وزارت امور خارجه چین پنجشنبه این پرسش را مطرح کرد: اگر آمریکا و انگلیس به استرالیا برای ساخت زیردریایی‌های هسته‌ای کمک می‌کنند که با اورانیوم دارای غنای بسیار بالا کار می‌کنند، چگونه آن‌ها می‌توانند با این موضوع مخالفت کنند که ایران یا کره شمالی اورانیوم با غنای بالا در اختیار داشته باشند.
این پایگاه اینترنتی نوشت: هوآ چونیینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین پرسید: «اگر استرالیا، یک کشور فاقد سلاح هسته‌ای [بر اساس پیمان منع اشاعه هسته ای] می‌تواند دارای اورانیوم غنی شده با درجه تسلیحاتی بسیار بالا باشد، پس به چه دلیلی آمریکا، انگلیس و استرالیا با کره شمالی، ایران و دیگر کشورها، در انجام همین کار مخالفت می‌کنند؟ اگر آمریکا می‌تواند وقیحانه و با بی اعتنایی به قوانین بین المللی و خطرات اشاعه هسته ای، مواد هسته‌ای بسیار حساس و فناوری‌های هسته‌ای را به استرالیا منتقل کند، آیا آمریکا نباید بلافاصله تحریم‌های یکجانبه و اجرای قوانین فرامرزی علیه سایرین از جمله کره شمالی و ایران را برای توسعه فناوری هسته‌ای متوقف کند؟ »
ابتکار برنامه ریزی شده برای زیردریایی، محور اصلی مشارکت امنیتی سه جانبه جدید با سه کشور یاد شده به نام آکوس است که اخیراً اعلام شد. آمریکا پیش از این تنها یک بار فناوری پیشرانه هسته‌ای را بیش از ۶ دهه قبل در اختیار یک کشور، یعنی انگلیس، قرار داد. زیردریایی‌های هسته‌ای قادرند مدت نامحدودی در زیر آب باقی بمانند و می‌توانند با سرعت بسیار بیشتری بدون اتمام سوخت، حرکت کنند که آن‌ها را نسبت به زیردریایی‌های دیزلی برای مسافت‌های طولانی که برای گشت زنی در هند و اقیانوس آرام مورد نیازند، مناسب‌تر می‌کند.
هوآ گفت: «چین معتقد است همکاری زیردریایی هسته‌ای بین آمریکا، انگلیس و استرالیا برای گسترش سلاح‌های هسته‌ای خطراتی جدی ایجاد می‌کند و به وضوح روح معاهده عدم اشاعه هسته‌ای را نقض می‌کند. این امر نه تنها بر نظام بین المللی منع گسترش هسته‌ای تأثیر گسترده‌ای خواهد گذاشت، بلکه برای صلح و ثبات منطقه ای، تهدیدی واقعی خواهد بود.»
مهار قدرت نظامی و بلندپروازی‌های چین محرک اصلی آکوس تلقی می‌شود، اما دولت‌های چین و روسیه از این توافق آمریکا-انگلیس-استرالیا به شدت انتقاد کرده اند.
سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه، در مذاکرات راهبردی پنجشنبه در ژنو بین مقامات ارشد آمریکا و روسیه در ژنو، این موضوع را مطرح و همچنین به اهداف منع گسترش هسته‌ای ان پی تی اشاره کرد. وی پس از مذاکرات به خبرنگاران گفت هیئت روسی نگرانی‌های مسکو را در مورد برنامه‌های انتقال سامانه پیشران هسته‌ای به استرالیا به طور مستقیم منتقل کرده است. ریابکوف گفت روسیه قصد دارد این موضوع را در آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین مطرح کند.
معاهده منع گسترش هسته ای، تنها پنج کشور آمریکا، روسیه، چین، انگلیس و فرانسه را به عنوان کشور‌های دارای تسلیحات هسته‌ای به رسمیت می‌شناسد، زیرا این پنج کشور در زمان آغاز این معاهده در سال ۱۹۶۸، دارای سلاح‌های هسته‌ای بودند.
سایر کشور‌های امضاکننده، فقط مجاز به پیگیری برنامه‌های صلح آمیز انرژی هسته ای، تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی هستند که مستلزم اجرای توافقات و الزامات "پادمان ها" در خصوص اعلام تمام مواد هسته‌ای در فعالیت‌های صلح آمیز خود هستند.
اگرچه زیردریایی‌ها که در کانون توجه آکوس قرار دارند سلاح هسته‌ای ندارند، سامانه‌های پیشران آن‌ها به اورانیوم با غنای بسیار بالا نیاز دارند. شایان ذکر است که تمام زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا از اورانیوم با غنای بسیار بالا استفاده می‌کنند، اما برخی از راکتور‌های زیردریایی هسته‌ای فرانسوی و چینی با اورانیوم دارای غنای پایین، کار می‌کنند.
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس و اسکات موریسون نخست وزیر استرالیا در سخنان خود در زمان اعلام آکوس نیز به طور جداگانه اشاره کردند این برنامه‌ها به طور کامل با تعهدات منع اشاعه مطابقت دارند. استرالیا برخلاف کره شمالی و ایران، از آنچه مقامات آمریکایی از آن به عنوان "تعهد دیرینه و آشکار به عدم اشاعه هسته ای" توصیف می‌کنند، برخوردار است. این طرف‌ها در روند کمک به استرالیا برای دریافت زیردریایی‌های هسته ای، متعهد شده اند که با آژانس بین المللی انرژی اتمی به طور کامل همکاری کنند.
اما چین که روابطش با کانبرا ظرف دو سال گذشته به طور قابل توجهی رو به وخامت گذاشته است، می‌گوید استرالیا می‌تواند از "خلاء های" رژیم عدم اشاعه برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده کند. هوآ در نشست خبری اوایل هفته جاری به خبرنگاران گفت: «شکاف‌هایی در نظام پادمان‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی وجود دارد که نمی‌تواند مانع استفاده مستمر استرالیا از مواد هسته‌ای مربوطه برای تولید سلاح هسته‌ای شود.»
او همچنین این سه دموکراسی غربی را به در پیش گرفتن معیار‌های دوگانه متهم کرد.
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین در دیدار با همتایان خود در کشور‌های جنوب شرقی آسیا در این هفته، آمریکا، انگلیس و استرالیا را متهم کرد که ذهنیت جنگ سرد را احیا کرده اند. وانگ گفت آکوس به دنبال تغییر وضع موجود و آغاز دوباره با توجه به تحریک رقابت بین بلوک‌های منطقه و آغاز بازی‌های ژئوپلیتیک با حاصل جمع صفر است.
