همانگونه که قبلا بارها هشدار داده شده بود و بارها نوشته شد و گفته شد، بر اساس رفتارشناسی آمریکا و غرب از مسببان برجام، آفتاب تابان برجام هنوز به اوج طلوع نرسیده، دچار کسوف شد! این روزها با بازی ترامپ و اروپا، ماندن یا نماندن آمریکا در برجام نه‌تنها حرف روز تجار و بازرگانان خارجی، که حرف روز مردم کوچه و بازار است. برجامی که قرار بود چرخ زندگی مردم را بچرخاند، حالا به علت شتابزدگی‌ها و ابهامات و نقایص موجود در متن آن و مهم‌تر از همه اعتماد به آمریکا و اروپا تبدیل به چوب لای چرخ زندگی مردم شده و ابزار قدرت و چانه‌زنی مهم ما را از دست ما گرفته است. آن‌طرف اما هر چند ماه چشم و نگاه مسببان برجام به غلتک خودکار ترامپ است تا ببینند تعلیق تحریم‌ها امضا می‌شود یا نه! اینجا شاید چرخی نچرخید اما آن‌طرف چرخ تحریم‌ها و فشارها خوب می‌چرخد!
در طول یک سال گذشته همانگونه که آمار گوگل نشان می‌دهد موضوع خروج یا عدم خروج ترامپ از برجام مهم‌ترین موضوع کاربران ایرانی درباره برجام بوده است. دولت جناب روحانی از همان ابتدا با بزرگنمایی در نتایج و دستاوردهای برجام توقعات دور از واقعیتی را در مخاطبان خود برانگیخت که حالا امروز باید پاسخگوی آن ادعاها و اظهارات باشند!
بازی آمریکا و اروپا با برجام آنقدر اوج گرفته که کارشناسانی چون «ریچارد گُلدبرگ» مشاور بنیاد تندروی ضدایرانی «دفاع از دموکراسی‌ها» که نقش مهمی در طراحی تحریم‌ها علیه ایران در کنگره آمریکا داشته، پاسخ به این سوال را که ترامپ واقعا چه در ذهن دارد، بسیار سخت می‌داند.
در سناریوخوانی آمریکا در «خروج از برجام»، برخی بر این باورند ترامپ قصد دارد همه تحریم‌های برداشته شده را بازگرداند و این بدان معنا خواهد بود که کار بعد از 12 مه /22 اردیبهشت نیز ادامه خواهد یافت. برخی به تحریم و محدودیت در خرید نفت ایران اشاره می‌کنند و می‌گویند رئیس‌جمهور آمریکا این اختیار را دارد که برای کشورهایی که خرید نفت از ایران را به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند، در تحریم استثنا قائل شود و طبق گزارش‌های تهیه شده در بخش تحقیقاتی کنگره آمریکا، چون تعریف دقیقی از «کاهش قابل توجه واردات نفت یک کشور از ایران» وجود ندارد، دست رئیس‌جمهور آمریکا برای مستثنا کردن کشورها از تحریم‌ها باز است. برخی نیز گزینه محتمل را خروج آمریکا از برجام و اعمال برخی تحریم‌ها در کنار پایبندی ایران به برجام و ادامه آن با اروپایی‌ها (برجام بدون آمریکا) می‌دانند.
گلدبرگ در یادداشت دیگری که به طور مشترک با «مارک دوبوویتز» در روزنامه وال‌استریت‌ژورنال نوشته، مجددا بر تحریم بانک مرکزی ایران تاکید کرده است. این دو نئوکان با ادعای اینکه ایران سال گذشته میلیارد‌ها دلار به حزب‌الله و نظام سوریه کمک کرده، مدعی شدند همه این پول‌ها از بانک مرکزی ایران عبور می‌کند! در این یادداشت ادعا شده اتخاذ هرگونه استراتژی از سوی آمریکا درباره سوریه بدون بستن «شیر‌های مالی ایران»، به شکست محکوم خواهد شد. برخی نیز همه اینها را بازی و بلوف ترامپ می‌دانند برای گرفتن بیشترین امتیاز از ایران و تشدید فشارها.
اما اصل حرف و جان کلام اینجاست! در مقام مثال، برجام در شرایط کنونی برای ایران به مثابه گاو شیرده بیماری است که یونجه می‌خورد و هزینه دارد اما شیر نمی‌دهد و سودی ندارد! خروج آمریکا از برجام حتی با کمترین تبعات و نرم‌‌‌‌‌ترین حالت‌ها و ادامه برجام با اروپا، گاو برجام را به مرداری تبدیل خواهد کرد که نه‌تنها هیچ منفعتی برای ما ندارد، که هرچه زمان بیشتری سپری شود بوی تعفن آن بیشتر و بیشتر بلند خواهد شد. عاقلانه‌‌‌‌‌ترین برخورد مسببان برجام با اقدام آمریکا مبنی بر خروج از برجام و ذبح برجام در واشنگتن، اقدام متقابل در تهران خواهد بود و اتفاقا این بهترین فرصت است برای جبران مافات و خلاصی از شر بیمار نیمه‌جانی که عملا هیچ سود و فایده‌ای برای ما نداشته و نخواهد داشت!
باید منتظر ماند و دید در صورت ذبح برجام توسط ترامپ، آیا طرف ایرانی رو به مردارخواری خواهد آورد؟! اگر تصمیم قاطع بر خروج متقابل ایران است، این مهم است که تا قبل از موعد مقرر این پیام به آمریکا و اروپا منتقل شود.
فراموش نکنیم تجربه 40 ساله جمهوری اسلامی در مقابل دشمن ثابت کرده «عقب‌نشینی» مشوق دشمن و «ایستادگی» موجب عقب‌رفت اوست.
ماشاءالله ذراتی
