چرا اتحادیه اروپا نمی‌تواند برجام را نجات دهد؟

تاثیر کلی تحریم های آمریکا علیه ایران هنوز باید بررسی شود چون عوامل زیربنایی اصلی هنوز نامشخص هستند .

ترس فعلی اوپک از عرضه بیش از نیاز نفت در سال 2019 طبق آنچه بانک‌های سرمایه‌گذاری، آژانس بین المللی انرژی و وزارت اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرده اند، احتمالا واقعیت ندارد. پایه های بازار همچنان محکم هستند، مخصوصاً که پالایشگاه‌های آمریکا تولید را افزایش داده‌اند و جریان نفت ایران نیز با اعمال تحریم‌ها به زودی پایان می یابد‌.

هنوز یکی از راه های نجات تجارت اروپا با ایران رویکرد فعلی اتحادیه اروپاست که سعی دارد تاثیرات تحریم های آمریکا را برای شرکت‌ها و گردانندگان مالی اروپا تخفیف دهد. آینده امیدبخشی که مقامات اتحادیه اروپا نشان داده‌اند، ترک های عمیقی دارد. واقعیت ناخوشایند تر از این است. تلاش‌های اروپا برای حفظ معامله با ایران برای تسکین تحریم‌های آمریکا الان به بن‌بست خورده است. به نظر می‌رسد سیاستمداران اروپا دور از واقعیت به سر می‌برند. آن ها که در دفاتر خود در بروکسل و استراسبورگ کار می کنند و انگار در برج های سفید به سر می برند و هیچ حمایت عملی از اقداماتشان در کشورهای عضو نمی کنند .

آخرین عاملی که ضعف اتحادیه اروپا را در رویکردش نسبت به ایران نشان می دهد این است که هیچ کشور اروپایی حاضر نیست میزبان SPV یا همان مکانیزم خاص مالی اروپا شود چون از خشم آمریکا می ترسند. تاثیر واشنگتن در سیاست های واقعی و بازار بسیار بیشتر از آن چیزی است که بروکسل قبول کند. قدرت‌های بزرگ اروپایی_انگلستان، آلمان و فرانسه_اکنون بر یک عضو کوچک اتحادیه اروپا یعنی لوکزامبورگ برای میزبانی SPV فشار آورده اند . بروکسل یک چهره شجاع از خود نشان داده است ولی احتمالاً کشورهای اروپای شرقی و حوزه بالکان مخالف طرح های SPV هستند. ایتالیا و اسپانیا هنوز شک دارند. به نظر می رسد اظهارات ورا جورووا، کمیسر دادگستری اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه این اتحادیه نمی تواند قبول کند یک قدرت خارجی در مورد تجارت قانونی آن با یک کشور دیگر تصمیم‌گیری کند یک ادعای پوچ و توخالی است .

اس پی وی در حال حاضر محور اصلی اقدامات اتحادیه اروپا برای نجات تجارت با ایران و کل قرارداد برجام است. بروکسل و حامیان اصلیش ،پاریس و برلین ، سعی می کنند قرارداد برجام را حفظ کنند و با خطر تقابل با آمریکا و اکثر جهان عرب مواجه شوند. SPV قرار است صادرات نفت و گاز ایران را در قبال خرید کالاهای اتحادیه اروپا تسهیل کند و تحریم های آمریکا را دور بزند. مسئله اصلی که شرکت‌های اروپایی در مورد ایران با آن مواجه هستند موقعیت دلار آمریکا در تجارت جهانی است .

طبق نظر اکثر تحلیلگران حتی با حمایت کامل اتحادیه اروپا SPV نمی تواند از شرکت‌ها و بانک‌هایش در برابر تحریم های آمریکا حمایت کند . نجات تجارت اروپا با ایران در این شرایط خیلی ضعیف است. بازارهای آسیا در حال خرید نفت و کالاهای ایران هستند ولی با پایان معافیت ها این واردات به صفر می رسند. در همین حین تاثیرات تصمیم سوئیفت برای عدم معامله با ایران به طرز قابل توجهی تجارت با اروپا را کند کرده است .

این واقعیت که برخی واردکنندگان اصلی نفت ایران در آسیا مثل کره، کاملا تابع تهدیدهای آمریکا هستند نشان می‌دهد که حتی بدون تحریم‌های چند جانبه، واشنگتن می‌تواند به ایران ضربه بزند .

هیچ شرکت ایرانی از زمان وضع تحریم ها علیه ایران نفت به کره صادر نکرده است. در 10 ماهه اول 2018 واردات نفت ایران به کره نصف شده است. کره جنوبی معافیت از تحریم ها هم دریافت کرده ولی واقعیت به نظر متفاوت می رسد .