،با ظهور انقلاب اسلامی، شکل جدیدی از حکومت در دنیا پدیدار شد که بنای سازگاری با قطب قدرت استکبار را نداشته و به مبارزه با استکبار پرداخت ظهور چنین حکومتی آن هم در منطقه خاورمیانه که از لحاظ اقتصادی و ژئوپلیتیکی دارای اهمیت بسیار زیاد است، باعث شد که نظام استکبار جهانی با تمام قوا به مبارزه با انقلاب برخیزد.
با پایان یافتن جنگ و عدم پیروزی استکبار در زمینه‌های نظامی، تهاجمات به عرصه‌های دیگرکشیده شد. یکی از این عرصه‌ها که خصوصاً در سال‌های اخیر با تهاجمات گسترده همراه بوده است، عرصه اقتصادی است.
بنابراین خود انقلاب اسلامی مکلف به نوآوری، نظریه‌پردازی و الگوسازی در عرصه‌های جدید اقتصادی است.
هر کشوری که علم استکبارستیزی را برپاکند، نیازمند چنین الگوهایی است. یکی ازاین مفاهیم اقتصاد مقاومتی است.
اقتصاد مقاومتی معمولاً در رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته و مصرف‌کننده یک کشور قرار می‌گیرد که منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصادی سلطه، ایستادگی نموده و سعی در تغییر ساختارهای اقتصادی موجود و بومی‌سازی آن براساس جهان‌بینی و اهداف دارد.
برای تداوم این نوع اقتصاد، باید هرچه بیشتر به سمت محدود کردن استفاده از منابع نفتی و رهایی از اتکای اقتصاد کشور به این منابع حرکت کرد و توجه داشت که اقتصاد مقاومتی در شرایطی معنا پیدا می‌کند که جنگی وجود داشته باشد و در برابر جنگ اقتصادی و همچنین جنگ نرم دشمن است که اقتصاد مقاومتی معنا پیدا می‌کند.
اقتصاد مقاومتی مفهومی است که درپی مقاوم‌سازی، بحران‌زدایی و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی مطرح می‌شود، که قطعا باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت‌های عقلایی و مدبرانه، پیش‌شرط و الزام چنین موضوعی است.
اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی‌ها و تاکید بر روی مزیت‌های تولید داخل و تلاش برای خود اتکایی است.
محورهای اساسی و مهم اقتصاد مقاومتی عبارتند از حمایت از تولید ملی، توجه به نخبگان و استفاده از فناوری نوین است.
حمایت از تولید ملی
تأکید مقام معظم رهبری در ابتدای سال بر ضرورت تداوم تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی، مبین سه وظیفه برای دولت، دست‌اندرکاران تولید و مردم می‌باشد، سه حلقه‌ای که نحوه تعامل آنها بر روی هم، تاثیر مستقیم دارد و نتیجه نهایی آن، به این تعامل وابسته است.
یعنی هرچه قدر که مردم را تشویق به خرید کالای داخلی کنیم ولی کیفیت تولید کالای داخلی پایین باشد، عملاً رغبتی از سمت مردم به خرید کالای تولید داخلی نخواهد بود.
اگر تولیدکننده هم برای تولید کالای باکیفیت همت کند ولی دولت و سیستم بانکی کشور، خدمات پولی و مالی ارائه ندهند و یا قوانین اقتصادی، فضای کسب و کار را سخت کند و یا مردم نسبت به کالای داخلی بی‌رغبت باشند، باز هم نتیجه منفی خواهد بود. لذا باید تمامی ارتباطات این سه حلقه باهم اصلاح شده و در راستای افزایش تولید ملی بهبود پیدا کند.
محدودسازی اقتصاد دولتی و آزادسازی اقتصاد از پیامدهای مهم اصل ۴۴ قانون اساسی است. اقتصاد مقاومتی فعال و پویا نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک و راهبردی، مبتنی‌بر مردمی کردن اقتصاد از طریق میدان دادن بیشتر به فعالان بخش خصوصی و رفع موانع و مشکلات این بخش می‌باشد.
بخش خصوصی به عنوان موتور و محرک اصلی رشد اقتصادی و صنعتی است که با بکارگیری سرمایه خود و جذب و مشارکت سرمایه‌های غیردولتی، استفاده بهینه از منابع انسانی و اعمال مدیریت کار آمد، ضمن ایفاء نقش خود در رشد اقتصادی و صنعتی کشور، می‌تواند اهداف توسعه‌ای دولت را محقق نماید.
اقتصاد مقاومتی بر پایه و اساس سرمایه معنوی افراد و جامعه استوار است و بخش خصوصی بدون شک برترین بستر، برای همراهی مردم به عنوان اصلی‌ترین ارکان مقاومت درجامعه، برای ضدضربه کردن اقتصاد در برابر تحریم‌هاست.
نخبه به فرد برجسته و کارآمدی اطلاق می‌شود که اثرگذاری وی در تولید علم، هنر و فناوری کشور محسوس باشد و هوش، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری وی در راستای تولید دانش و نوآوری موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه علمی و متوازن کشور گردد.
زمانی که فناوری‌های نوین مشمول تحریم قرار می‌گیرند و کشورهای دشمن اجازه نمی‌دهند این فناوری‌ها به ایران برسند، اگر از نخبگان حمایت شود، می‌توان این فناوری‌ها را تبدیل به فعالیت تجاری کرد.
میدان دادن به نخبگان در عرصه صنعت، تجارت و کشاورزی، از ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی است و نیز باید شرایط به گونه‌ای باشد که نخبگان بدون مانع کارهای خود را پیش برند.
آنچه جای نگرانی است، تحریم خارجی نیست بلکه نگرانی در خصوص موانع تولید و تجارت درداخل کشور است که گاهی شدیدتر از تحریم‌ها عمل می‌کند.
اقتصاد مقاومتی، تحقق جهاد اقتصادی
نام‌گذاری سال‌های اخیر از سوی مقام معظم رهبری به نام‌های اقتصادی آغاز حرکتی بود در راهی که به از بین بردن موانع و معضلات اقتصادی کشور می‌انجامد، یکی از اهداف مهم آن ایجاد اقتصاد مقاومتی است.
جهاد اقتصادی به معنای شروع حرکتی موثر برای ساختن بنیان آینده ایست که امروز برای هر ایرانی یک آغاز است، شروع زندگی در شرایطی بهتر و ایده‌آل است.
اقتصاد مقاومتی نتیجه و ثمره اقتصادی است که با تکیه برحرکت‌های جهادی و فداکارانه در برابر احتکار و انحصار قد علم می‌کند و با تورم و گرانی مقابله می‌کند تا مردم به آسایش نسبی در زندگی برسند.
مهم‌ترین اهداف تحقق اقتصاد مقاومتی عبارتند از:
مهار سوداگری و فساد، گام اول تحقق اقتصاد پایدار
منظور از سوداگری، فعالیت‌های غیرمولدی است که از تلاطمات و نوسان‌های بازار سوءاستفاده نموده و بهره‌مندی‌هایی را نصیب برخی افراد می‌گرداند.
در اقتصاد مبتنی‌بر دلالی و سوداگری، بخش مولد بیشترین آسیب را دیده و ساز و کار اقتصاد به سمت حباب‌های قیمتی و نوسان‌های شدید سوق می‌یابد.
چنین اقتصادی در مواجهه با فشار خارجی کمترین پایداری و مقاومت را داشته و به سرعت متلاشی می‌شود.
مردمی‌سازی اقتصاد، ارتقاء مقاومت اقتصادی دربرابر تحریم‌ها
برای اینکار، در گام اول می‌بایست توانمندسازی آحاد مردم در دستور کار قرار گیرد تا زمینه برای حضور موثر همه افراد در فعالیت‌های مولد اقتصادی فراهم شود.
وحدت و همکاری میان فعالین می‌تواند به اشکال گوناگون شبکه‌سازی، خوشه‌سازی، زنجیره تامین و... در دستور کار قرار گیرد. لیکن با محوریت نظم‌های جمعی میان فعالیت‌ها، آرمان‌های مردم‌سازی اقتصادی محقق شده و سطح پایداری و مقاومت اقتصادی در برابر تحریم‌ها و فشارها ارتقاء می‌یابد.
خلاصه‌ای از وابستگی به درآمد نفت، مصداق خوداتکایی
ساز و کارهای حوزه اقتصادی بایستی به گونه‌ای مورد بازبینی قرار گیرند که تمامی مواردی که وابستگی کشور را به دنبال دارد، شناسایی نموده و درخصوص آن تصمیم‌گیری نمایند.
درموارد کم‌اهمیت‌تر می‌توان این حوزه‌ها را متنوع و متکثر نمود تا میزان وابستگی کشور کاهش یابد. درموارد خاصی نیز ممکن است جایگزین‌سازی کامل مدنظر قرار گیرد.
برخی از سیاست‌هایی که دراین خصوص قابل طرح هستند عبارتند از: جایگزینی درآمدهای جاری به جای نفت مانند؛ مالیات و درآمدهای ترانزیتی و... و نیز گسترش شرکای تجاری از یک شریک عمده به چندین شریک کوچکتر.....
اولویت‌بندی شرکای تجاری ایران
کشورهای منطقه و نیز کشورهایی با همسویی ایدئولوژیک باید بر دیگران ترجیح داده شوند.
از سویی کشورهایی با همبستگی بیشتر، تمایل کمتری به ورود در توافقات طرفینی علیه یکدیگر دارند و از سوی دیگر، منطقه به سبب مواجهه با تهدیدات و فرصت‌های مشترک، امنیتشان به هم گره خورده است.
در واقع بلوکی از کشورهای همسایه و مجاور به لحاظ جغرافیایی، با حجم اقتصاد و جمعیت بزرگ‌تر، پایداری بیشتر خواهد داشت.
اگر کشور در زمینه‌های صنایع و رشته فعالیت‌های اولویت دار مثل غذا و دارو، پیشرفت کند به صادرکننده عمده مبدل شده و به پیشرفت‌های فنی و صنعتی بسیاری در این زمینه‌ها می‌تواند نایل شود، لذا بقای کشور تضمین شده و امکان تحریم و فشار به کشور کاهش می‌یابد.
حوزه انرژی و صنایع نظامی نیز دو زمینه مهم دیگری هستند که بایستی مورد توجه ویژه قرار بگیرند. اولویت بعدی هم صنایع فرهنگی است.
در این حوزه نیز به سبب رویکرد فرهنگی و گفتمان‌ساز انقلاب اسلامی می‌توان با تحرک و پویایی مناسب مبانی فرهنگی و تربیتی والای اسلامی را به جهان صادر نمود و مبنای فکری نظام سلطه را مورد چالش جدی قرارداد.
فرهنگ‌سازی اولویت تولید بر واردات و خرید کالای داخلی
علاوه‌بر ترویج و تبلیغ مفاهیم عام حوزه فرهنگ مقاومت همچون جهاد و مبارزه، در حوزه اقتصادی نیز بایستی مفاهیم فرهنگی مناسبی بسط و توسعه یابد.
ترجیح تولید بر واردات و خرید کالای داخلی مساله مهمی است که در بسیاری موارد با موانع فرهنگی روبروست.
نفی تکاثر در عین تبلیغ کار و تولید ثروت، نفی اسراف درعین ترویج مصرف میانه و... نیز بایستی محور توجه قرار گیرند.
بایستی به لحاظ فرهنگی چنان مساله مطرح شود که جهاد اقتصادی همانند جهاد نظامی مدنظر قرارگرفته و فعالیت مفید اقتصادی امر مجاهدت در راه خدا را داشته باشد.
اینها گوشه‌ای از اهداف اقتصاد مقاومتی است که تنها با امتداد راه جهاد اقتصادی میسر خواهد شد. ایجاد شرایطی نسبتاً پایدار، اقتصادی ایمن و مقاوم و خود کفایی که آرزوی هر ملتی است.
سامان یکی از شهرستان گردشگری و مهد کشارزی چهارمحال و بختیاری
شهرستان سامان باتوجه بر اینکه یکی از شهرستان گردشگری و مهد کشارزی چهارمحال و بختیاری است، در این شهرستان فعالیت‌های اقتصاد مقاومتی بسیار به چشم می‌خورد، چراکه در این شهرستان بیشتر ساکنین داری زمین‌های کشاورزی هستند که موجب اشتغال‌زایی و افزایش درآمد خانواده شهرستان سامان است.
در این شهرستان تولید محصولات کشاورزی بسیار بالا است و باتوجه به توریستی بودن منطقه خانه‌های استیجاری و باغ گردشگری‌های زیادی در راستای افزایش اشتغال در سطح شهرستان راه‌اندازی شده است که این اقدام نیز عملی در جهت ایجاد اشتغال در سطح شهرستان است.
اما موضوع مهم در شهرستان سامان ایجاد صنایع متوسط و کوچک در سطح شهرستان است، ایجاد کارگاه‌های خانگی میوه خشک‌کن چیپس میوه، ایجاد کارخانه رانی و... همه در راستای جلوگیری از ضایعات در بحث میوه‌ها و به خصوص هلو در شهرستان سامان بسیار مفید است.
شناسایی فعالیت‌ها و زنجیره‌های اقتصادی مزیت‌دار در سامان
فرمانده ناحیه شهرستان سامان در گفت‌وگو با خبرنگار سامان ما با اشاره بر اینکه در شهرستان سامان فعالیت‌ها و زنجیره‌های اقتصادی مزیت‌دار شناسایی شده است، اظهار داشت: در شهرستان سامان ایجاد صنایع تبدیلی، ایجاد صنایع تبدیلی کوچک و متوسط، ایجاد کارخانه‌های بسته‌بندی خشکبار با توجه به ظرفیت‌های شهرستان شناسایی شده است.
عباس رحیمی با بیان اینکه برای پتانسیل‌های اشتغال‌زایی شناسایی شده، سه پیشنهاد برای طرح‌ها در کوتاه‌مدت، بلندمدت و درازمدت به تهران ارسال شده است، بیان داشت: در راستای کاهش ضایعات هلو در سطح شهرستان در کوتاه مدت کارگاه‌های خانوادگی دستگاه‌های میوه خشک‌کن (چیپس میوه‌ای) که طرفیت تولید روزانه بین ۱۰ الی ۱۵ کیلو گرم است، در میان‌مدت دستگاه‌ها و کار خانه‌هایی که ظرفیت تولید روزانه ۲۰۰ الی ۲۵۰ کیلو گرم را دارد و دو کارخانه فعال در این زمینه وجود دارد.
ایجاد کارخانه رانی و کمپوت در سامان نیازمند سرمایه ملی
رحیمی با بیان اینکه ایجاد کارخانه و کارگاه‌های بزرگ رانی و کمپوت در شهرستان سامان نیاز به سرمایه ملی دارد، اذعان داشت: این طرح یک طرحی که در دراز مدت جوابگو است و اشتغال‌زایی و تولید ملی و جلوگیری از ضایعات هلو و دیگر میوه‌ها در این شهرستان بالا خواهد بود.
وی با بیان اینکه کارگاه بسته‌بندی خشکبار از قبیل غلات، بادام، فندق و... است، که از دیگر ظرفیت‌های شهرستان سامان است، تصریح کرد: وام‌های اقتصاد مقاومتی در بحث کشاورزی، دامداری، طیور، شیلات، احیای باغات، صنایع تبدیلی پولکی و نبات و... بالای ۳۰ میلیون تومان است و وام‌های اشتغال‌زایی عبارتند از جوشکاری، کارگاه تیرچه و بلوک که ۱۵ میلیون تومان وام به متقاضیان اعطاء می‌شود و وام‌های مشاغل خانگی که شامل قالی بافی، تابلوفرش و... مبلغ وام هفت میلیون تومان است.
صنایع متوسط و کوچک در سامان نیازمند نگاه ویژه است
رحیمی با بیان اینکه باید به صنایع متوسط و کوچک نگاه ویژه‌ای داشت، عنوان کرد: باتوجه به فرمایشات رهبری آن چبزی که در متن جامعه اشتغال و تحرک ایجاد می‌کند و طبقات پایین را بهره‌مند می‌کند همین صنایع کوچک و متوسط است و باید صنایع کوچک و متوسط تقویت شوند.
وی افزود: با اعمال سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، در بخش اشتغال می‌توان به میزان چشم‌گیری بیکاری را کاهش داد.
اعطای 900 میلیون تومان وام اقتصاد مقاومتی در سامان
وحید جعفری مسئول بسیج سازندگی سپاه ناحیه شهرستان سامان در گفت‌وگو با خبرنگار سامان ما با بیان اینکه در سال گذشته در شهرستان ۹۰۰ میلیون تومان وام‌های اقتصاد مقاومتی به متقاضیان اعطا شده است، تصریح کرد: این میزان وام در زمینه پرورش زنبور عسل، قارچ، پرورش کبک، بلدرچین، کاشت زعفران، شیلات، احیایی باغات قدیمی ، پرورش دام سبک و سنگین و... اعطا شده است.
وی با بیان اینکه برنامه سال جاری در شهرستان در راستای اقتصاد مقاومتی ایجاد تعاونی است، اذعان داشت: هدف از ایجاد تعاونی‌ها درسطح شهرستان اشتغال‌زایی بیشتر در شهرستان و تولید ملی است.
جعفری بیان داشت: از عمده اقدامات در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی در شهرستان سامان ایجاد کارخانه رانی و کمپوت است که علاوه‌بر آورده اعضاء و اعطای تسهیلات ایجاد این کارخانه نیاز به سرمایه ملی دارد و این طرح در راستای کاهش ضایعات هلو و میوه‌های جانبی دیگر در شهرستان است.
