‌رفت، سپری شده و دوران پر هیبت گذشته قابل بازگشت نخواهد بود و آمریکا باید خود را با این وضعیت رو به اضمحلال وفق دهد.

برخی چنین استدلال می‌کنند که افول ستاره آمریکا نتیجه سیاست باراک اوباما، رئیس جمهور قبلی آمریکا مبنی بر خودداری از اجرایی کردن خط قرمز خود در سوریه بوده است. ولی برخی دیگر تقصیر را بر گردن دونالد ترامپ، رئیس جمهور کنونی می اندازند و می گویند روند افول قدرت آمریکا در خاورمیانه در نتیجه رویکرد جانبدارانه ترامپ در برخی مناقشات محوری منطقه ای ایجاد شده است. ولی هر دوی این گروه اشتباه می کنند.

قدرت اعمال نفوذ اوباما در سوریه همواره ضعیف بوده است زیرا وی در مجموع مایل به استقرار نیروی زمینی آمریکا در سوریه نبود. حتی توسل آمریکا به حمله موشکی به سوریه در سال 2013 بر نتیجه جنگ تاثیری بیشتر از حمله موشکی دولت ترامپ در سال 2017 نداشت و تصمیمات دونالد ترامپ صرفا موجب شد تا روند تغییر موازنه قدرت که از پیش در منطقه آغاز شده بود قدری سرعت بگیرد.

سیاست‌هایی که دولت ترامپ نیز بعدها در پیش گرفت هرچه بیشتر آمریکا را از نقش محوری خود در منطقه دورتر ساخت. به عنوان مثال اقدام ترامپ در خارج ساختن آمریکا از توافق هسته‌ای ایران و از همه اینها گذشته در پیش گرفتن رویه مجادله و رویارویی با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز موجبات خشم و نارضایتی آنکارا را فراهم ساخته است.

به عبارت دیگر باید گفت سیاست های ترامپ تنها به مثابه «کاتالیزور» روند افول وجهه و اعتبار آمریکا را در سراسر خاورمیانه سرعت بخشیده و روند برهم خوردن موازنه قدرت را در منطقه تشدید کرده است.

در این میان تنها سعودی ها و اسرائیلی ها به آمریکا نزدیک هستند و اینطور به نظر می رسد که ریاض و تل آویو و نه ترامپ، سیاست آمریکا را در منطقه رقم می زنند و به پیش می برند.