شهر فراه مرکز ولایت فراه ماه‌هاست در محاصره گروه طالبان بود و منابع مختلف در مورد احتمال سقوط این شهر هشدار می‌دادند.
فراه در غرب افغانستان در کنار هرات و نیمروز، یکی از سه ولایت هم‌مرز با ایران و یکی از اصلی‌ترین مسیرهای قاچاق مواد مخدر از افغانستان به ایران است.
به‌رغم هشدارهای بسیاری که در مورد سقوط و افزایش فعالیت طالبان در نواحی مختلف این ولایت داده شده اما با عملکرد منفعلانه نیروهای امنیتی و مقام‌های محلی، مرکز این ولایت شبانه مورد هجوم طالبان قرار گرفت و طبق گزارش‌ها این گروه توانست بخش‌هایی از مرکز این ولایت را به اشغال خود در آورد.
بعد از مبارزه چندروز و در نهایت خروج طالبان از این شهر، برخی رسانه‌های افغانستان، حمایت عامل خارجی از جمله کشور ایران از طالبان را به‌رغم تکذیب این خبر از سوی مقامات ارشد این کشور به طور وسیع منتشر کرده و ایران را عامل اصلی سقوط این ولایت معرفی کردند.
این در حالی است که همزمان مایکل پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا طی سخنانی در بنیاد هریتیج، اتهام مشابهی را مطرح کرده و گفته بود: «ایران باید به حمایت از طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی در افغانستان و منطقه پایان دهد.»
ضعف و ناتوانی نیروهای امنیتی افغانستان عامل سقوط فراه
در همین راستا، «وحید مژده» کارشناس مسائل سیاسی در مورد سقوط فراه به خبرگزاری فارس گفت: از مدت‌ها قبل طالبان در داخل و اطراف فراه فعالیت خود را تشدید کرده بود، و مقامات امنیتی و دولتی افغانستان از این تحرکات اطلاع داشتند و توجهی چندانی به این امر نکردند.
وی افزود: طالبان پیش از حمله به مرکز فراه چندین شهرستان اطراف این شهر را تصاحب خود در آورده بود ولی نیروهای امنیتی توجه چندانی به این موضوع نداشتند و به نظر می‌رسد کوتاهی که نیروهای امنیتی و دولت افغانستان در این زمینه داشت عامل اصلی سقوط فراه باشد.
مژده در مورد نسبت‌دادن این حملات به ایران با اشاره به اظهارات ضد و نقیض مقامات افغانستان در این مورد که این جنگ، جنگ آب است، گفت: والی فراه به صراحت اذعان داشت که هیچ مدرکی دال بر دخالت ایران در این موضوع وجود ندارد.
این کارشناس مسائل سیاسی افغانستان خاطرنشان کرد: بعدا از سوی مقامات افغانستان اعلام شد که این حملات از سوی شبکه حقانی و به پشتیبانی این گروه انجام شده است.
انعکاس گسترده اخبار سقوط فراه در بی‌بی‌سی فارسی و به دنبال آن در رسانه‌های داخلی افغانستان و نقش ایران در آن به کم‌آبی ربط داده شده و این‌گونه بازتاب داده می‌شود که ایران به دنبال مقابله‌به‌مثل با کشور دوست و همسایه خود است.
این درحالی است که مقامات دو کشور بارها اعلام کردند که موضوع آب در حال رسیدگی بوده و طرفین به معاهداتی که در این زمینه امضا شده متعهد بوده و خواهند بود و ایران هیچ‌گاه از طالبان در این زمینه حمایت نکرده است.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در این رابطه تأکید کرده است: در پی حملات هفته گذشته طالبان در استان فراه افغانستان، متأسفانه برخی در این کشور، همسایگان را متهم به حمایت از طالبان کرده‌اند و فرماندهان آمریکایی نیز که پس از سال‌ها حضور نظامی گسترده در افغانستان و ریختن خون هزاران نفر از مردم بی‌گناه این کشور، از ایجاد و استقرار امنیت در این کشور عاجز مانده‌اند، تلاش دارند با متهم کردن جمهوری اسلامی ایران به حمایت از طالبان، افکار عمومی مردم افغانستان را از دلایل واقعی تداوم جنگ در این کشور منحرف سازند.
همچنین سفیر ایران در افغانستان نیز ضمن رد هرگونه حمایت و دخالت ایران در سقوط فراه گفت: همه این موارد جریان‌سازی رسانه‌ای است و ثبات و امنیت در افغانستان به نفع ایران است.
دخالت ایران در فراه؛ اتهامی نادرست و بدون سند و مدرک
با توجه به این مطالب، به نظر می‌رسد دلیل اصلی سقوط فراه عامل دیگری باشد. مژده با بیان اینکه مقامات امنیتی و دولتی افغانستان در این زمینه کوتاهی کرده و به دنبال فرافکنی و مقصر جلوه‌دادن یک طرف دیگر برای شانه خالی‌کردن از مسئولیت خود بودند، گفت: به همین دلیل، انگشت اتهام را به سوی ایران دراز کردند و ایران را عامل اصلی سقوط فراه اعلام کردند این درحالی است که در این زمینه هیچ مدرکی ارائه نشده است.
این کارشناس مسائل سیاسی افغانستان در ادامه گفت: به نظر من، لزومی بر گفتن چنین مسائلی بدون سند و مدرک وجود ندارد و نتیجه این امر، تنها باعث شکل‌گیری تنش‌های جدید میان روابط دو کشور خواهد شد.
وی گفت: برای شفاف‌شدن این موضوع بهتر است که مقامات ایرانی از همتایان خود مدرک و سند درخواست کنند تا واقعیت قضیه و پشت پرده این موضوع برای همگان و بخصوص افکار عمومی افغانستان روشن شود.
مژده در ادامه تصریح کرد: اگر مدارک مشخص افشا شود آن‌گاه افرادی که گفته می‌شود از درون ایران به طالبان کمک کرده‌اند نیز مشخص خواهد شد و اگر چنین مدرکی از سوی مقامات افغانستان ارائه نشود، بهتر است همانند آنچه عرف دیپلماتیک ایجاب می‌کند از ایران عذرخواهی شود.
وی افزود: اینکه مقامات ایران در این زمینه سکوت کرده و این اتهامات از سوی همتایان آنها مطرح می‌شود به‌گونه‌ای تأیید مطلب آنهاست و به نظر من بهتر است مقامات ایران در این رابطه شفاف‌سازی کنند.
حضور آمریکا؛ عامل ادامه جنگ و تنش در افغانستان
طالبان با آغاز فصل بهار حملات خود در مناطق مختلف افغانستان تشدید کرده و به نظر می‌رسد که استراتژی جدید آمریکا نیز کارآمدی لازم را نداشته است. مژده در این مورد می‌گوید: حضور نیروهای خارجی باعث ملتهب‌شدن و در نتیجه ادامه جنگ در افغانستان شده است.
مژده گفت: این حضور نیروهای خارجی مردم را از دولت افغانستان دور ساخته و فرصت را برای سربازگیری طالبان فراهم کرده است و اگر حمایت مردمی از گروه‌های چریکی نباشد آنها قادر به ادامه حیات نخواهند بود.
وی تأکید کرد: تا زمانی که این نیروها در افغانستان حضور داشته باشند و به عملیات خود ادامه دهند و همچنین یک برنامه مشخص در رابطه با مبارزه با تروریسم و مواد مخدر تدوین نشود، افغانستان روی آرامش به خود نخواهد دید.
سناریوی تکراری اتهام به ایران در موارد مختلف بخصوص از سوی رسانه‌هایی مانند بی‌بی‌سی و صدای آمریکا، هدف خاصی را دنبال می‌کند که تمرکز بر روی انحراف افکار عمومی افغانستان از واقعیت‌ها و چرایی ادامه جنگ و در نهایت تخریب روابط دو کشور باشد.
آنچنان که از شواهد پیداست، علت اصلی ادامه جنگ در افغانستان به دلیل حضور نیروهای خارجی و عدم وجود دولت مرکزی قوی و در نتیجه ناکارآمدی دولت در بهبود امنیت و اقتصاد این کشور بوده و فرافکنی و اتهام تکراری به ایران تنها به هدف توجیه عدم ناکارآمدی باشد.
