نوسازی بافت های فرسوده یکی از مهم ترین پروژه های مسکنی کشور به شمار می رود که در این بین همواره مشکلاتی وجود داشته است اما از سال گذشته با برنامه‌ریزی که صورت گرفت و اجرای طرح های تشویقی در این حوزه شاهد رونق گرفتن نوسازی بافت های فرسوده در محلات مختلف هستیم.
در همین رابطه مرادی یکی از سازندگان در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان اعلام کرد: پیش از این سازندگان انگیزه ای برای ورود به طرح نوسازی بافت های فرسوده نداشتند. هربار پروژه بافت فرسوده پیش می آمد با توجه به مشکلاتی که در این حوزه وجود داشت و سخت راضی شدن مالکان این واحدها، ترجیح می دادیم که پروژه ای را قبول نکنیم.
همچنین خالقی یکی دیگر از مالکان بافت های فرسوده گفت: اجرای این طرح هیچ فایده ای برای ما تا سال گذشته نداشت و به هر سازنده ای هم برای نوسازی پیشنهاد می دادیم به بهانه های مختلف رد می کرد اما در حال حاضر با ارائه مشوق های مختلف و همچنین با طرح تهاتر زمین و دادن تراکم بیشتر برای اجرای آن سازندگان انگیزه بیشتری دارند.
یکی از اصلی ترین مشکلات در حوزه نوسازی بافت های فرسوده افزایش زمان صدور پروانه های ساختمانی است که باید زمان آن از ۸ تا ۹ ماه به یک یا دو ماه برسد؛ خوشبختانه این اقدام هم در شهرهای مختلف به مرحله اجرایی و عملیاتی شدن رسیده است.
در همین رابطه محمد آئینی مدیرعامل شرکت عمران بازآفرینی شهری ایران و معاون وزیر راه و شهرسازی درباره مهمترین چالش های نوسازی بافت فرسوده گفت: چالش های عمده نوسازی بافت فرسوده، نبود توانایی مردم هم به لحاظ مالی و هم فنی برای نوسازی و نبود رغبت سازندگان در نوسازی بافت فرسوده است. چالش سوم ایجاد حلقه میانی است که بتواند این دو گروه را متقاعد کرده و به نوسازی بافت فرسوده ترغیب کند.
نوسازی بدون مداخله مستقیم دولت انجام می‌شود
آئینی با اشاره به تاکید رهبر انقلاب در ترغیب سازندگان برای ساخت خانه‌های ۴ تا ۵ طبقه در بافت‌های فرسوده، تصریح کرد: با اعمال سیاست‌های تشویقی در تلاش هستیم تا بدون مداخله مستقیم امکانی را فراهم کنیم تا ساکنان بافت‌ها و سازندگان ترغیب به ساختن خانه‌های مستحکم در این مناطق شوند.
وی یادآور شد: ماده ۶۱ قانون برنامه ششم توسعه که هم‌اکنون در کشور جاری است تاکید دارد که دولت باید بستر تشویقی نوسازی بافت‌های فرسوده را برای مردم و بخش خصوصی فراهم کند.
ترغیب سازندگان و مردم به نوسازی با تدوین سه بسته تشویقی در حوزه مالی، اداری و شهرسازی
وزارت راه و شهرسازی با تدارک بسته تشویقی جامع تلاش کرده تا انگیزه را در بخش خصوصی و سازندگان برای نوسازی بافت فرسوده فراهم کند.
آئینی در خصوص بسته‌های تشویقی که در سال ۱۴۰۱ برای تسریع در نوسازی بافت فرسوده به کار گرفته شد توضیح داد: تدوین بسته اداری شامل تسریع در صدور پروانه ساختمان، ارائه به موقع پایان کار ساختمان و انشعابات آب و برق و گاز است. با این بسته، شهرداری‌ها موظف به ارائه تخفیف ۵۰ درصدی شدند. همچنین شهرداری‌ها موظف شدند تا زمان صدور پروانه را کاهش بدهند.
وی ادامه داد: در بسیاری از شهرداری ها حداکثر زمان صدور پروانه ساختمان به دو هفته رسید. زمان صدور پروانه در شهرداری تهران با تشکیل قرارگاه جهادی از ۸ ماه به ۲تا ۳ ماه رسیده و حتی در اصفهان نیز پروانه الکترونیکی برای تسریع در کار صادر شده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: بسته دوم شامل بسته مالی بود که شامل تدوین بسته مالی برای پرداخت تسهیلات ساخت و پرداخت تسهیلات اسکان موقت بود که در این خصوص اقدام شد.
آئینی بسته سوم را شامل بسته شهرسازانه برشمرد و گفت: اینکار برای نخستین بار شکل گرفت که شامل بسته تشویقی منطبق بر شهرسازی برای تمامی شهرهای کشور است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اعلام اینکه زمینه اجرای بسته تشویقی دیگری در بودجه سال آینده فراهم شده که بسته تشویقی زمین یا کلید به کلید است، گفت: از شهرداری‌ها انتظار می‌رود برای تشویق مردم و سازندگان، صدور پروانه ساخت در بافت فرسوده تسریع شود. علاوه بر این در محدوده‌های مصوب بافت‌های فرسوده، شهرداری‌ها موظفند حداقل ۵۰ درصد در عوارض پروانه و تراکم ساخت تخفیف بدهند و انتظار بر این است تا ۱۰۰ درصد هم تخفیف دهند.
به گفته آئینی، مشوق‌های کالبدی بیشترین سهم را در نوسازی بافت‌های فرسوده دارند. اعطای یک طبقه تراکم تشویقی، درب اضافی پارکینگ، تعریف کاربری تجاری در طبقه همکف، افزایش سطح اشغال و محاسبه نشدن تراس و بالکن به عنوان سطح اشغال از جمله امتیازاتی است که برای نخستین بار در مصوبه تشویقی شهرسازانه در نظر گرفته شده است و انتظار می‌رود هر چه سریع‌تر نسبت به اجرایی کردن این مصوبه اقدام شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی بر ارائه اطلاع‌رسانی‌های لازم در خصوص این بسته تشویقی به جامعه هدف تاکید کرد و بهترین روش را ارتباط چهره به چهره و رو برشمرد.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران گفت: ایجاد ارتباط بین مالکان و سازندگان نیاز به تشکیل حلقه‌های میانی دارد که باید این حلقه‌های میانی با توجه به ارتباط شهردارها با محلات توسط شهرداری‌ها تشکیل شود. در این راستا شهرداری‌ها می‌توانند در محلاتی که وسعت چندانی ندارند از نیروهای خود برای تشکیل این حلقه‌ها استفاده کنند. در محلاتی که محدوده مورد عمل از وسعت بالایی برخوردار است از طریق شهرداری‌های نواحی و از طریق استفاده از ظرفیت گروه‌های جهادی، دانشگاه‌ها، کارگزاران و به ویژه دفاتر تسهیل‌گری برای تشکیل این حلقه‌ها اقدام شود. همچنین در سطح کوچه‌ها نیز باید رابطانی با عنوان شهرداران کوچه ترجیحاٌ از گروه‌های جوانان و بانوان تحصیل‌کرده در حوزه‌های شهرسازی، معماری، جامعه‌شناسی، اقتصاد و دیگر رشته‌های مرتبط شکل بگیرند.
وی ادامه داد: شهرداران حلقه‌های میانی در راستای ترویج و فرهنگ نوسازی هستند. شرکت بازآفرینی شهری ایران همت و اولویت خود را بر نوسازی بافت‌های فرسوده قرار داده است و امیدواریم شهرداری‌ها نیز به عنوان شرکای راهبردی ما همکاری خوبی داشته و روند نوسازی بافت‌های فرسوده با شتاب بیشتری طی شود.
پرداخت تسهیلات ۴۰۰ میلیون تومانی در بافت های فرسوده
یکی از مهم ترین مسائلی که در نوسازی بافت های فرسوده بسیار حائز اهمیت بوده تسهیلات این طرح است که در حال حاضر با تمهیداتی که برای آن انجام شده نرخ سود تسهیلات کاهش یافته و از سوی دیگر میزان آن با تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن برابری می کند.
در همین رابطه محمد آئینی معاون وزیر راه و شهرسازی گفته است: توسعه‌گران، سازندگان و مالکان واحدهای فرسوده می‌توانند همزمان با استفاده از حمایت‌ها، تسهیلات و تخفیفات در سامانه تسهیلات نوسازی مسکن بافت فرسوده از تسهیلات ویژه نهصت ملی مسکن نیز استفاده کنند.
او ادامه داد: تسهیلات ویژه بافت‌های فرسوده که ۱۵۰ میلیون تومان آن با سود صفر درصد است. مبلغ این نوع تسهیلات در تهران ۴۵۰ میلیون تومان، در کلانشهرها ۴۰۰میلیون تومان و در سایر شهرها ۳۵۰ میلیون تومان است. در سال ۱۴۰۱ سازندگانِ بیش از ۳۷ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی متقاضی دریافت این تسهیلات بودند که قریب به ۱۸ هزار پرونده تشکیل و تاکنون برای بیش از ۱۵ هزار واحد نیز قرارداد منعقد شده است. بخشی از متقاضیان نوسازی مسکن در بافت‌های فرسوده نیز بالغ بر ۱۵ هزار واحد به سمت دریافت تسهیلات حوزه خودمالکی نهضت ملی مسکن هدایت شدند.
در این خصوص اکبر نیکزاد رئیس بنیاد مسکن در خصوص نوسازی بافت های فرسوده هم اعلام کرد: در قالب همکاری با شهرداری تهران و در قالب احیای بافت های فرسوده به این بخش ورود کرده و تاکنون عملیات اجرایی بیش از یک هزار واحد مسکونی فرسوده را انجام داده ایم که بخشی از این طرح با تهاتر اراضی انجام خواهد شد.
او ادامه داد : این طرح در مناطقی از تهران از جمله ۱۸،۱۶،۲۰ و در شهرهایی از جمله چابهار، زاهدان در حال اجرا است.
گفتنی است دولت در حوزه اجرای طرح نوسازی بافت‌های فرسوده گام های بسیار بزرگی برداشته است که یکی از مهم ترین آنها، فرآیند اجرای طرح تهاتر خانه‌های واقع در بافت فرسوده با زمین یا واحد مسکونی نوساز از دو ماه آینده ابلاغ خواهد شد که با اجرایی شدن آن شاهد تسریع و تسهیل در اجرای بزرگترین طرح نوسازی و ساخت مسکن در کشور خواهیم بود.
