جشنواره های سینمایی همچنان بی مکان و سردرگم

با افزایش تعداد جشنواره های سینمایی چند سالی است که داشتن مکانی واحد با نام «کاخ جشنواره» برای برگزاری این رویدادها احساس می شود؛ موضوعی کلیشه ای که هر ساله با رسیدن به فصل جشنواره ها توسط سینماگران و اصحاب رسانه عنوان می شود اما در تمام این سال ها نه تنها این موضوع تحقق پیدا نکرده بلکه شاهد این موضوع هستیم که هر ساله جشنواره‌ها از جایی به جای دیگر کوچ می کنند این امر ضمن ایجاد مشکل برای مخاطبان و سینماگران این نکته را یادآوری می کند که نهادهای مسئول برای رفع این چالش گامی برنمی‌دارند.

اردیبهشت ماه امسال بود که اعضای شورای شهر تهران ضمن حضور در  پردیس چارسو؛ محل برگزاری سی و ششمین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر به گفتگو با مسئولان برگزارکننده این جشنواره نشستند که در این جلسه سینماگران از ضرورت وجود مکانی برای برگزاری رویدادها سخن گفتند و خواستان احداث چنین محلی شدند.

پیش از این دیدار هم محمدمهدی طباطبایی نژاد مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در ۳۰ آذرماه سال ۹۶ در برنامه «چشم شب روشن» شبکه چهار سیما درباره همین موضوع عنوان کرد که «محمدمهدی حیدریان رییس فعلی سازمان سینمایی برای ساخت مجموعه سینما فرهنگ در حال اقدام است و طی پنج سال آینده سینما فرهنگ به مجموعه‌ای جشنواره‌ای تبدیل می شود و در حال حاضر سازمان سینمایی اراده جدی برای ساخت کاخ جشنواره دارد. برای ساخت این کاخ، جلسات در حال برگزاری است. طبیعتاً ساخت ۱۰ سالن در فضای متنوع تجاری –فرهنگی بدیهی است که زمان می‌برد و از حالا باید به فکر آن باشیم.»

هرچند بعد از این گفتگو دیگر هیچ خبر رسمی از سوی سازمان سینمایی درباره این موضوع اطلاع رسانی نشد اما همه این موارد نشان از این دارند که همگان به وجود چنین مکانی واقفند اما عزم جدی برای ساخت چنین محلی وجود ندارد.

در خلال برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم کوتاه تهران که این روزها در حال برگزای است با سه نفر از سینماگران از جمله محمدرضا خردمندان، علی عرفان فرهادی و محمد حمزه ای درباره ضرورت ساخت «کاخ جشنواره» برای جشنواره های سینمایی پایتخت صحبت کردیم.

محمدرضا خردمندان با تاکید بر اینکه داشتن مکانی به عنوان کاخ جشنواره ضروری است عنوان کرد: در ضرورت اینکه باید جایی برای میزبانی جشنواره های سینمایی در نظر گرفته شود، اصلا شکی نیست. در حال حاضر مخاطب سینما و فیلم کوتاه به اندازه ای شده که مخاطبان زیادی به جشنواره فیلم کوتاه تهران می آیند و پردیس ملت دیگر پاسخگوی این میزان مخاطب نیست.

خردمندان: در حال حاضر مخاطب سینما و فیلم کوتاه به اندازه ای شده که مخاطبان زیادی به جشنواره فیلم کوتاه تهران می آیند و پردیس ملت دیگر پاسخگوی این میزان مخاطب نیستوی افزود: در سال های گذشته می‌شد این موضوع را تحمل و جمعیت را مدیریت کرد اما در حال حاضر فیلم کوتاه در حال پیدا کردن جایگاه خود در سینمای ماست و سال به سال شاهد آثاری هستیم که با رویکرد کاملا حرفه ای تولید می شوند و عوامل تراز اول سینما در آنها حضور دارند. از سوی دیگر ما امسال شاهد اکران فصلی فیلم های کوتاه در گروه «هنر و تجربه» بودیم که یک تجربه موفق بود و می توان گفت فیلم کوتاه به گردش مالی هم رسیده است.

کارگردان فیلم کوتاه «بچه و مرد» با اشاره به اینکه سینماگران بیش از گذشته به اهمیت فیلم کوتاه پی برده اند، گفت: دیگر انقدر فیلم کوتاه برای  سینماگران مهم است که به آن به عنوان پلی برای رسیدن به سینمای بلند نگاه نمی کنند و معتقدند فیلم کوتاه یک مدیای مستقل و برایشان یک مقصد است.

خردمندان عنوان کرد: ما در طول سال فقط شاهد یک اتفاق در سطح جشنواره فیلم کوتاه تهران هستیم اما همین یک بار هم نمی دانیم باید چه ساعتی و چگونه به جشنواره بیایم که شرایطی خوب پیدا کنیم تا به تماشای آثار بنشینیم زیرا جمعیت به قدری زیاد است که شرایط فیلم دیدن فراهم نمی شود برای مثال در یکی از روزهای برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم کوتاه تهران من از صبح به پردیس ملت آمدم و ۲ بار در صف ایستادم که بتوانم به داخل سالن بروم اما هر ۲ بار موفق نشدم.

کارگردان فیلم بلند داستانی «۲۱ روز بعد» اظهار کرد: این روزها حوزه فیلم کوتاه گسترده تر و باکیفیت تر شده که همین موضوع بر افزایش تعداد مخاطبان این گونه سینمایی هم تاثیر گذاشته است بنابراین ما باید جای مستقلی داشته باشیم که هم از نظر ایاب و ذهاب مناسب و هم فضایی برای گپ و گفت فیلمسازان داشته باشد.

وی در پایان گفت: در حال حاضر دغدغه من فیلم کوتاه است اما درباره دیگر جشنواره ها مثل جشنواره فیلم فجر می توانم بگویم برج میلاد به نسبت پردیس ملت فضای مناسب تری دارد سال گذشته جشنواره فیلم فجر در پردیس ملت برگزار شد که به نظرم اتفاق اشتباهی بود چراکه میزان نارضایتی از این اتفاق بالا بود و باید بپذیریم که پردیس ملت فضای مناسبی برای برگزاری چنین رویداهایی نیست.

علی‌عرفان فرهادی کارگردان فیلم کوتاه نیز در همین باره به خبرنگار مهر گفت: اگر تقویم جشنواره‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را نگاه کنیم متوجه می شویم که در ایران هر ماه تقریبا دو یا سه فستیوال برگزار می شود در نتیجه باید مکان واحد و مناسبی برای برگزاری این رویدادها داشته باشیم. این خواسته ای است که هرساله فیلمسازان آن را عنوان می کنند و می خواهند به یک طریقی این موضوع حل شود ولی هربار اتفاقی رخ نمی دهد.

فرهادی: با توجه به اینکه هرساله به مخاطبان جشنواره های سینمایی اضافه می شود ما باید جایی به عنوان کاخ جشنواره داشته باشیموی با بیان اینکه فیلمسازان هر ساله با چالشی «کاخ جشنواره» رو به رو هستند، توضیح داد: با توجه به اینکه هرساله به مخاطبان جشنواره های سینمایی اضافه می شود ما باید جایی به عنوان کاخ جشنواره داشته باشیم. البته این موضوع تنها به اینجا ختم نمی شود و باید مسئولان حراست جشنواره ها، سالن ها و ...هم مدنظر داشت و افرادی باشند که چشم انداز روشنی از یک جشنواره داشته باشند.

کارگردان فیلم کوتاه «تیری در تاریکی» اظهار کرد: طبق گفتگوهایی که با دوستان فیلمساز داشته ام متوجه شده ام یکی از دلایل نارضایتی از این جشنواره نوع برخورد برخی از مسئولان حراست ها و سالن ها با آنها بوده است یعنی در حالی که در هر سانسی صد یا صد و پنجاه نفر می توانستند به سالن های نمایش دهنده آثار اضافه شوند طبق ناآشنایی این افراد این امر صورت نمی گرفت و درهای سالن ها بسته می شد.

فرهادی در پایان توضیح داد: در صورت داشتن کاخ جشنواره، می توان فضایی تعبیه کرد که فیلمسازان به راحتی با هم صحبت کنند ضمن اینکه یک فضای جشنواره ای باید دارای فضاهایی مثل پارکینگ و ... باشد در حالی که در حال حاضر چنین مکان مناسبی وجود ندارد.

محمد حمزه‌ای نویسنده و کارگردان که تجربه حضور در سینمای کوتاه و بلند را دارد نیز با بیان اینکه داشتن فضایی مستقل برای برگزاری رویدادهای این چنین اتفاق فرخنده ای است گفت: سینمای ایران در خارج از کشور پرچمدار نام ایران است و به اندازه حضور ورزشکاران در رویدادهای خارجی، نام ایران را در عرصه جهانی مطرح می کند بنابراین وقتی می خواهیم در فضای ملی جشنواره هایی مانند جشنواره فیلم فجر، فیلم کوتاه و مستند برگزار می کنیم باید به این توجه داشته باشیم که سینمای ما برای خود صاحب عنوانی است و فیلمسازان قابل توجهی دارد که در عرصه خارجی درخشیده اند.

وی افزود: بعد از چهار دهه که از انقلاب می گذرد و جشنواره های ما سمت و سویی پیدا کرده اند به نظرم دیگر باید مکان متمرکزی را تحت عنوان کاخ جشنواره داشته باشیم تا بتوانیم جشنواره هایمان را در آنجا برگزار کنیم؛ جایی که بتواند تعداد زیادی را در خود جای دهد.

کارگردان «آذر» در پایان بیان کرد: پس از چهار دهه که از ریل گذاری سینمای ما گذشته، وقتش است که دیگر در حوزه سخت افزاری هم مرکزی داشته باشیم که به عنوان کاخ جشنواره شناخته شود و شکل و استایل حرفه ای داشته باشد.