شبکه الجزیره، شامگاه جمعه، مستندی با عنوان «غنایم عقبنشینی» پخش کرد که به بررسی جزئیات خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و سرنوشت حجم عظیمی از تجهیزات نظامی آمریکا میپردازد؛ تجهیزاتی که پس از تسلط طالبان بر کابل، بهعنوان «غنایم جنگی» در اختیار این گروه قرار گرفت.
بر اساس این مستند، در ۳۱ اوت ۲۰۲۱ آخرین سرباز آمریکایی خاک افغانستان را ترک کرد و تنها چند ساعت بعد، یگانهای ویژه طالبان موسوم به «بدر ۳۱۳» در حالی که به سلاحها و تجهیزات ساخت آمریکا مجهز بودند، وارد فرودگاه کابل شدند. این تحول پس از آن رخ داد که طالبان طی کمتر از یک ماه، کنترل مراکز اصلی شهرهای افغانستان را به دست گرفت.
تناقض روایتها؛ انکار پنتاگون و گزارش محرمانه
در بخشی از این مستند، «جان کربی» سخنگوی پیشین وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون)، هرگونه رهاسازی تجهیزات نظامی از سوی ارتش آمریکا در افغانستان را انکار میکند.اما در مقابل، گزارش بازرس ویژه بازسازی افغانستان که به کنگره آمریکا ارائه شده، نشان میدهد ارزش تجهیزات و ادواتی که ایالات متحده در افغانستان بر جای گذاشته، حدود ۷ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار برآورد میشود؛ گزارشی که بهطور عمومی منتشر نشده است.
ارتش افغانستان؛ از آموزش آمریکایی تا فروپاشی سریع
مستند الجزیره همچنین به سرنوشت ارتش افغانستان میپردازد؛ نیرویی که واشنگتن طی سالها میلیاردها دلار برای آموزش و تجهیز آن هزینه کرده بود.«جیسون دیمپسی» دستیار ویژه پیشین رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در افغانستان، میگوید تجهیزاتی که طالبان به دست آورد، همان تجهیزاتی بود که پیشتر به ارتش افغانستان تحویل داده شده بود.
او تصریح میکند طالبان پیش از ورود به کابل هیچ بالگردی در اختیار نداشت، اما پس از فروپاشی ارتش افغانستان، بالگردها و تسلیحات این نیروها به تصرف طالبان درآمد. دیمپسی این وضعیت را «مایه شرمساری» میداند و میگوید آمریکا نتوانست ارتشی کارآمد و مقاوم ایجاد کند.
اعلام طالبان درباره تصرف تسلیحات
«بلال کریمی» معاون پیشین سخنگوی دولت طالبان، در گفتوگو با تیم مستندساز الجزیره تأیید میکند که تسلیحات آمریکایی اکنون در اختیار طالبان قرار دارد. او میگوید: «سلاحها و تجهیزات بهجامانده از نیروهای اشغالگر و همپیمانانشان، اکنون به دست مجاهدان امارت اسلامی افتاده و در امنیت کامل نگهداری میشود.»او میافزاید افغانستان اکنون دارای ساختار نظامی منسجمی متشکل از وزارت دفاع، وزارت کشور و دستگاه اطلاعاتی است.
سرنوشت تجهیزات؛ تخریب، بازسازی و بهرهبرداری
«قاری فصیحالدین فطرت» رئیس ستاد ارتش طالبان میگوید نیروهای ناتو پیش از خروج تلاش کردند بخشی از تجهیزات را از کار بیندازند، اما شماری از آنها سالم باقی ماند. به گفته او، تجهیزات آسیبدیده نیز در حال بازسازی و تعمیر هستند.تیم الجزیره موفق شد وارد پایگاه نظامی فرودگاه کابل شود و هواپیماهای نظامی ترابری و بالگردهای تهاجمی را ثبت کند؛ تجهیزاتی که بسیاری از آنها همچنان عملیاتی گزارش شدهاند.
نگرانی آمریکا از انتقال تسلیحات
سرهنگ «عباس دهوک» مشاور نظامی پیشین وزارت خارجه آمریکا، در این مستند میگوید واشنگتن نگران آن بوده که طالبان از این تجهیزات برای اهداف خود استفاده کند یا آنها را به کشورهایی چون ایران، روسیه یا چین منتقل کند.او احتمال میدهد بخشی از تسلیحات تحویلی به ارتش افغانستان، عمدا به دست طالبان افتاده باشد.
آمار تکاندهنده تسلیحات بهدستآمده
بر اساس گزارشهای رسمی بازرس ویژه بازسازی افغانستان که مستند الجزیره به آن استناد میکند، طالبان کنترل موارد زیر را به دست آورده است: بیش از ۹۰۰ خودروی زرهی رزمی، ۱۸٬۴۱۴ خودروی چندمنظوره تاکتیکی، ۲۳٬۸۲۵ خودروی سبک نظامی «هاموی»، ۱۳۱ فروند هواپیما از انواع مختلف، حدود ۳۳ فروند بالگرد «بلکهاوک»، بیش از ۵۶٬۰۰۰ قبضه سلاح انفرادی، ۲۵۸ قبضه سلاح از نوع M4 و M16، ۱۷٬۴۰۰ دستگاه دید در شب، بیش از ۱۵۰٬۰۰۰ دستگاه ارتباطی،
