بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه انگلیس، تروئیکای اروپا در بیانیه‌ای در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ایران مطرح کردند: به عنوان عضوی از برجام تعهد مداوم خود را به حفظ و اجرای کامل توافق هسته‌ای تکرار می‌کنیم. ما سه کشور اروپایی برای حفظ توافق سخت تلاش کرده‌ایم و همواره گفته‌ایم که بابت خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و اعمال تحریمها بر ایران متاسف هستیم. ما تحریمها را همان طور که در توافق مقرر شده بود لغو کرده و اقداماتی اضافی انجام دادیم تا ایران بتواند تجارت قانونی را از طریق توسعه سازوکار مالی اینستکس دنبال کند.
این ادعاها در حالی مطرح میشود که اروپایی خود در این مدت که آمریکا از برجام خارج شده‌است به تعهدات خود ذیل برجام عمل نکرده‌اند و به نوعی به ایران بدهکارند و تنها به شکل ظاهری در برجام حضور دارند. در حقیقت به اعتقاد کارشناسان اروپا تفاوتی با واشنگتن که از توافق هسته ای خارج شده‌است، ندارد!
بیش از دو سال است که اروپا ناقض برجام بود/ اگر راست می‌گویید، به تعهدات خود عمل کنید!
در بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی آمده است: اگرچه برخلاف این اقدامات که با حسن نیت انجام شد، ایران اکنون به مدت یک سال و نیم است که تخطی‌هایی متعدد و جدی از تعهدات هسته‌ای اش انجام می‌دهد، ما همچنان نگران عملکرد ایران هستیم که منافع مربوط به عدم اشاعه در توافق را از میان بر می‌دارد. پیش رفتن ها، تحقیقات و توسعه‌ها عواقبی جدی دارند.
سه کشور اروپایی علاوه بر این ادعا کردند: ما نگران هستیم که ایران اورانیوم را بیش از حد ۳.۶۷ درصد تعیین شده در برجام غنی سازی میکند و به افزایش ذخایر اورانیوم ادامه داده است که اکنون ۲۴۴۳ کیلوگرم است. این دوازده برابر بیش از حد تعیین شده در برجام است. برخلاف برجام، ایران در حال استفاده از سانتریفیوژ‌های پیشرفته برای تولید اورانیوم با غنای پایین است. ایران همچنین برخلاف برجام در حال غنی سازی در تاسیسات فردو است که این محل هیچ کاربرد غیرنظامی معتبری ندارد.
این بیانیه همچنین مطرح میکند: برجام به وضوح میگوید که تمام تحقیقات و توسعه سانتریفیوژ‌ها باید تحت PFEP انجام بگیرد. برجام همچنین به طور شفاف میگوید که تنها سانتریفیوژ‌های IR-۱ می‌تواند در واحد غنی سازی سوخت برای اهداف غنی سازی نصب شود و تعداد آنها محدود به ۵۰۶۰ و نه بیشتر از آن است. تصمیم اخیر ایران برای تغییر محل فعالیت‌های تحقیف و توسعه اش که به روشی جدید و مغایر با برجام انجام شده است، همچنین افزایش تعداد کلی سانتریفیوژ‌هایی که در واحد غنی سازی سوخت نصب شده اند باعث نگرانی جدی هستند. این موارد کار را برای گسترش فعالیت‌های ایران با سانتریفیوژ‌های پیشرفته در آینده در صورتی که تصمیم به انجام دادن آن کند، آسان میکند. این واحد غنی سازی سوخت گنجایش هزاران سانتریفیوژ دیگر را دارد و بنابراین، انتقال سانتریفیوژ‌های پیشرفته به یک محل بزرگ‌تر نگرانی جدی درباره قصد ایران را ایجاد میکند. ما از ایران می‌خواهیم به نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته در واحد غنی سازی سوخت و برنامه هایش برای انتقال امکانات R&D به این واحد غنی سازی سوخت ادامه ندهد. این فعالیت‌ها تخطی بیشتر از برجام است و پیامی غیرقابل قبول به جامعه جهانی می‌فرستد که برای حفظ برجام گرد هم آمده است.
تروئیکای اروپا همچنین در این بیانیه مدعی شدند: مهم است که ایران بدون تاخیر بیشتر فورا اقداماتش را به حالت اول بازگردانده و به پایبندی کامل به تعهداتش در برجام بازگردد. ما به همکاری با دیگر شرکای برجام برای پیدا کردن مسیر دیپلماتیکی رو به جلو ادامه داده و قصد داریم این بحث‌ها را در چارجوب برجام دنبال کنیم. از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست داریم که به تلاش‌های سرسختانه اش برای مشارکت دادن ایران در گفتمانی اساسی در جهت ارزیابی اظهارات ایران در پروتکل الحاقی ادامه دهد.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به بیانیه سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه درباره همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای، ضمن محکوم کردن این مواضع غیرمسئولانه، گفت که از سه کشور اروپایی انتظار می‌رود که به جای فرافکنی سیاسی، در جهت پایبندی کامل به تعهداتشان طبق برجام و مصوبات کمیسیون مشترک اقدام کنند و به اجرای کامل برجام برگردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین گفت که فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در چارچوب قوانین بین‌الملل، کاملا قانونی و مشروع بوده و در راستای حقوق ذاتی لاینفک کشور‌ها دنبال میشود. با خروج ایالات متحده از برجام و اعمال مجدد تحریمها و تداوم بدعهدی اروپا در زمینه انتفاع اقتصادی ایران از رفع تحریم‌های تعهد شده در برجام، جمهوری اسلامی ایران طبق بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام گام‌های هسته‌ای را برداشته که کاملا منطبق با برجام است و همواره تاکید داشته که در صورت اجرای کامل برجام از سوی طرف‌های مقابل، بازگشت پذیر خواهند بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری دیروز خود هم گفت که اینکه نیت طرف‌های برجام چه باشد به خودشان برمی‌گردد، ولی موضوع ما کاملا روشن است که مهمترین اقدامی که آلمان و سه کشور متعهد اروپایی باید انجام دهند، اجرای کامل و بدون شرط برجام برگردند. بیش از دو سال است که اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی ناقض برجام بودند و بهتر است اول برادری خود را ثابت کنند و به اجرای کامل برجام برگردند.
خطیب‌زاده همچنین گفت که طبیعی است که برجام مذاکره و تمام شده است؛ البته ما با کشورهای اروپایی روابط بسیار منظم و دیپلماتیکی داریم و هیچگاه نیاز به پیام رسانی‌های رسانه‌ای نبوده و نیست؛ ما درچارچوب برجام و از طریق سفارتخانه‌های ایران مواضع خود را به روشنی گفته ایم. اظهارات، خارج از این چارچوب ارزشی ندارد.
کاتالیزوری به نام اروپا
حنیف غفاری کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو باشگاه خبرنگاران جوان، با توجه به اینکه در دوران ریاست جمهوری دموکرات‌ها در آمریکا، اتحادیه اروپا سعی کرده است که حکم یک کاتالیزور را در پیشبرد فشار علیه ایران داشته باشد، این بازی از سمت تروئیکای اروپایی کاملا قابل پیش بینی بود، البته در دوران همه روسای جمهور آمریکا اروپا چنین سیاستی را در پیش گرفت، اما در دوران ترامپ این فشار تبدیل به فشار حداکثری شد.در دروان ریاست جمهوری «باراک اوباما» در آمریکا و اکنون در دوران ریاست جمهوری احتمالی «جو بایدن» قرار است فشار حداکثری واشنگتن بر تهران، به فشار هوشمندانه تبدیل شود و اتحادیه اروپا نقش یک کاتالیزور و عامل تسریع کننده را در این روند دارد.
غفاری همچنین در ادامه گفت که اتحادیه اروپا قبل از حضور بایدن در کاخ سفید درصدد است که پیش فرض‌ها و پیش مولفه‌های بازی خود در تقابل با ایران را تنظیم کند، اخیرا بعد از انتخاب بایدن مذاکرات مفصلی بین بایدن و مکرون رئیس جمهور فرانسه درباره برجام انجام شده بود و به نظر می‌رسد که قطعنامه اخیر خروجی آن مذاکرات بود.
زیاده خواهی اروپا، نشان از همراهی آنها با تیم جدید کاخ سفید دارد
سید رضا صدرالحسینی، کارشناس روابط بین الملل و استاد دانشگاه در گفت‌وگو باشگاه خبرنگاران جوان، درباره بیانیه اخیر سه کشور اروپایی علیه ایران، گفت که متاسفانه تروئیکای اروپا در چند روز گذشته اقدامی انجام داد که بدبینی به اقدامات اروپا نسبت به ایران را ثابت کرد. در حقیقت کشورهای فعلی تروئیکای اروپایی جزء کشور‌هایی بودند که بیشترین کمک‌ها را در حمله صدام بعثی به ایران داشتند و پیشرفته‌ترین سلاح‌ها را آلمان، فرانسه و انگلیس به صدام می‌دادند.
این کارشناس مسائل بین الملل همچنین گفت که گرچه ایران در طول ایام پیوستن به برجام بیش از تعهدات خود انجام داده بود، در حال حاضر گام‌های پنج گانه آرامی را به سمت همان تعهداتی که ما پیش از آن جلو رفته بودیم را برداشته است و هنوز هیچ کدام از تعهدات کشورمان نقض نشده است، اما زیاده خواهی که در کشوری‌های اروپایی مشاهده میشود، نشان از آن دارد که آنها همراهی کاملی را با تیم جدید کاخ سفید یعنی دولت بایدن دارند.
او همچنین تاکید دارد که اروپایی‌ها به دنبال رئیس جمهور آینده آمریکا می‌دوند تا بتوانند گام‌های خود را با او در مقابل جمهوری اسلامی ایران هماهنگ کنند و همه این‌ها یک درس بزرگ تاریخی برای ایران است که ملت کشورمان به هیچ عنوان نمی‌توانند به تعهدات، امضای معاهدات و توافق نامه‌های بین المللی که تروئیکای اروپایی و آمریکا آن را امضا کرده بودند، اعتماد کند و تنها مکان اعتماد ملت ایران گام‌های استوار قهرمانان خودش در حوزه‌های مختلف اقتصادی، دفاعی، امنیتی و سیاسی خواهد بود.
بیانیه اروپایی ها خطاب به ایران بود یا آمریکا؟
غفاری کارشناس مسائل اروپا گفت که مخاطب اصلی بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی، ایران نبود بلکه آمریکا بود، یعنی سه کشور اروپایی با این اقدام به دولت بایدن چراغ سبز نشان دادند که اروپا در چینش پازل‌های استراتژیک و تاکتیکی کاخ سفید علیه ایران کاملا با واشنگتن همراه خواهند بود. بیانیه اروپایی‌ها خطاب به آژانس نوشته شده بود که بسیار دارای اهمیت است؛ در خرداد ماه امسال مشاهده کردیم که سه کشور اروپایی با ارائه پیش نویس یک قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس باعث شدند که برای اولین بار در ۸ سال اخیر، علیه ما قطعنامه‌ای تصویب شود، نکته‌ای که وجود دارد این است که اروپا این بار هم آژانس را خطاب قرار داد و این یعنی اتحادیه اروپا سعی میکند از ظرفیت آژانس برای اعمال فشار بر ایران استفاده کند، البته این بازی در دوران ترامپ هم انجام شده و مسبوق به سابقه بوده است.
این کارشناس مسائل اروپا گفت که بازی جدید اروپا از قبل با دموکرات‌های کاخ سفید هماهنگ شده است یعنی اگر بایدن اعلام کند آمریکا به برجام برگشته است، قدرت استفاده از مکانیسم ماشه را به عنوان یکی از اعضای برجام دارا خواهد بود و اتحادیه اروپا می‌تواند با اهرم فشاری به نام آژانس کاری کند که ایران در معرض خطر ناشی از ارجاع پرونده از آژانس به شورای امنیت قرار بگیرد و در آنجا هم آمریکا قدرت مانور بیشتری دارد، چراکه یکی از اعضای احتمالی برجام خواهد بود و به عنوان یک عضو دائمی شورای امنیت حق وتو خواهد داشت.
او همچنین گفت که بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی نشان می‌دهد که در دوران ریاست جمهوری آمریکا، ما شاهد هم افزایی استراتژیک_تاکتیکی طرف اروپا و آمریکا با یکدیگر هستیم، شاید در دوران ریاست جمهوری ترامپ استراتژی دو طرف یکسان بود، یعنی بحث استراتژی مهار همه جانبه ایران و اعمال فشار حداکثری به ایران بود، اما بر سر تاکتیک‌ها یک سری مواردی وجود داشت که اروپا و آمریکا با هم اختلاف داشتند، اما این بیانیه، رفتار، پیام‌ها و سیگنال‌هایی که از سمت وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان مخابره میشود نشان می‌دهد که در دروان بایدن ما شاهد هم افزایی همه جانبه استراتژیک_ تاکتیکی دو سوی آتلانتیک یعنی آمریکا و بازیگران اروپایی با هم هستیم.
