اول: مسئله بمب اتم نیست؛ ایران نباید صنعت هسته ای داشته باشد
ترامپ از ابتدای حضورش در قدرت تا امروز همواره یک جمله را درباره ایران تکرار کرده است: تنها خواسته ما این است که ایران بمب هسته‌ای نداشته باشد. اما این ادعا چندان با آنچه در میدان مذاکرات میگذرد همخوانی ندارد.
مسئله این است که حتی هیچ کارشناس آمریکایی، چه در داخل آمریکا و چه در سطح بین‌المللی، قائل به این نیست که با غنی‌سازی های سطح پایین امکان تولید بمب اتمی وجود دارد. برای ساخت بمب اتمی نیاز به غنی‌سازی بالای ۹۰ درصد است.
سابقه همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز طی این سالها موجود است. ایران در قالب سخت ترین پروتکل های نظارتی بیشترین نظارت را پذیرفته است و حتی حاضر است باز هم همکاری خود را نزدیک تر کند. در زمان برجام، ایران حتی فراتر از پروتکل الحاقی همکاری داشت و بازرسی‌های آژانس بسیار گسترده بود. بنابراین اگر ایران غنی‌سازی سطح بالا داشته باشد، طرف مقابل به سرعت متوجه خواهد شد.
اما اکنون مسئله آمریکایی ها سطح غنی سازی نیست؛ آنها می گویند ایران حق غنی سازی حتی یک درصد هم ندارد. فواد ایزدی می گوید: وقتی گفته می‌شود ایران نباید هیچ غنی‌سازی داشته باشد، در حالی که غنی‌سازی زیر ۲۰ درصد هیچ ارتباطی با بمب اتم ندارد، این نشان می‌دهد که ماجرا فراتر از ادعای جلوگیری از ساخت سلاح هسته‌ای است و آمریکا به‌دنبال هدف دیگری است که صراحتاً به آن اشاره نمی‌کند.
دوم: ابهام در اتمام تحریم‌ها
چنانکه گفته شد اصرار طرف مقابل برای برچیده شدن صنعت هسته ای ایران است اما این تنها مسئله آمریکایی ها نیست. آنها در قبال برچیده شدن صنعت هسته ای ایران چه میخواهند به ایران بدهند؟
ایران به دنبال پایان دادن به تحریم های آمریکا علیه ایران است و طبیعی است هر محدودیتی که ایران در حوزه هسته ای میپذیرد باید ما به ازای معناداری در حوزه تحریم ها داشته باشد. اما تجربه مذاکرات غیر مستقیم چندوقت اخیر حاکی از این است که آمریکایی ها حتی وعده مشخصی هم نمیخواهند برای حل مسئله تحریم ها به ایران بدهند.
البته این ابهام در رفتار آمریکایی ها علت مهمی دارد. فواد ایزدی مسئله اصلی در مبهم بودن مسئله تحریم ها را ناشی از محدودیت اختیارات قوه مجریه آمریکا میداند. ایزدی معتقد است « اصولاً تحریم‌ها در اختیار قوه مجریه آمریکا نیست که بخواهد درباره آن شفاف صحبت کند یا مستقیماً اقدام نماید؛ تحریم‌ها عمدتاً متعلق به کنگره هستند. اگر قرار باشد تحریمی تعلیق شود، این کار نیازمند دو نوع مجوز است؛ یا مجوزی که از ابتدا در متن قانون تحریم آمده باشد، یا مجوزی که کنگره به‌طور جداگانه صادر کند. بسیاری از قوانین تحریمی از ابتدا چنین مجوزی نداشته‌اند و حتی آن دسته که داشتند، در یک دهه اخیر این بندها برداشته شده‌اند.»
از سوی دیگر، فضای کنونی حاکم بر کنگره آمریکا به‌شدت ضدایرانی است. نمایندگان نه‌تنها تمایلی به کاهش یا تعلیق تحریم‌ها ندارند، بلکه در حال پیگیری افزایش فشارها هستند.
در همین راستا نامه اخیر ۵۲ سناتور جمهوری‌خواه به ترامپ مسئله را شفاف تر میکند. در این نامه تصریح شده بود که ایران نه‌تنها نباید غنی‌سازی داشته باشد، بلکه باید به‌طور کامل برنامه هسته‌ای خود را جمع‌آوری کند. این موضع در مجلس نمایندگان نیز تکرار شد و اکثر جمهوری‌خواهان با آن همراهی کردند.
