استفتاء از مقام معظم رهبری درباره احکام پوشش‏

پاسخ سوالات در موضوع لباس شهرت و احکام پوشش به شرح ذیل است:

 

س 1361: معیار لباس شهرت چیست؟
ج: لباس شهرت لباسی است که پوشیدن آن برای شخص، به خاطر رنگ یا کیفیت دوخت یا مندرس بودن آن و علل دیگر مناسب نیست، به‌طوری که اگر آن را در برابر مردم بپوشد توجه آنان را به خود جلب نموده و انگشت نما می‏شود.

 

س 1362: صدایی که هنگام راه رفتن زنان از برخورد کفش آنان با زمین ایجاد می‏شود، چه حکمی دارد؟
ج: تا زمانی که باعث جلب توجه و ترتّب مفسده نشده است، فی‌نفسه اشکال ندارد.

 

س 1363: آیا دختران می‏توانند لباسی که رنگ آن مایل به آبی پررنگ است بپوشند؟
ج: فی‏نفسه اشکال ندارد به شرطی که منجر به جلب توجه دیگران و ترتّب مفسده نشود.

 

س 1364: آیا برای زنان پوشیدن لباسهای تنگی که برجستگیهای بدن آنان را نشان می‏دهد و یا پوشیدن لباسهای بدن نما و عریان در عروسیها و مانند آن جایز است؟
ج: اگر از نگاه مردان اجنبی و ترتّب مفسده در امان و محفوظ باشند، اشکال ندارد در غیر این صورت جایز نیست.

 

س 1365: آیا پوشیدن کفش سیاه برّاق توسط زن مؤمن جایز است؟
ج: اشکال ندارد مگر آن‌که رنگ و شکل آن باعث جلب توجه نامحرم و یا انگشت‌نما شدن او شود.

 

س 1366: آیا بر زنان واجب است در لباس مانند مقنعه، شلوار و پیراهن فقط رنگ سیاه را انتخاب کنند؟
ج: حکم لباس زن از جهت رنگ و شکل و کیفیت دوخت مانند کفش است که در جواب سؤال قبل بیان شد.

 

س 1367: آیا جایز است حجاب و لباس زن به‌گونه‏ای باشد که توجه دیگران را بخود جلب کند و یا باعث تهییج شهوت شود مثلاً طوری چادر سر کند که توجه دیگران را به خود جلب کند و یا پارچه و رنگ جوراب را به‌گونه‏ای انتخاب کند که شهوت برانگیز باشد؟
ج: پوشیدن چیزی که از جهت رنگ یا شکل و یا نحوه پوشیدن باعث جلب توجه اجنبی شود و موجب فساد و ارتکاب حرام گردد، جایز نیست.

 

س 1368: آیا پوشیدن چیزی که مخصوص زنان است توسط مردان و برعکس، در خانه بدون قصد تشبّه به جنس مخالف، جایز است؟
ج: تا زمانی که آن را به عنوان لباس برای خود انتخاب نکرده باشند، اشکال ندارد.

 

س 1369: فروش لباسهای زنانه داخلی توسط مردان چه حکمی دارد؟
ج: اگر موجب ترتّب مفاسد اخلاقی واجتماعی نباشد، اشکال ندارد.

 

س 1370: آیا بافندگی و خرید و فروش جوراب نازک شرعاً جایز است؟
ج: اگر تولید و خرید و فروش آن به قصد پوشیدن زنان در برابر مردان اجنبی نباشد، اشکال ندارد

 

س 1371: آیا جایز است افرادی که ازدواج نکرده‏اند با رعایت موازین شرعی و آداب اخلاقی، در فروشگاههای لباسهای زنانه و وسایل آرایش کار کنند؟
ج: جواز کارکردن و کسب درآمد حلال شرعاً مختص گروه خاصی ازمردم نیست، بلکه هر کس که موازین و آداب اسلامی را رعایت کند حق آن را دارد، ولی اگر برای دادن پروانه تجاری یا اجازه کار از طرف ادارات و نهادهای مسئول به خاطر رعایت مصالح عمومی برای بعضی از مشاغل شرایط خاصی وضع شده باشد باید مراعات شود.

 

س 1372: انداختن زنجیر توسط مردان چه حکمی دارد؟
ج: اگر زنجیر از طلا باشد و یا از چیزهایی باشد که استفاده از آنها مخصوص زنان است، انداختن آن برای مردان جایز نیست.

 

 

استفتائات جدید

 

س: در مسأله پوشش بانوان:
 الف: آیا بازگذاشتن وجه و کفین در ملأ عام، براى زن جایز است یا خیر؟ 
 ب: در صورتى که جایز باشد، آیا نگاه مرد نامحرم به وجه و کفین بدون قصد لذت و خوف گناه، جایز است یا خیر؟
 ج: نگاه کردن به وجه و کفین گویندگان زن اخبار که به صورت مستقیم پخش مى‌شود، چه حکمى دارد؟
ج) الف: در صورتى که آرایش و زینت نداشته باشد، مانعى ندارد.
 ب: در فرض مرقوم اشکال ندارد.
 ج: اگر آرایش نشده باشد و نگاه همراه با لذت نباشد، اشکال ندارد.

 

س: اینجانب براى انجام و تکمیل پروژه دکتراى خود نیازمند استفاده از فرصت مطالعاتى خارج از کشور هستم؛ به‌طورى که در غیر این صورت پایان‌نامه دکتراى خود را نمى‌توانم انجام دهم. با توجه به دراز مدت بودن دوره خارج کشور باید همسرم را هم با خود ببرم مسئولین سفارتخانه از خانم خواسته‌اند عکسى بگیرد که در آن علاوه بر قرص صورت، دو گوش نیز پیدا باشند. آیا جایز است که خانم چنین عکسى بگیرد؟
ج) در صورتى که عکس توسط عکاس زن گرفته شود، مانعى ندارد.

 

س: اگر همسر حجاب را رعایت نکند آیا باید شوهر، او را با دعوا و درگیرى به رعایت حجاب وادار کند؟
ج) در رعایت حجاب واجب و انجام سایر تکالیف شرعیه، شوهر حق دعوى و درگیرى و کتک کارى ندارد، و فقط مجاز است با ملایمت، امر به معروف و نهى از منکر زبانى نماید.

 

س: زنان زیادى را دیده‌ام که حجاب‌هاى متفاوتى دارند حال مى‌خواهم بدانم پوشش زنان چگونه باید باشد؟
ج) زنان بجز صورت به مقدارى که شستن آن در وضو واجب است و دست‌ها از سر انگشتان تا مچ، بقیّه اعضاى بدن خود را باید از نامحرم بپوشانند.

 

س: آیا زنان پیر باید رعایت حجاب کنند؟
ج) بلى واجب است.

 

س: دختران باکره قبل از ازدواج تا چه میزان مى‌توانند آرایش کنند؟ مثلاً آیا مجاز به گرفتن موهاى صورت و یا گرفتن ابرو هستند؟
ج) فى نفسه مانع ندارد ولى اگر بر این کار مفسده‌اى مترتب شود و یا در معرض دید نامحرم باشند، جایز نیست.

 

س: آیا کسى که عمل انحراف بینى همراه با عمل زیبایى انجام مى‌دهد موظف به پوشانیدن بینى خود مى‌شود؟
ج) در فرض سؤال پوشاندن بینى واجب نیست مگر آنکه عمل زیبایى، عرفاً زینت محسوب شود.

 

س: حکم حضرتعالى درباره تاتو کردن ابرو براى زنان چیست؟
ج) مانع ندارد، و اگر در نظر عرف زینت محسوب مى‌شود باید از نامحرم بپوشانند.

 

س: آن مقدار از زیور زنان که ظاهر است مثل حلقه نامزدى، آرایش معمولى ابروان و ... آیا واجب است پوشانده شود؟
ج) هر آنچه عرفاً زینت محسوب مى‌شود باید از نگاه نامحرم پوشانیده شود.

 

س: پوشیدن لباس آستین کوتاه براى مرد چه حکمى دارد؟
ج) اگر مستلزم مفسده باشد، جایز نیست.

 

س: آیا چانه جزو محدوده حجاب زنان به حساب مى‌آید؟ اگر به حساب مى‌آید لطفاً محدوده آن را مشخص کنید.
ج) چانه نیز جزو صورت محسوب شده و مقدارى از آن که در ظاهر صورت قرار گرفته پوشش لازم نیست ولى زیر چانه باید پوشانده شود.

 

س: آیا براى خانم‌ها استفاده از سرمه‌ى چشم در صورت رؤیت آن توسط نامحرم اشکال دارد؟
ج) اگر زینت باشد و موجب جلب توجه نامحرم گردد، اشکال دارد.

 

س: استفاده مردان از سنگهایى از قبیل زمرد، فلوریت و... به عنوان دستبند یا مدال چه حکمى دارد؟
ج) فى نفسه اشکال ندارد.

 

س: آیا زدن عینک دودى در فصل تابستان براى یک خانم چادرى اشکال دارد؟
ج) اشکال ندارد مگر آنکه بگونه‌اى باشد که جلب توجه نامحرم نماید.

 

س: زدن کرمهاى ضد آفتاب در فصل گرما با توجه به بوى آنها چه حکمى دارد؟ و زدن عطر در این فصل براى جلوگیرى از بوى عرق بدن چه حکمى دارد؟
ج) فى نفسه مانع ندارد ولى اگر جلب توجه نامحرم مى‌کند باید از کنار نامحرم عبور نکند.

 

س: آیا پوشاندن پا براى زنان واجب است؟ اگر بله، آیا بایستى در نماز هم پوشانده شود؟
ج) پوشاندن پا از نامحرم واجب است، ولى واجب نیست قدم پا براى نماز پوشانده شود.

 

س: استفاده از ساعتى که آن را به جاى رنگ آب طلا داده‌اند براى مرد چه حکمى دارد؟
ج) اشکال ندارد.

 

س: کاشت ناخن مصنوعى براى بانوان چه حکمى دارد؟
ج) کاشت ناخن فى نفسه اشکال ندارد و با فرض صدق زینت، باید از نامحرم پوشانده شود.

 

س1: شرکت در مجالس عروسى که مى‌دانم در آن از موسیقى‌هاى غیرمجاز استفاده مى‌شود و رقص نیز در این‌طور مجالس مرسوم است، چه حکمى دارد؟
 س2: شرکت در مجالس عروسى مختلط، در حالى که بعضى زنان لباس مبتذل به تن دارند، با رعایت حجاب کامل خودم چگونه است؟
 س3: اگر عدم شرکت اینجانب در مجلس عروسى بى‌احترامى به دعوت کننده محسوب شود، آیا لازم است با تقیّد، در مجلس آنها شرکت کنم؟
 س4: پوشیدن لباس نیمه‌لخت زن در مقابل زن و آرایش زن در بین زنان به‌طورى که تا حدى مورد توجه دیگر زنان شود، آیا جایز است؟
ج1) در فرض مرقوم شرکت در آن جایز نیست.
 ج2) در صورتى که حضور شما تأیید گناه محسوب شود، نباید شرکت کنید.
 ج3) امر مذکور مجوز انجام گناه نمى‌شود.
 ج4) اگر مفسده نداشته باشد، مانعى ندارد.

 

س: با توجه به ممنوعیت حجاب شرعى در برخى از کشورهاى غیراسلامى، ادامه‌ى اشتغال و تحصیل براى بسیارى از خواهران ره‌یافته با اشکال روبرو شده است؛ و از سوى دیگر نهى آنان از ادامه تحصیل و کار، سواى این که براى آنها خسارت معنوى و مادى در پى دارد موجب وهن مذهب نیز مى‌گردد. تکلیف شرعى مؤمنات در این‌گونه جوامع را بیان فرمایید.
ج) اگر ترک تحصیل، غیرقابل تحمل و یا حرجى باشد، ادامه‌ى تحصیل مانع ندارد ولکن باید در حفظ حجاب به مقدارى که میسّر است کوشش نماید.

 

س: زن اگر ابروى خود را بردارد، آیا پوشیدن کل ابرو لازم است یا اینکه مقدارى از آن را بگیرد، کفایت مى‌کند؟
ج) در صورتى که زینت محسوب شود باید آن را به‌طورى که زینت معلوم نباشد، بپوشاند.

 

س: لطفاً بفرمایید پوشیدن لباس زنانه توسط مردان و برعکس براى بازیگرى چه حکمى دارد؟
ج) پوشیدن لباس جنس مخالف هنگام بازیگرى اگر سبب فساد نگردد اشکال ندارد.

 

س: به نظر جنابعالى کشیدن سرمه براى مرد چه حکمى دارد آیا مى‌تواند بکشد؟
ج) فى نفسه اشکالى ندارد.

 

س1: زدن کرمهاى ضد آفتاب در فصل تابستان با توجه به بوى آنها براى بانوان چه حکمى دارد؟
 س2: زدن عطر در این فصل براى جلوگیرى از بوى عرق بدن براى آنان چه حکمى دارد؟
ج1و2: فى نفسه مانعى ندارد ولى اگر جلب توجه نامحرم مى‌کند باید از کنار نامحرم عبور نکنند.

 

س: آیا پوشیدن لباس مشکى جهت عزادارى امام حسین (علیه السلام) و سایر امامان استحباب دارد؟
ج) بطور کلى پوشیدن لباس مشکى اگر براى تعظیم شعائر باشد، داراى اجر و ثواب خواهد بود.

 

س: آیا کوتاه کردن موى سر در خانم‌ها شبیه آقایان یا لباس پوشیدن شبیه آقایان و یا امورى از این قبیل بدون قصد تشبه به آقایان براى خانم‌ها اشکال دارد؟
ج) بدون قصد تشبه و بدون آن که شبیه مردان شوند، مانعى ندارد.

 

س. بلند کردن مو براى آقایان چه حکمى دارد؟
ج) اگر بخواهد خود را شبیه به زنان کند، جایز نیست.