روستای ده نمک از توابع اراک و شمال شرق اراک است که این روزها با عبور از مسیر رسیدن به این روستا، شاهد تصاویر ناخوشایندی از مرگ، خشک شدن و نابودی کالبد جسم گاوهایی هستیم که به گفته دامداران و اهالی این روستا پس از بیماری در این بیابان رها شده اند.
گاوهایی که به دلیل مشکلاتی همچون نبود واکسن یا توزیع واکسن های تقلبی، شیوع بیماری تب برفکی دچار عارضه شده و برای دورشدن از خانه و سایر دامها به بیابان اطراف روستا منتقل و در آنجا جان داده و نابود شده‌اند.
به گزارش میدانی و مشاهدات عینی خبرنگار تسنیم از منطقه ده نمک و داودآباد اراک، منطقه بیابانی اطراف داودآباد و ده نمک پر از لاشه گاوهایی است که در این نقطه های بیابانی رها شده و رو به نابودی است.
هرچند بوی تعفن لاشه ها مشام هر عابری را آزرده می‌کند و حتی حضور برای تصویربرداری از این منطقه را با دشواری روبرو می‌سازد اما اینجاست که نبود تدبیر و برنامه در بخش مبارزه با بیماری و متعاقب آن جمع آوری لاشه ها از سوی دیگر بیش از پیش خودنمایی می‌کند.
به گزارش خبرنگار تسنیم درحالی که مسئولان خود را به خواب زده‌اند مردم و دامداران نیز برای بیدار کردن آنها ناگزیر به رها کردن این لاشه‌ها در نزدیکی تالاب میقان که از جمله نقاط مهم و اکوتوریسم استان به شمار می‌رود و هرازگاهی به محلی برای نمایش یک شوی تبلیغاتی از زیست محیط استان تبدیل می‌شود، به دنبال آن هستند که شاید مسئولی به خودآمده و متولیان دامپزشکی متوجه این نقطه باشند.
واکسن دامها تقلبی بوده است
حبیب زندی، از دامداران این روستا با اشاره به این موضوع به خبرنگار تسنیم می‌گوید: متاسفانه به‌سبب نبود اقداماتی مانند ضدعفونی کردن و سم‌پاشی دامداران این منطقه تلفاتی را متحمل می‌شوند که عامل اصلی این تلفات تب برفکی و زردی است، تقاضای دامداران سم‌پاشی رایگان است چرا که درغیراینصورت سم‌پاشی کردن عده‌ای از واحدها نتیجه‌بخش نیست و نیاز به سم‌پاشی هواپیمایی است.
وی ادامه می‌دهد: دامداران تقاضا دارند که در این راستا اقدامات لازم انجام شود به‌گونه‌ای که تلفات دامداری به 2 درصد برسد نه اینکه 50 درصد تلفات داشته باشیم که بخشی از آن بر اثر آلودگی و بخشی متاثر از واکسن‌های بی‌کیفیت است.
این دامدار ده نمکی اضافه می‌کند: واکسنی که امسال عرضه می‌شود تقلبی بوده و به اسم واکسن فرانسوی با قیمت 50 هزار ریال به دامدار فروخته می‌شود که تاثیری در پیشگیری از بیماری ندارد، مشکلات این‌چنینی و وام‌های با سود کلان توان تولید و افزایش بهره‌وری را از دامدار سلب می‌کند.
بخشعلی زندی یکی دیگر از دامداران این منطقه است که با اشاره به تب برفکی در منطقه به خبرنگار تسنیم می‌گوید: تب برفکی ویروسی است که سبب تلفات بسیاری شده و در داوودآباد و ده‌نمک این بیماری هر ساله وجود دارد و شاید به‌سبب وارد کردن دام از مناطق مختلف باشد.
وی می‌افزاید: بیماری امسال سبب تلفات 10 راس از گاوهای من شد که 300 میلیون ریال خسارت را متحمل شدم، متاسفانه واکسن‌هایی که عرضه می‌شوند تقلبی بوده و قابلیت پیشگیری از بیماری را ندارند.
حمایت از دامداران و کشاورزان به شدت کاهش یافته است
رضا داوودآبادی یکی دیگر از اهالی این منطقه با اشاره به تلفات به دامداران به خبرنگار تسنیم می‌گوید: امسال 30 راس تلفات داشتم که بیشتر تلفات به‌سبب تب برفکی بود که به‌سبب تداخلش فصل زردی بسیار خسارت‌زا بود، در سال‌های گذشته واکسن‌هایی با کیفیت عالی ارائه می‌شد که تب برفکی را ریشه‌کن کرده بود اما در سال‌های اخیر به‌سبب تقلبی بودن داروها شیوع بیماری‌ها افزایش یافته، کیفیت داروها مناسب نیست.
وی می‌افزاید: دامپزشکی پاسخگوی دامداران نبوده و وقتی توسط دامداران تحت فشار قرار می‌گیرند پرونده‌سازی می‌کنند و مشکلاتی را برای دامداران ایجاد می‌کنند که حق اعتراض را از دامدار سلب کرده و دیگر جراتی برای عنوان کردن واقعیت توسط او باقی نمی‌گذارند.
این دامدار منطقه خاطرنشان می‌کند: در 4 سال گذشته 60 هزار راس گوساله در داوودآباد بود که الان این رقم به 15 هزار رسیده است، اگر داروی مناسب ارائه شود مشکلات کمتر می‌شود همانطور که درگذشته با تزریق داروهای با کیفیت از تضمین سلامت دامها مطمئن بودیم.
حمید داوودآبادی از اهالی این منطقه نیز با اشاره به اعتراضات مختلف به این موضوع از سوی کشاورزان و دامداران منطقه به خبرنگار تسنیم می‌گوید: به اعتراض دامداران رسیدگی نمی‌شود، داروهای تقلبی را که دامپزشکی داده بوده به شرکت رویان سمنان فرستادیم برای آزمایش اما با وجود تشخیص تقلبی بودن مدرکی را به ما ارائه نمی‌کند و دامدار بازیچه‌ای بیش نیست که مدام پاس‌کاری می‌شود.
وی می‌افزاید: متاسفانه در عرضه دارو نظارتی وجود ندارد، دارویی که در زنجیره واکسیناسیون سرد باید بیاید با قاچاق وارد شده و فروخته می‌شود و هیچ نظارتی نبوده و حتی بازرسی صحیحی وجود ندارد چراکه اگر نظارت سالمی انجام شود دیگر شاهد این مسائل نیستیم.
نبود واکسن تلفات دامها را در استان مرکزی به دنبال داشت
سرپرست دامپزشکی استان مرکزی دراین باره به خبرنگار تسنیم می‌گوید: بررسی‌هایی را انجام می‌دهیم تا به نتیجه برسیم، نمی‌توانیم همه دامداری‌ها را بازدید و بررسی کنیم که تلفات دارند یا نه اما در حد توان نیروهای ما یک روز در میان مشغول به کنترل و بازرسی هستند، اجساد موجود احتمالا مربوط به تب برفکی چند ماه پیش است و الان بیماری خاصی گزارش نشده این بیماری مربوط به اواخر سال گذشته بود که در فروردین امسال مهار شد و بیماری کنترل شده و آمار تلفات به صفر رسیده و الان گزارشی نداریم.
محسن شانقی ادامه می‌دهد: عامل اصلی این بیماری ویروسی بود که از کشور ترکیه وارد کشور شد و استان مرکزی نیز درگیر این بیماری شد که به‌سبب نداشتن واکسن مورد نیاز تا زمان تهیه و تزریق این واکسن تلفاتی را دامداران استان به‌ویژه در داوودآباد و ده‌نمک متحمل شدند که خوشبختانه در اردیبهشت امسال کاملا مهار شده و تاکنون تلفاتی گزارش نشده و اگر تلفاتی بوده در حد طبیعی است.
وی می‌افزاید: جمع‌آوری و دفن اجساد دام‌های تلف شده وظیفه خود دامداران است که درصورت عدم انجام تکلیفشان محیط زیست موظف به اخطار بوده و اگر با عدم همکاری مواجه شد باید مسئله را به مراجع قضایی منتقل کند، تقلبی بودن واکسن‌ها ممکن است صحت داشته و تخلفی در کار باشد چراکه دولت به‌سبب کمبود اعتبار هزینه تهیه واکسن را از دامداران دریافت کرده و مانند همه‌ساله به‌شکل رایگان واکسیناسیون را انجام نمی‌دهد.
سرپرست اداره کل دامپزشکی استان مرکزی خاطرنشان می‌کند: این هزینه دریافتی به ازای هر راس دام 50 هزار ریال است که با نامه‌هایی که به استانداری و دیگر ارگان‌های مربوطه فرستاده‌ایم به‌دنبال تامین اعتبار هستیم چراکه این هزینه سبب عدم همکاری دامداران شده است، دامداران وقتی دچار مضشکل می‌شوند به بخش خصوصی مراجعه می‌کنند که ممکن است داروهای تقلبی عرضه کنند البته اداره دامپزشکی روی داروخانه‌ها نظارت داشته و سال گذشته چند مورد متخلف را به مراجع قضایی فرستاده است.
شانقی گزارش مشکلات را وظیفه مردم می‌داند و می‌گوید: این وظیفه دامداران است که درصورت مشاهده داروهای تقلبی، قاچاق و تاریخ‌گذشته به دامپزشکی گزارش دهند، چرا که وظیفه دامپزشکی بازرسی و کنترل است که وقتی در هنگام بازدید از داروخانه‌ها تخلفی را مشاهده نمی‌کند بدون داشتن مستندات نمی‌تواند موضوع را به دادگاه انتقال دهد.
وی تصریح می‌کند: دامپزشکی وظیفه دفن تلفات را نداشته و تنها ضوابط را اعلام می‌کند و دامداران موظفند قوانین را رعایت کنند، البته خود دامپزشکی درصورت مشاهده دامدارانی که به قانون عمل نمی‌کنند آنها را به مراجع قضایی معرفی می‌کند.
قیمت بالای واکسن، عامل توزیع واکسن تقلبی است/چیزی از واکسن تقلبی مشاهده نکردیم
سرپرست اداره کل دامپزشکی استان مرکزی با اشاره به اعزام نیرو به منطقه هم می‌گوید: این تلفات احتمالا برای اپیدمی قبل بوده اما به هرحال نیروهای دامپزشکی اعزام شده‌اند تا با بررسی و هماهنگی با شورای روستا برای دفن لاشه‌ها اقداماتی انجام دهند و مانع از انتقال این بیماری شوند، همکاری دامداران در زمینه واکسیناسیون مطلوب نیست، کنترل بیماری قبل از دامپزشکی و بیشتر از این دستگاه به خود دامدار وابسته است.
شانقی بیان می‌کند: همه‌ساله برنامه‌های آموزشی در روستاها را در دستور کار داریم و هر سال 3 فاز واکسیناسیون داریم که قبل از آن اطلاع‌رسانی می‌کنیم، آبله، شاربن وئ پی‌پی آر از جمله بیماری‌هایی هستند که هر سال به منظور آنها برنامه‌ریزی‌هایی را داریم ولی بیماری‌های جدیدالشیوعی مانند تب برفکی تا زمان تهیه واکسن و تزریق آن سبب تلفاتی می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: واکسن‌هایی که قبلا عرضه می‌شده و الان موجود نیست در حوزه اختیارات دامپزشکی استان نبوده و برمی‌گردد به مشکلات واردات که بحث حمایت از تولید داخلی و مسائل این‌چنینی مطرح است، هماهنگی‌های لازم را انجام داده‌ایم تا محیط زیست و شورای روستا در دفن این لاشه‌ها اقدام کنند.
شانقی اضافه می‌کند: هر ماه پایش رندمی انجام می‌دهیم اما به‌سبب کمبود نیرو، توان لازم برای بازرسی و کنترل قریب به 2 هزار واحد را نداریم و تنها موظفیم 120 واحد را هرماه نظارت کرده و در مورد مابقی طبق گزارش دریافتی از واحدها عمل می‌کنیم چراکه نیروهایمان به اندازه کافی کافی نیست و میانگین نیروهایمان به 8 نفر نمی‌رسد درصورتی که کار زیاد است.
محیط زیست در چارچوب برنامه‌ها اقدامات کنترلی و پیشگیرانه‌ای انجام داده ایم
مدیرکل محیط زیست استان مرکزی با اشاره به اتفاقات مربوط به تلفات دامها به خبرنگار تسنیم می‌گوید: محیط زیست متولی حیات وحش بوده و اگر مسئله سرایت بیماری‌ها به انسان باشد مرکز بهداشت باید اظهارنظر کند اما درمورد آلودگی محیطی، محیط زیست بررسی‌های مورد نیاز را انجام داده و در مرحله قطعی این تلفات، تذکرهای لازم داده شده و به بخشداری‌های حوزه شهرستان اراک نامه ارسال کرده‌ایم و مقرر شد که دفن بهداشتی با آهک و غیره انجام شود، به‌طور قطع دامپزشکی و امور دام جهاد پیگیر این موضوع هستند و محیط زیست نیز مانند مرحله قبل پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد
حسینعلی ابراهیمی کارنامی اضافه می‌کند: به منظور مسئله‌ای که دیروز اطلاع‌رسانی شد نیز بلافاصله اکیپی را فرستادیم تا پیگیری‌های لازم را انجام دهند و محیط زیست وظیفه نظارت در حوزه آلودگی محیط را دارد.، یکی از مشکلات موجود شانه خالی کردن برخی از مسئولان از مسئولیتی است که در حیطه وظایف آنها بوده و همین مشکل سبب بروز مسائل دیگر می‌شود، در این موضوع همه از جمله محیط زیست، دامپزشکی و مرکزبهداشت مسئول هستند.
وی بیان می‌کند: تشخیص این بیماری و منشاء آن در حوزه وظایف محیط زیست نیست بلکه دامپزشکی باید این موضوع را مشخص کند، محیط زیست به واسطه اثرات نامطلوبی که این تلفات می‌تواند روی محیط و آلودگی محیطی داشته باشد وارد کار شده و تذکر می‌دهد و پیگیر هست تا این اجساد دفن بهداشتی شوند.
ابراهیمی کارنامی خاطرنشان کرد: متاسفانه ساختار بسیار ضعیفی که هیچ تناسبی با مسئولیت واگذار شده به محیط زیست ندارد این انتظار را نیز باید غیرقابل برآورده شدن قرار دهیم، مسئولیت اصلی در این موضوع به‌عهده دامدار و دامپزشکی است، درمورد شایعاتی که در رابطه با ناقل بودن دام وحشی است باید گفت اصلا دام‌های وحشی ما بیمار نبوده‌اند که ناقل بیماری باشند و خوشبختانه با اقدامات کنترلی و پیشگیرانه‌ای که داشتیم امسال تاکنون بیماری گزارش نشده است.
به گزارش تسنیم، شاید تدبیر و چاره اندیشی متولیان حوزه دامپزشکی می‌توانست اقدامی پیشگیرانه در بروز و ظهور این مشکل باشد که عدم اجرای آن زیان سنگینی به کشاورزان و دامداران زده است و به طور قطع مقابله و جمع‌آوری لاشه‌ها و جلوگیری از ورود این لاشه و تعفن به تالاب میقان و زندگی مردم جلوی یک فاجعه زیست محیطی که هم زندگی مردم منطقه، هم حیات وحش تالاب و نیز محیط پیرامونی تالاب میقان را تهدید می‌کند گامی مهم بعد از تعلل در مقابله با بیماری دامها خواهد بود.
