روزنامه لوتان چاپ سوئیس در گزارشی درباره سیاست فشار حداکثری آمریکا در قبال ایران نوشت با وجود مخالفت شدید شورای امنیت سازمان ملل متحد، آمریکا با استفاده از مکانیسم ماشه بار دیگر تحریم‌هایی علیه ایران اعمال کرد. اروپایی‌ها این تصمیم آمریکا را غیرقانونی می‌دانند. حالا راهبرد فشار حداکثری دولت آمریکا محدودیت‌های خود را نشان می‌دهد.
دولت دونالد ترامپ با تصمیم روز دوشنبه خود برای اجرای مکانیسم ماشه که در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ در نظر گرفته شد و اجازه اعمال دوباره تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران را می‌دهد در واقع بر خلاف منافع خود عمل و به سوی خودش شلیک کرد. این اقدام آمریکا انزوای شدید این کشور را در شورای امنیت سازمان ملل متحد تایید کرد به ویژه آنکه در ماه اوت با ۱۳ رای مخالف و تنها دو رای موافق با این تصمیم آمریکا در شورای امنیت مخالفت شده بود. رویکرد آمریکا شکاف دیپلماتیک بی سابقه‌ای میان آمریکاو متحدان اروپایی این کشور شامل فرانسه، انگلیس و آلمان به وجود آورده است که در کنار آمریکا، چین و روسیه از امضا کنندگان برجام بودند.
روز چهارشنبه حسن روحانی ، رئیس جمهور ایران در پیامی ویدئویی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به این تصمیم آمریکا واکنش نشان داد و آن را با رفتار پلیس سفید پوستی مقایسه کرد که «جورج فلوید» سیاهپوست را با نگه داشتن بیش از هشت دقیقه زانو خودی بر روی گلویش خفه کرد. حسن روحانی از این استکبار آمریکا که زانو بر گلوی کشور‌های مستقل می‌گذارد، انتقاد کرد.
امانوئل مکرون ، رئیس جمهور فرانسه هم در سازمان ملل متحد در سخنرانی ویدئویی خود از دلخوری اروپایی‌ها از این روند خبر داد. او گفت ما در مورد مخالفت با بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد که بخشی از آن در پی عملکرد مثبت تهران در اجرای برجام لغو شده بود، سازش نخواهیم کرد.
اکثریت قریب به اتفاق اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد درخواست بازگشت تحریم‌ها از سوی آمریکا را غیرقانونی ارزیابی می‌کنند. با این حال دولت آمریکا از این استدلال‌های قضایی خود دست بر نمی‌دارد. از آنجایی که آمریکا به همراه اروپایی ها، چین، روسیه و ایران در مذاکرات برجام حضور داشت حالا معتقد است حق دارد مکانیسم ماشه را فعال کند تا مانع از انقضای تحریم تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر شود. اما دولت آمریکا پس از خروج از برجام در سال ۲۰۱۸ دیگر چنین شایستگی ندارد.
این اقدام دیپلماتیک به اعتبار آمریکا در زمینه پایبندی به حقوق بین الملل آسیب وارد می‌کند. روسیه این فرصت را از دست نداد و از طریق «دمیتری پولیانسکی» معاون سفیر خود در سازمان ملل متحد گفت دیدن این گونه تحقیر شدن یک کشور بزرگ دشوار است.
اما به طور مشخص این تحریم‌ها که در واقع تحریم‌های آمریکایی هستند نه تحریم‌های سازمان ملل متحد چه تاثیری خواهند داشت؟
پروفسور «توماس بیرستکر» مدیر ابتکار تحریم‌های هدفمند در موسسه عالی مطالعات بین الملل توسعه این مسئله را به طور گسترده بررسی کرده است. اگرچه تحریم‌های اعلام شده وزارت دفاع ایران، سازمان انرژی اتمی و همچنین دانشمندان ایرانی را هدف قرار داده، بیرستکر معتقد است این تصمیم آمریکا تنها یک ژست است و تاثیر چندانی نخواهد داشت.
آمریکا هیچ مشروعیتی برای اعمال این گونه تحریم‌ها ندارد. آمریکا حتی مکانیسم حل و فصل اختلافات را که در برجام در نظر گرفته شده است به رسمیت نمی‌شناسد. از دیدگاه بیرستکر این توهینی که آمریکا در سازمان ملل متحد متحمل آن می‌شود تنها بازتاب مفهوهم ناچیز «اول آمریکا» است.
در این میان توافق هسته‌ای چه خواهد شد؟ باید گفت توافق هسته‌ای به یک مو بند است. اروپایی‌ها تلاش زیادی کردند تا مکانیسم معاملاتی موسوم به «اینستکس» را راه اندازی کنند تا تاثیر فراسرزمینی بودن تحریم‌های آمریکا را دور بزنند. اما این تلاش بیهوده بود. تهران هم مدت‌های طولانی به برجام متعهد بود، اما از زمان خروج آمریکا از برجام، ایران به تدریج از بند‌های تعیین شده در توافق هسته‌ای فراتر رفت و تعهدات برجامی خود را کاهش داد.
کارشناسان می‌گویند اقدامات ایران قابل بازگشت است، با این حال توماس بیرستکر در این زمینه ابراز نگرانی می‌کند. آنچه که مسلم است تمامی اقدامات آمریکا تا به اینجا سبب شده به جای ایران سیاست‌های آمریکا در سازمان ملل و به نوعی در جهان تحریم شود.
