تیم رویایی پرسپولیس و استقلال در جام ملت‌ها

 تا به حال برای همه شما فوتبال‌دوستان پیش آمده که در ذهن یا خیال خود تیم رؤیایی خود را بچینید. فرقی هم نمی‌کند آبی باشید یا قرمز و حتی ممکن است این تیم رؤیایی داخلی، خارجی یا ملی باشد. بر همین اساس و در آستانه جام ملت‌های ۲۰۱۹ آسیا بد ندیدیم از میان بهترین بازیکنان پرسپولیس و استقلال در تاریخ این رقابت‌ها تیمی انتخاب کنیم. می‌دانید که در تیم فعلی ۳ استقلالی (منتظری، غفوری و چشمی) و ۳ پرسپولیسی (بیرانوند، ترابی و نوراللهی) حضور دارند. شاید استقلال و پرسپولیس بازیکنان بزرگ دیگری هم داشته باشند که عدم انتخاب آنان جای سؤال داشته باشد. باید تصریح کنیم این دو تیم منتخب از میان فوتبالیست‌های سرخابی برگزیده شده‌اند که در همان مقطع جام ملت‌های آسیا عضو استقلال یا پرسپولیس بوده باشند. با این توضیح توجه شما را به گزارش زیر جلب می‌کنیم.

تیم رویایی استقلال؛ از حجازی تا روشن، جباری و فریبا

دروازه‌بان؛ ناصر حجازی (ذخیره منصور رشیدی)
زنده‌یاد ناصر حجازی در جام ملت‌های ۱۹۷۲ تایلند عضو تیم ملی ایران بود که با شایستگی هم تیم کشورمان قهرمان شد. دروازه‌بان به یاد ماندنی استقلال تهران به عنوان دومین دروازه‌بان قرن آسیا هم برگزیده شد و بنابراین کوچک‌ترین شکی در انتخاب او وجود ندارد. منصور رشیدی که معمولاً ذخیره مرحوم حجازی دراستقلال (تاج سابق) و تیم ملی بود در جام ملت‌های ۱۹۷۶ آسیا و در غیاب ناصرخان فیکس تیم ایران شد. رشیدی هم در این مسابقات که ناخواسته (!) و به دلیل مشکلات کشور لبنان میزبان جام ملت‌ها شدیم عملکرد فوق العاده‌ای ارائه داد.

دفاع راست؛ حسن نظری (جواد زرینچه)
دوران فوتبال ملی حسن نظری در تیم ملی ایران خیلی زیاد نبود، اما او در همان دوران نسبتاً کوتاه نیز خوش درخشید. مدافع راست خوزستانی و خوش‌فکر سابق آبی‌ها در جام ملت‌های ۱۹۷۶ یکی از شاگردان حشمت مهاجرانی بود که مستقیم از تیم ملی جوانان به پیراهن بزرگسالان رسید و قهرمانی جام ملت‌های آسیا را تجربه کرد. از نیمکت‌نشین کردن جواد زرینچه تعجب نکنید. شاید خیلی‌ها هنوز هم این بازیکن رونده را بهترین مدافع راست تاریخ استقلال و تیم ملی کشورمان بخوانند، اما حسن نظری قهرمان جام ملت‌ها شده است در حالی که زرینچه در جام ملت‌های ۱۹۸۸ قطر همراه تیم ملی سوم شده بود.

دفاع چپ؛ آندرانیک اسکندریان (اصغر حاجیلو)
آندرانیک اسکندریان تا قبل از ظهور آندرانیک تیموریان بهترین فوتبالیست ارمنی تاریخ فوتبال کشورمان نامیده می‌شد. مدافعی مستحکم و قلدر که می‌توانست در دو پست دفاع میانی و چپ بازی کند. او در استقلال گذشته یک آچار فرانسه واقعی در خط دفاع محسوب می‌شد. اصغر حاجیلو دفاع چپ زحمتکش و دونده تیم ملی ایران در جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور نیز می‌تواند ذخیره اسکندریان باشد. دفاع چپی که از اول تا آخر فوتبالش فقط پوشیدن پیراهن یک تیم را تجربه کرد و آن هم استقلال بود!

دفاع وسط؛ اکبر کارگرجم (نصرالله عبداللهی)
اکبر کارگرجم که توانایی بازی در دو پست دفاع وسط و دفاع چپ را داشت یکی از بهترین و در عین حال بی‌ادعاترین مدافعان تاریخ فوتبال کشورمان است که با تیم ملی ایران در جام ملت‌های ۱۹۷۲ تایلند قهرمان شد. نصرا... عبداللهی دیگر مدافع تاریخی استقلال که در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین فیکس بود در جام ملت‌های ۱۹۸۰ کویت هم عضو تیم ایران شد. ایران با سرمربیگری حسن حبیبی پای به این رقابت‌ها گذاشت که همزمان شد با شروع جنگ تحمیلی با عراق که تیم لایق کشورمان با روحیه‌ای متزلزل به عنوان سوم جام ملت‌های آسیا رسید.

دفاع وسط؛ رضا حسن زاده (سهراب بختیاری‌زاده)
رضا حسن زاده یک مدافع میانی سرزن و گلزن بود که به حق واقعی اش در فوتبال نرسید. او مدافع ایده‌آل علی پروین بود که با مصدومیت مواجه شد و نتوانست به اندازه استعدادش افتخار کسب کند. نفر ذخیره این مدافع میانی بلندبالا هم کسی نیست مگر سهراب بختیاری زاده که در جام ملت‌های آسیا به اندازه جام جهانی (۲۰۰۶ آلمان) موفق نبود، اما نمی‌توان از کنار نامش بی‌تفاوت گذشت.

هافبک دفاعی؛ پرویز قلیچ‌خانی (کارو حق‌وردیان)
علی پروین همیشه در محافل عمومی و خصوصی از پرویز قلیچ‌خانی به عنوان بهترین بازیکن تاریخ فوتبال کشورمان یاد می‌کند. فوتبالیستی که در سال‌های ۱۹۶۸، ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ سه مرتبه همراه تیم ملی ایران قهرمان جام ملت‌های آسیا شد که بار دوم در تهران پیراهن استقلال (تاج سابق) را بر تن داشت. کارو حق‌وردیان، هافبک ارمنی تیم ملی کشورمان نیز در جام ملت‌های ۱۹۷۲ آسیا قهرمان شد و می‌تواند ذخیره خوبی برای بازیکن استثنایی تاریخ فوتبال ایران باشد.

هافبک راست؛ مجید نامجومطلق
اعجوبه، دریبل‌زن و استثنایی که علی کریمی همیشه از او به عنوان الگوی خود یاد می‌کند. مجید نامجومطلق در جام ملت‌های ۱۹۸۸ قطر همراه تیم ملی سوم شد. خیلی‌ها معتقدند اگر نامجومطلق در آستانه جام ملت‌های ۱۹۹۲ ژاپن مصدوم نمی‌شد تیم ایران در مرحله گروهی حذف نمی‌شد. شماره ۷ پس از بازی تاریخی مقابل الجزایر حتی می‌توانست لژیونر شده و به پاری‌سن‌ژرمن فرانسه برود، اما یک تکل خشن از سوی اکبر یوسفی، هافبک سابق پاس تهران بد‌جوری مجید نامجومطلق را مصدوم کرد.

هافبک چپ؛ رضا احدی (رضا نعلچگر)
شاید با خودتان بگویید مگر ایرج دانایی‌فرد هافبک چپ نبوده است؟ چرا اتفاقاً دانایی‌فرد یکی از بهترین و تکنیکی‌ترین هافبک چپ‌های فوتبال ایران بوده است، اما او در جام ملت‌های ۱۹۸۰ کویت در آمریکا بازی می‌کرد! بنابراین رضا احدی و رضا نعلچگر که به ترتیب در جام ملت‌های ۱۹۸۴ و ۱۹۸۸ عضو تیم ملی بودند برگزیده شدند.

هافبک هجومی؛ علی جباری (شاهرخ بیانی)
ستاره بلامنازع تیم ملی ایران در جام ملت‌های ۱۹۷۲ تایلند علی جباری بود. مردی که یک‌تنه جلوی شکست ایران مقابل میزبان را گرفت و با هت‌تریک خود ایران را به فینال فرستاد. شماره ۸ استقلال (تاج سابق) و تیم ملی ایران در آن مسابقات ستاره جام ملت‌ها بود. جباری هنوز هم مدعی است اولین بار مطبوعات به او لقب سلطان دادند و نه علی پروین!
فوتبال‌دوستان قدیمی، علی جباری را بهترین هافبک تاریخ استقلال می‌دانند. بعد از این شماره ۸ باید به وارث به‌حق او اشاره کنیم. شاهرخ بیانی که در استقلال و تیم ملی شماره ۸ می‌پوشید و فوتبالیست رعنایی بود. بیانی در جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور در حالی که تا دقیقه ۸۹ با گشودن دروازه تیم ملی عربستان، قهرمان ایران بود ناگهان با گل به خودی برادرش (شاهین) در این بازی همه چیز را همراه تیم ملی ایران از دست داد!

مهاجم سایه؛ حسن روشن (عبدالعلی چنگیز)
طفل شیرین رایکوف (لقب حسن روشن) در جام ملت‌های ۱۹۷۶ تهران نیز طفل شیرین حشمت مهاجرانی بود. مهاجم تکنیکی و تند و تیز کشورمان در این مسابقات با گل‌ها و فرار‌های خود یکی از عوامل اصلی قهرمانی ایران بود. روشن در جام ملت‌های ۱۹۸۰ کویت هم می‌توانست هم خودش ستاره شود و هم تیم ایران را قهرمان کند، اما خبر ناگوار شهادت برادر باعث شد با اجازه حسن حبیبی به کشورمان برگردد. در غیاب حسن روشن، تیم ملی ایران به کویت باخت تا به مقام سومی بسنده کند. روشن هم یکی از ستاره‌های بی‌بدیل تمام ادوار تاریخ کشورمان است. عبدالعلی چنگیز نیز در کنار ناصر محمدخانی و شاهرخ بیانی یکی از بهترین‌های ایران در جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور بود. چنگیز هم یک فوتبالیست سرعتی و تکنیکی بود که در دهه ۶۰ ستاره خط حمله استقلال محسوب می‌شد.

مهاجم نوک؛ بهتاش فریبا (غلامحسین مظلومی)باز هم خواهش می‌کنیم تعجب نکنید! بهتاش فریبا در جام ملت‌های ۱۹۸۰ کویت در پست مهاجم نوک بازی کرد و اتفاقاً با زدن ۷ گل، آقای گل این رقابت‌ها شد. البته بهتاش فریبا در ادامه فوتبالش در استقلال آرام آرام به خط میانی منتقل و هافبک شد. هافبکی که خوب شوت می‌زد و دیگر هم به خط حمله برنگشت. البته غلامحسین مظلومی بدون شک مهاجم گلزن‌تری نسبت به بهتاش فریبا بوده، اما آقای گلی جام ملت‌ها باعث شد بهتاش را انتخاب کنیم.

سرمربی؛ محمود بیاتی
محمود بیاتی یک هافبک وسط خوش‌استیل بود که در استقلال (تاج سابق) بازی می‌کرد. او پس از خداحافظی از فوتبال مربیگری را آغاز کرد و به مدت ۳ سال هدایت تاج سابق را عهده‌دار شد.
بیاتی از سال ۱۳۴۷ هدایت تیم ملی ایران را برعهده گرفت و توانست به عنوان سرمربی، قهرمان جام ملت‌های ۱۹۷۲ آسیا شود. دستیار او در این رقابت‌ها محمد بیاتی، برادرش بود.

 

تیم رویایی پرسپولیس؛ از عابدزاده تا محمدخانی و کلانی

دروازه‌بان؛ احمدرضا عابدزاده (نیما نکیسا)
هر چند عزیز اصلی در جام ملت‌های ۱۹۶۸ قهرمان جام ملت‌ها شد، اما در آن زمان بازیکن پرسپولیس نبود! بهروز سلطانی نیز در جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور فیکس تیم ملی بود، اما به جرأت می‌توان احمدرضا عابدزاده را در کنار مرحوم سیروس قایقران ستاره تیم ملی ایران در جام ملت‌های ۱۹۸۸ قطر دانست. عابدزاده جوان و ۲۲ ساله با آن چهره فتوژنیک به عنوان شاگرد مرحوم دهداری در آن رقابت‌ها توجه همه فوتبال‌دوستان آسیایی را با واکنش و خنده‌های معروف خود جلب کرد. در کنار عابدزاده باید از نیما نکیسا یاد کنیم که در ۲۱ سالگی و با شهامت محمد مایلی‌کهن در جام ملت‌های ۱۹۹۶ امارات، احمدرضا عابدزاده را نیمکت‌نشین کرد. نکیسا بخشی از خاطرات خوب فوتبال‌دوستان ایرانی در ۲ برد شیرین ۳ بر صفر مقابل عربستان و ۶ بر ۲ برابر کره جنوبی در آن مسابقات بود.

دفاع راست؛ ابراهیم آشتیانی (نعیم سعداوی)
کم نیستند کسانی که ابراهیم آشتیانی را مدرن‌ترین بازیکن ایران در پست دفاع راست قبل از انقلاب می‌دانند. او به همراه علی پروین زوج مخوفی را در سمت راست پرسپولیس و تیم ملی برای حریفان درست کرده بودند. آشتیانی قبل از پیروزی انقلاب مورد نظر باشگاه هامبورگ هم قرار گرفت، اما ترجیح داد در ایران بماند. او در جام ملت‌های ۱۹۷۲ آسیا در بانکوک ستاره مسابقات و در کنار علی جباری بهترین بازیکن ایران بود. بعد از آشتیانی باید به نعیم سعداوی مدافع راست فیکس تیم ملی در جام ملت‌های ۱۹۹۶ اشاره کرد که در آن دوره بهترین بازی‌های خودش را به نمایش گذاشت.

دفاع چپ؛ مجتبی محرمی (مهرداد میناوند)
علی پروین در محافل خصوصی از پرویز قلیچ‌خانی، خودش و مجتبی محرمی به عنوان ۳ بازیکن برتر تاریخ فوتبال ایران یاد می‌کند، حرفی که چندان هم بیراه نیست. محرمی که در ۳ جام ملت‌های ۱۹۸۸ قطر، ۱۹۹۲ ژاپن و ۱۹۹۶ امارات عضو تیم ملی بود، بهترین دفاع چپ تاریخ فوتبال ایران محسوب می‌شود. شماره ۸ نابغه‌ای که به خاطر پرسپولیس پیشنهادات بزرگ و وسوسه‌انگیز داخلی را نادیده گرفت اما... مهرداد میناوند که در جام ملت‌های ۱۹۹۶ امارات جزو پدیده‌های ایران بود می‌تواند ذخیره محرمی باشد. میناوند در این مسابقات هم گل زد و هم گل ساخت.

دفاع وسط؛ محمد پنجعلی (محمد خاکپور)
پس از پایان جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور، محمد پنجعلی در کنار ناصر محمدخانی به تیم منتخب آسیا راه پیدا کردند. جالب آنکه بازوبند کاپیتانی تیم منتخب آسیا هم بر بازوی محمد پنجعلی بسته شد که مدافعی خوش‌فکر، بازیخوان و خوش‌تکنیک بود. محمد خاکپور مدافع میانی تیم ملی کشورمان در جام ملت‌های ۱۹۹۲ ژاپن و ۱۹۹۶ امارات هم ذخیره خوبی برای محمد پنجعلی است. خاکپور جزو مدافعان قدرتی و کم‌اشتباه فوتبال ایران و پرسپولیس بود که خیلی سخت دریبل می‌خورد.

دفاع وسط؛ بیژن ذوالفقارنسب (مرتضی فنونی‌زاده)
بیژن ذوالفقارنسب در کنار علی پروین دو بازیکنی بودند که در جام ملت‌های ۱۹۷۲ تهران از پرسپولیس به عضویت تیم ملی درآمدند. ذوالفقارنسب که مدافعی سربالا و خوش‌فکر بود توانست در ترکیب تیم ایران در این رقابت‌ها خوش بدرخشد و قهرمان شود. مرتضی فنونی زاده که در جام ملت‌های ۱۹۸۸ قطر همراه تیم ملی به عنوان سومی رسیده بود نیز مدافع یارکوب ذخیره این تیم رؤیایی است.

هافبک دفاعی؛ کریم باقری (ضیا عربشاهی)
آن‌چه همه خوبان دارند کریم باقری یکجا داشت. ستاره خط میانی ایران در جام ملت‌های ۱۹۹۶ امارات در این رقابت‌ها همه کار کرد، اما حریف داور مصری در دیدار نیمه‌نهایی برابر عربستان نشد. شماره ۶ تاریخی فوتبال ایران در جام ملت‌های ۲۰۰۰ لبنان هم یک گل استثنایی با شوت از راه دور به کره جنوبی زد که هرگز از خاطر فوتبال‌دوستان ایرانی پاک نخواهد شد. حیف که باقری خیلی زود اشباع شد و با خداحافظی از تیم ملی حداقل یک جام ملت‌های دیگر را از دست داد. ضیا عربشاهی هم دیگر پرسپولیسی است که در جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور بازی‌های خوبی به نمایش گذاشت و یک گل زیبا با شوتی از راه دور به چین زد.

هافبک راست؛ علی پروین (مهدی مهدوی‌کیا)
مهدی مهدوی‌کیا در جام ملت‌های ۲۰۰۴ چین یکی از ستارگان ایران بود که مرد اول هامبورگ هم محسوب می‌شد. او در کنار علی کریمی کولاک کرد، اما تیم ایران باز هم مغلوب ناداوری شد و به عنوان سوم بسنده کرد. این در حالی است که علی پروین به عنوان هافبک راست تکنیکی و پاسور اصلی خط میانی تیم ملی ایران در دو جام ملت‌های ۱۹۷۲ بانکوک و ۱۹۷۶ تهران قهرمان مسابقات شد. هستند کسانی که علی پروین را بهترین بازیکن تاریخ پرسپولیس و ایران می‌دانند.

هافبک چپ؛ حمید درخشان
حمید درخشان نیز همچون مجید نامجومطلق در استقلال رقیب ویژه‌ای نداشت. یک هافبک تکنیکی، دریبل‌زن و پاسور که با استفاده از نبوغ خود در جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور خوش درخشید. درخشان هم از آن دسته بازیکنان هنرمندی بود که به اندازه استعدادش به حق خود در فوتبال نرسید.

هافبک هجومی؛ علی کریمی
وقتی دوشنبه شب گذشته بازی‌های تیم ملی ایران در جام ملت‌های ۲۰۰۴ چین از طریق برنامه ۹۰ پخش شد خیلی‌ها حسرت نداشتن علی کریمی در تیم فعلی ایران را خوردند. مستعدترین و تکنیکی‌ترین بازیکن تاریخ ایران که در یک وجب جا همه را جا می‌گذاشت. جادوگری که در زمان حضور در بایرن‌مونیخ در کنار رونالدینیو و زین‌الدین زیدان جزو بهترین دریبل‌زنان دنیا به حساب می‌آمد. او ستاره جام ملت‌های ۲۰۰۴ بود که در جام ملت‌های ۲۰۰۰ لبنان اسیر دست‌های پشت پرده تیم ملی شد تا تیم جلال طالبی برابر کره جنوبی حذف شود. کریمی بازیکنی است که به قول علی پروین دیگر روی دستش نخواهد آمد.

مهاجم سایه؛ ناصر محمدخانی (فرشاد پیوس)
از اینکه نوشتیم فرشاد پیوس مهاجم سایه شگفت‌زده نشوید. مرحوم پرویز دهداری در جام ملت‌های ۱۹۸۸ قطر از کریم باوی به عنوان مهاجم نوک بهره می‌برد و فرشاد را کمی عقب‌تر بازی می‌داد. با این وجود پیوس در آن مسابقات هم گل‌هایی به یاد ماندنی به ثمر رساند که مختص خودش بود، اما اگر بخواهیم اسم یک نفر را به عنوان بهترین در این پست نام ببریم او ناصر محمدخانی است، برنده کفش طلای جام ملت‌های ۱۹۸۴ آسیا که به دلایلی نتوانست جایزه اش را بگیرد. محمدخانی با دریبل‌ها، گل‌ها و کاشته‌هایش در این مسابقات همه آسیا را به تحسین واداشت. او مهاجمی بود که اگر امروز بازی می‌کرد بهترین تیم‌های اروپایی برایش سر و دست می‌شکستند.

مهاجم نوک؛ همایون بهزادی (حسین کلانی)
سرطلایی فوتبال ایران با دو قهرمانی در دو جام ملت‌های ۱۹۶۸ تهران و ۱۹۷۲ تایلند فرد منتخب تیم رؤیایی پرسپولیسی‌ها در تاریخ جام ملت‌های آسیاست. زنده‌یاد همایون بهزادی یک مهاجم سرزن، دوپا و شوتزن بود که علی پروین همیشه می‌گوید در تمام عمرش مهاجمی کامل مثل او ندیده است. نفر ذخیره شماره ۱۰ اسبق تیم ملی حسین کلانی است. این یکی هم در جام ملت‌های ۱۹۷۲ تهران هم قهرمانی آسیا را به همراه تیم کشورمان جشن گرفت و هم آقای گل رقابت‌ها شد.