در مراسم اهدای نخستین جایزه ادبی- هنری مهدی آذریزدی که عصر امروز یکشنبه ششم دی ماه در هتل البرز تهران برگزار شد، میرزا محمد کاظمینی مدیر موسسه ریحانةالرسول و حامی این جایزه به نقل خاطره‌ای از نویسنده کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» پرداخت و گفت: آنقدر درباره آذریزدی کتاب نوشته شده که من سخن تازه‌ای برای گفتن ندارم. تنها به نقل یکی دو خاطره بسنده می‌کنم.
مهدی آذریزدی مرتب به موسسه ما می‌آمد. خانه او، خانه بسیار کوچکی در کوچه پس کوچه‌های بافت قدیم یزد بود. یکبار به دیدن من آمد و گفت: در اتاق خود ماری دیدم. در اتاق را بسته و از مار خواستم تا کاری به کار من نداشته باشد. این را گفت و رفت و من بر آن شدم تا با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد و استانداری یزد خانه‌ای برای او خریداری کنم. ۷ میلیون از استانداری و ۷ میلیون از وزارت ارشاد گرفته و برای مهدی آذریزدی خانه‌ای خریداری شد. نشان به آن نشان که او خانه را تمام و کمال به یک نویسنده بی‌خانه یزدی واگذار کرد.
خاطره‌ای از آشپزی آذریزدی
مدیر موسسه ریحانةالرسول به خاطره دیگری از بنیان‌گذار ادبیات کودک و نوجوان در ایران اشاره و بیان کرد: یک نسخه خطی از آذریزدی در موزه شهر یزد وجود دارد. آذریزدی هر جا که می‌رفت و از غذایی که خوشش می‌آمده، دستور آن غذا را یادداشت می‌کرده است. یک روز مادرش از او می‌خواهد تا بر اساس آنچه نوشته، آشپزی کند. آنچه آذریزدی مطابق دستور غذا آماده می‌کند، بسیار بدمزه بوده و به همین خاطر مورد شماتت مادر قرار گرفته است.
میرکاظمینی در پایان گفته‌های خود بیان کرد: مهدی آذریزدی نویسنده‌ای است که با بضاعت مالی اندک خود، اآثاری به جا گذاشته که هم انقلابی‌ها و هم ضدانقلابی‌ها از او تجلیل کردند.
پس از آن نوش‌آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک به چگونگی شکل گیری جایزه آذریزدی اشاره و بیان کرد: سال ۱۳۹۳ بحث در این زمینه آغاز شد. تیر ماه همان سال از پوستر و نشان مراسم رونمایی کردیم، شورای راهبردی تشکیل دادیم، آثار را مورد بررسی قرار داده و از داوران دعوت کردیم تا کتاب های نوشته شده برای گروه سنی کودک و نوجوان در زمینه بازنویسی و بازآفرینی آثار را مورد بررسی قرار دهند و نتیجه این شد که امروز برگزیدگان نخستین جایزه ادبیات آذریزدی معرفی می‌شوند.
دبیر شورای کتاب کودک، مهدی آذریزدی را از بنیانگذاران این شورا دانست و افزود: مهدی آذریزدی سال ۱۳۴۱ از موسسان شورا بود. سال ۱۳۴۳ از مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» دو کتاب «سندبادنامه» و «قابوس نامه» او، جزء بهترین کارهای شورا شناخته شد. این دو کار تاکنون به چاپ شصت و سوم رسیدند.
مهدی محقق، رئیس انجمن آثار و مفاخر به اهمیت ادبیات کودک اشاره کرد و گفت: اگر ما کتاب‌های مناسبی بنویسیم و منتشر کنیم و در اختیار بچه ها قرار دهیم، آنان را به کتابخوانی علاقه‌مند کرده‌ایم. اینکه می‌گوییم سرانه مطالعه در مملکت ما پایین است، به جهت معرفی نشدن کتاب‌های مناسب و عدم انتشار اینگونه کتاب‌ها برای بچه‌ها است.
نباید به امید دولت بنشینیم
رئیس انجمن مفاخر به بزرگداشتی که سال ۱۳۸۵ برای مهدی آذریزدی در این انجمن برگزار شد، اشاره کرد و اظهار داشت: ما نباید به امید دولت بنشینیم. کدام دولت قرار است کاری درخور برای اهالی فرهنگ انجام دهد. باید این مساله در جامعه ما نهادینه شود که افراد ثروتمند می توانند روی مسائل فرهنگی سرمایه گذاری کنند و جای بسی خوشبختی است که مؤسسه‌ای چون ریحانةالرسول این امکان مالی را دارد که جایزه ادبی آذریزدی را راه‌اندازی و از آن حمایت کند.
مسعود ناصری، مدیر موزه عروسک های ملل نیز با اشاره به اینکه آذریزدی چند نسل را به هم نزدیک کرده، توضیح داد: وقتی بچه‌ها به موزه می آیند و به اتاق ادبیات کودک می رسند، مهدی آذریزدی را می شناسند؛ چراکه کتاب «قصه های خوب برای بچه های خوب» او را، در قفسه کتاب های پدر و مادر خود دیده اند.
مدیر موزه عروسک‌های ملل احترام به کودکی که می‌خواهد به منابعی دسترسی پیدا کند که تاریخ و فرهنگ ایران زمین را به او بشناساند و قصه گویی را دو ویژگی بارز آثار آذریزدی دانست و گفت: سال ۱۳۸۰ وقتی شورای کتاب کودک همایش «ایران در ادبیات کودک و نوجوان» را برگزار کرد، آثار مهدی آذریزدی در سرلوحه کتاب‌شناسی منتشر شده از سوی شورا قرار داشت. همچنین آذریزدی یک نویسنده- قصه‌گو است. او از همه شگردهای قصه‌گویی استفاده می کند و طنز بسیار دلنشینی در کارهای او به چشم می خورد.
به گفته ناصری، احترام به تنوع ادیان و طرز فکرهای مختلف یکی دیگر از ویژگی‌های آذریزدی است. او همچنین به دانسته‌ها و ندانسته‌های خود شک می‌کند. برای مثال بسیاری از نویسندگان به بازنویسی و بازآفرینی داستان‌های شاهنامه پرداختند، اما او سال‌های سال کاری به اثر ارزشمند فردوسی نداشته و علت این موضوع را اینگونه بیان می کند: دوران کودکی من در یک فضای خاص گذشته، پدرم که فرد کم سوادی بوده، شاهنامه را جزء کتب ذاله می‌دانسته و من تا ۱۸ سالگی حتی از دیدن شاهنامه بیزار بودم چه برسد به خواندن آن، اما پس از آن به اهمیت این کتاب و امانتداری فردوسی در نقل داستان‌ها پی بردم.
مدیر موزه عروسک‌های ملل گفت: آذریزدی هم چون فردوسی در نقل داستان‌ها امانتدار است و هرگز مداح سلاطین زمان خود نبوده است.
فرهنگ ما همچنان زیرزمینی است
در پایان برنامه، از فریده فرجام، نویسنده «گل بلور و خورشید» و همچنین «مهمان‌های ناخوانده» که نخستین کتاب کودکی است که از سوی انتشارات کانون پرورش فکری منتشر شد، تقدیر به عمل آمد.
او در این مراسم گفت: خیلی خوشحالم که زنده ماندم تا یکبار دیگر به ایران بیایم. من یک ماه دیگر هشتاد و یک سالگی‌ام را جشن می‌گیرم. سال ۱۳۴۹ از ایران خارج شدم و در اروپا تئاتر و سینما خواندم. از این رو، مکان‌ها برای من از اهمیت خاصی برخوردارند. خاطرم نمی‌رود که مراسم امروز در زیرزمین برگزار شد؛ چراکه فرهنگ ما همچنان زیرزمینی است و این فرهنگ زیرزمینی سال‌های سال زنده مانده، باز هم زنده می ماند و به حیات خود ادامه می دهم.
