پس از ویرانی گسترده در غزه، بازسازی این منطقه نه تنها یک ضرورت انسانی بلکه فرصت اقتصادی عظیمی برای شرکتها و پیمانکاران خارجی محسوب میشود.تازهترین گزارش روزنامه گاردین انگلیس از رقابت شدید میان نزدیکان دولت آمریکا و شرکتهای جمهوریخواه برای به دست آوردن قراردادهای خدمات لجستیک و کمکهای انسانی در غزه پرده برداشته است. نکته نگرانکننده این است که محور این طرحها سودآوری برای شرکتهاست و نه ضرورتهای انسانی منطقه.
طرح میلیارد دلاری برای انتقال روزانه ۶۰۰ کامیون
طبق اسناد و منابعی که گاردین به آنها دسترسی یافته، برنامه فعلی شامل تعیین یک «پیمانکار اصلی» برای انتقال روزانه ۶۰۰ کامیون حاوی کمکهای انسانی و کالاهای تجاری به غزه است. بر اساس این برنامه، قرار است برای هر محموله انسانی ۱۰۰۰ دلار و برای هر کامیون تجاری ۱۲ هزار دلار عوارض گرفته شود.طبق پیشبینیها، تنها درآمد حاصل از این عوارض میتواند به سالانه ۱.۷ میلیارد دلار برسد، بدون اینکه هیچ توجه واقعی به نیازهای پزشکی یا انسانی مردم غزه شده باشد.
چه کسانی پشت پردهاند؟
طرح تحت نظر جوش گرونباوم ۳۹ ساله و آدم هوفمان ۲۵ ساله در حال پیگیری است. این دو نفر با سابقه قوی در سیاستهای جمهوریخواه، هدایت مذاکرات و برنامهریزی بازسازی غزه را برعهده دارند.آدم هوفمان، فارغالتحصیل دانشگاه پرینستون، از نوجوانی فعال سیاسی محافظهکار بود و در ۱۴ سالگی با فرماندار تگزاس همکاری کرده است. او همچنین تجربه کوتاهی در دولت ترامپ دارد.طبق گزارش گاردین، او اکنون به عنوان مرجع اصلی این طرحها شناخته میشود و حتی دانشگاه محل تحصیل او با برگزاری یک رویداد حمایت از غزه دچار حواشی و اتهامات ضدیهودی شده بود.
انتقاد از روند برنامهریزی
منابع گاردین میگویند: پیمانکاران مختلف برای دیدار با تیم برنامهریزی به منطقه سفر کردهاند، اما هنوز هیچ تصمیم نهایی گرفته نشده است. گفته میشود تمرکز اصلی همه بر سود مالی است، نه کمک واقعی به مردم غزه.یک فعال آمریکایی در حوزه کمکهای انسانی، آمِد خان، درباره این طرح به گاردین گفت: «این برنامهها معیوب و ساذج است. هیچ کدام از این افراد تجربه انسانی یا کمکرسانی ندارند. هیچ افزایشی در دارو یا تجهیزات پزشکی دیده نمیشود.»همچنین یک پیمانکار باتجربه افزود: «همه فقط به فکر کسب سود هستند و با این موضوع مثل عراق یا افغانستان برخورد میکنند.»
فرصت میلیارد دلاری برای شرکتها
با تخریب یا آسیب دیدن سه چهارم ساختمانهای غزه، سازمان ملل هزینه بازسازی این منطقه را حدود ۷۰ میلیارد دلار برآورد کرده است. این رقم، فرصت بزرگی برای شرکتهای ساختمانی و لجستیکی محسوب میشود، به خصوص اگر قراردادهای سودآور حمل و نقل روزانه کامیونها نیز به آن اضافه شود.گزارش گاردین اشاره میکند که حتی شرکتهایی که سابقه طولانی در مدیریت مراکز نگهداری مهاجران دارند، مانند شرکت «گوثامز»، پس از تماس با رسانهها از ترس پیامدهای امنیتی و خدشه به اعتبارشان از رقابت خارج شدهاند.
واکنش دولت و آینده نامشخص کمکهای انسانی
سخنگوی تیم کار کاخ سفید در پاسخ به سوالات گاردین گفته است: «این گزارش نشاندهنده عدم آگاهی از نحوه کار تیم غزه است. ما هنوز در مراحل اولیه برنامهریزی هستیم و هیچ تصمیم نهایی گرفته نشده است.»با این حال، کنترل کامل صدور مجوز ورود به غزه توسط اسرائیل و ابهام نقش سازمانهای بینالمللی و بشردوستانه، آینده این پروژه را به شدت نامشخص کرده است.تخریب گسترده غزه و نیاز مبرم مردم به بازسازی، همزمان فرصتی اقتصادی و پرسود برای شرکتها و افراد نزدیک به دولت ترامپ فراهم کرده است. شهروندان از نوار غزه معتقدند؛ گزارش گاردین به وضوح نشان میدهد که تمرکز اصلی این پروژه نه بر انسانیت، بلکه بر سود مالی است؛ واقعیتی که میتواند چالشی بزرگ برای کمکهای واقعی به مردم آسیبدیده ایجاد کند.احمد ابوقمر کارشناس اقتصادی از نوار غزه معتقد است بازسازی نوار غزه بیش از ۷۰ میلیارد دلار هزینه دارد و نشاندهنده حجم گسترده ویرانیها در واحدهای مسکونی، زیرساختها، کارخانهها، کشاورزی و حمل و نقل است. مرحله اول و اضطراری بازسازی به ۲۲ میلیارد دلار نیاز دارد. تاکنون اسرائیل با عملیات بازسازی مخالفت کرده و به پروتکلهای انسانی پایبند نبوده، بنابراین وضعیت دشوار مردم غزه همچنان ادامه دارد.
